ay yanılsaması

• eylül ayındayken ağustos'ta olduğunu sanmak değildir.
  ayın romantik görünümü altında sevgilinin söylediği yalanlara kanmak hiç değildir.
  lakin gözlemesi çok kolay, bilimsel açıklaması henüz kesin olarak yapılamamış bir durumu tanımlar bu ifade: neden ay, ufuk çizgisine yakın olduğunda tepede olduğundan daha büyük görünür?
  
  tepedeyken daha uzak da ondan işte gibi bir cevap yanlış oluyor, çünkü dünyanın basık yapısı nedeniyle ufuktaki ay aslında tepedekinden daha uzakta duruyor. kırmızıya yakın olduğu için büyük görünüyor da diyemeyiz, atmosferdeki partikül vb. belirliyor rengi, zaten tepedeyken de kırmızı göründüğü oluyor zaman zaman. ufuktaki aya bakarken yeryüzündeki ağaç vb. cisimler nedeniyle daha büyük görünmesi akla yakın geliyor ama bu da neden denizde bakınca da büyük göründüğünü açıklayamıyor. en güncel açıklama uzaktaki nesnelerin daha geniş açıyla algılanması (ki retinada daha büyük yer kaplıyorlar böylece), yakındakilerin daha dar açıyla algılanması şeklinde olmuş, mesele bakış açısıymış meğer.
• ayın ufuk çizgisine yakın olduğu zaman, gökte daha yüksekteyken göründüğünden daha büyük görünmesi. ay ilüzyonu da denir. sadece aya özgü değildir, güneş ve bütün yıldızlar için geçerlidir bu yanılsama. nedeni antik çağlardan beri tartışılır ve hala bir cevap bulunamamıştır. sadece sebeplerin ne olmadığı ortaya çıkmıştır. geçerliliği olmayan bu açıklamalar, dünya atmosferinin büyüteç etkisi yapması, ışığın kırılması, insan algısı, psikolojik yanılsama, açısal büyüklük, göreceli büyüklük ve bakış açısı (angle of regard)dır.
• büyülenirsin, orada bir şey var sanırsın. koşarsın o hayalete doğru. ama serap gördüğün gerçeği bir tokat gibi gelir yüzüne. kahkahalar atarak alay eder arkandan illüzyon tanrısı.