süleyman'ın meselleri ^*

• genelde türkçede tevrat'taki kral süleyman'a ait özdeyişlere bir bütün olarak verilmiş isim.
  
  bölüm 2 'den şöyle örnekleyebilirim:
  
  özd.2: 1-2 oğlum, bilgeliğe kulak verip yürekten akla yönelerek sözlerimi kabul eder, buyruklarımı aklında tutarsan,
  özd.2: 3 evet, aklı çağırır, ona gönülden seslenirsen,
  özd.2: 4 gümüş ararcasına onu ararsan, onu ararsan define arar gibi,
  özd.2: 5 rab korkusunu anlar ve tanrı'yı yakından tanırsın.
  özd.2: 6 çünkü bilgeliğin kaynağı rab'dir. o'nun ağzından bilgi ve anlayış çıkar.
  özd.2: 7 doğru kişileri başarıya ulaştırır, kalkanıdır dürüst yaşayanların.
  özd.2: 8 adil olanların adımlarını korur, sadık kullarının yolunu gözetir.
  özd.2: 9 o zaman anlarsın her iyi yolu, neyin doğru, haklı ve adil olduğunu.
  özd.2: 10 çünkü yüreğin bilgelikle dolacak, zevk alacaksın bilgiden.
  özd.2: 11 sağgörü sana bekçilik edecek ve akıl seni koruyacak.
  özd.2: 12 bunlar seni kötü yoldan, ahlaksızın sözlerinden kurtaracak.
  özd.2: 13 onlar ki karanlık yollarda yürümek için doğru yoldan ayrılırlar.
  özd.2: 14 kötülük yapmaktan hoşlanır, zevk alırlar kötülüğün aşırısından.
  özd.2: 15 yolları dolambaçlı, yaşayışları çarpıktır.
  özd.2: 16-17 bilgelik, gençken evlendiği eşini terk eden, tanrı'nın önünde içtiği andı unutan ahlaksız kadından, sözleriyle yaltaklanan vefasız kadından seni kurtaracak.
  özd.2: 18 o kadının evi insanı ölüme, yolları ölülere götürür.
  özd.2: 19 ona gidenlerden hiçbiri geri dönmez, yaşam yollarına erişmez.
  özd.2: 20 bu nedenle sen iyilerin yolunda yürü, doğruların izinden git.
  özd.2: 21 çünkü ülkede yaşayacak olan doğrulardır, dürüst kişilerdir orada kalacak olan.
  özd.2: 22 kötüler ülkeden sürülecek, hainler sökülüp atılacak.
• "rabbin nefret ettiği altı şey, iğrendiği yedi şey vardır: gururlu gözler, yalancı dil, suçsuz kanı döken eller, düzenbaz yürek, kötülüğe seğirten ayaklar, yalan soluyan yalancı tanık ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi." [süleyman'ın özdeyişleri 6: 16-19]
• tevratın en sevdiğim bölümlerinden biridir. mutlaka okunmalı ve söylenilen öğütler uygulanmalıdır. basitçe size iyi olmanızı, kimseye kefil olmamanızı, kimseyi hor görmeyip yalan söylememenizi, az ve öz konuşmanızı ve sürekli bir şeyler öğrenmenizi söylüyor.
  
  "akılsıza öğüt vermeye kalkma, çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser."
  
  "aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, kimse onu hor görmez."
  "gümüş yerine terbiyeyi, saf altın yerine bilgiyi edinin. çünkü bilgelik mücevherden değerlidir, dilediğin hiçbir şey onunla kıyaslanamaz."
  "rab'den korkmak kötülükten nefret etmek demektir. kibirden, küstahlıktan, kötü yoldan, sapık ağızdan nefret ederim."
  "tembel eller insanı yoksullaştırır, çalışkan el zengin eder."
  "aklı başında evlat ürünü yazın toplar, hasatta uyuyansa ailesinin yüzkarasıdır."
  "doğrular övgüyle, kötüler nefretle anılır."
  "bilge kişi bilgi biriktirir, ahmağın ağzıysa onu yıkıma yaklaştırır."
  "çok konuşanın günahı eksik olmaz, sağduyulu kişiyse dilini tutar."
  "rab hileli teraziden iğrenir, hilesiz tartıdansa hoşnut kalır."
  "küstahlığın ardından utanç gelir, ama bilgelik alçakgönüllülerdedir."
  "erdemlinin doğruluğu onu kurtarır, ama haini kendi hırsı ele verir."
  "başkasını küçük gören sağduyudan yoksundur, akıllı kişiyse dilini tutar."
  "dedikoducu sır saklayamaz, oysa güvenilir insan sırdaş olur."
  "yabancıya kefil olan mutlaka zarar görür, kefaletten kaçınan güvenlik içinde yaşar."
  "yol göstereni olmayan ulus düşer, danışmanı bol olan zafere gider."
  "sağduyudan yoksun kadının güzelliği, domuzun burnundaki altın halkaya benzer."
  "eliaçık olan daha çok kazanır, hak yiyenin sonuysa yoksulluktur."
  "terbiye edilmeyi seven bilgiyi de sever, azarlanmaktan nefret eden budaladır."
  "düşünmeden söylenen sözler kılıç gibi keser, bilgelerin diliyse şifa verir."
  "ahmağın yolu kendi gözünde doğrudur, bilge kişiyse öğüde kulak verir."
  "ahmak sinirlendiğini hemen belli eder, ama ihtiyatlı olan aşağılanmaya aldırmaz."
  "çalışkanların eli egemenlik sürer, tembellikse köleliğe götürür."
  "kaygılı yürek insanı çökertir, ama güzel söz sevindirir."
  "doğru kişi arkadaşına da yol gösterir, kötünün tuttuğu yolsa kendini saptırır."
  "bilge kişi terbiye edilmeyi sever, alaycı kişi azarlansa da aldırmaz."
  "dilini tutan canını korur, ama boşboğazın sonu yıkımdır."
  "havadan kazanılan para yok olur, azar azar biriktirenin serveti çok olur."
  "saf kişi her söze inanır, ihtiyatlı olansa attığı her adımı hesaplar."
  "çabuk öfkelenen ahmakça davranır, düzenbazdan herkes nefret eder."
  "huzurlu yürek bedenin yaşam kaynağıdır, hırs ise insanı için için yer bitirir."
  "gülen gözler yüreği sevindirir, iyi haber bedeni ferahlatır."
  "doğrulukla kazanılan az şey haksızlıkla kazanılan büyük gelirden iyidir."
  "gururun ardından yıkım, kibirli ruhun ardından da düşüş gelir."
  "mazlumlar arasında alçakgönüllü biri olmak, kibirlilerle çapul malı paylaşmaktan iyidir."
  "bilge yüreklilere akıllı denir, tatlı söz ikna gücünü artırır."
  "huysuz kişi çekişmeyi körükler, dedikoducu can dostları ayırır."
  "huzur içinde kuru bir lokma, kavga ve ziyafet dolu evden iyidir."
  "yoksulla alay eden, onu yaratanı hor görür. felakete sevinen cezasız kalmaz."
  "sağduyudan yoksun kişi el sıkışıp başkasına kefil olur."
  "ne suçsuza ceza kesmek iyidir, ne de görevliyi dürüst davrandığı için dövmek..."
  "iç ferahlığı sağlık getirir, ezik ruh ise bedeni yıpratır."
  "bilgili kişi az konuşur, akıllı kişi sakin ruhludur. çenesini tutup susan ahmak bile bilge ve akıllı sayılır."
  "akılsız kişi bir şey anlamaktan çok kendi düşüncelerini açmaktan hoşlanır."
  "bilge kişinin ağzından çıkan sözler derin sular gibidir, bilgelik pınarı da coşkun bir akarsu."
  "yürekteki gururu düşüş, alçakgönüllülüğü ise onur izler."
  "dinlemeden yanıt vermek ahmaklık ve utançtır."
  "insanın ruhu hastalıkta ona destektir. ama ezik ruh nasıl dayanabilir?"
  "duruşmada ilk konuşan haklı görünür, başkası çıkıp onu sorgulayana dek."
  "dil ölüme de götürebilir, yaşama da; konuşmayı seven, dilin meyvesine katlanmak zorundadır."
  "dürüst yaşayan bir yoksul olmak, yalancı bir akılsız olmaktan yeğdir."
  "bilgisiz heves işe yaramaz, acelecilik insanı yanılgıya düşürür."
  "akılsız çocuk babasının başına beladır, dırdır eden kadın sürekli damlayan su gibidir."
  "tembellik insanı uyuşukluğa iter, haylaz kişi de aç kalır."
  "insan yüreğinde çok şey tasarlar, ama gerçekleşen, rab'bin amacıdır."
  "kavgadan kaçınmak insan için onurdur, oysa her ahmak tartışmaya hazırdır."
  "rab hileli tartıdan da, hileli ölçüden de tiksinir."
  "uykuyu seversen yoksullaşırsın, uyanık durursan ekmeğin bol olur."
  "hileyle kazanılan yiyecek insana tatlı gelir, ama sonra ağza dolan çakıl gibidir."
  "dedikoducu sır saklayamaz, bu nedenle ağzı gevşek olanla arkadaşlık etme."
  "tez elde edilen mirasın sonu bereketli olmaz."
  "“bu kötülüğü sana ödeteceğim” deme; rab'bi bekle, o seni kurtarır."
  "rab kendisine kurban sunulmasından çok, doğruluğun ve adaletin yerine getirilmesini ister."
  "zenginle yoksulun ortak yönü şu: her ikisini de rab yarattı."
• tanah'taki ketuvim'de bulunan bir kitaptır. kısaca meseller olarak anılır.
  
  (bkz: süleyman'ın özdeyişleri)
• bilgelik çağırıyor,
  akıl sesini yükseltiyor.
  yol kenarındaki tepelerin başında,
  yolların birleştiği yerde duruyor o.
  kentin girişinde, kapıların yanında,
  sesini yükseltiyor:
  ey insanlar, size sesleniyorum,
  çağrım insan soyunadır!
  (süleyman'ın özdeyişleri 8:1-2-3-4)
• "bilgelerle oturup kalkan bilge olur. akılsızlarla dost olansa zarar görür." (süleyman'in özdeyişleri 13: 20)
• tevrat'ta geçen ve daha çok ahlaksal ve dinsel öğretileri özetleyen öğretilerin bütününe verilen bir isimdir. sadece standart din bilgisiyle okunmaması gerekir, öyle ki evrensel mesajlar ileterek insanların doğasına yönelik saptamalarda bulunur.
  
  "kötülerin yoluna ayak basma,
  yürüme alçakların yolunda,
  o yoldan sakın, yakınından bile geçme,
  yönünü değiştirip geç.
  çünkü kötülük etmedikçe uyuyamaz onlar,
  uykuları kaçar saptırmadıkça birilerini.
  yedikleri ekmek kötülük,
  içtikleri şarap zorbalık ürünüdür.
  oysa doğruların yolu şafak ışığı gibidir,
  giderek öğle güneşinin parlaklığına erişir.
  kötülerin yoluysa zifiri karanlık gibidir,
  neden tökezlediklerini bilmezler." (4:14-27).
  
  kötüler yolları şaşınca gerçekten kendilerini sorgular mı, kimi suçlarlar, yeni kurbanlarla yollarına devam mı ederler? kötülük, insanın mayasıdır belki de.
• rab, yolun başlangıcında,
  kadim işlerden evvel beni teşkil etti.
  dünya olmadan evvel,
  başlangıçta, ezelden beri dikildim.
  enginler yokken,
  suları bol pınarları yokken doğmuştum.
  o, dünyayı ve kırları,
  ve dünya toprağının daha başlangıcını yapmadan,
  dağlar daha yeşertilmeden;
  tepelerden önce ben doğmuştum.
  gökleri hazırladığı zaman ben orada idim;
  enginin yüzü üzerine kubbeyi koyduğu zaman,
  yukarıdan asumanı kuvvetlendirdiği zaman,
  enginin pınarlarına kuvvet verildiği zaman,
  sular onun emrinden öteye geçmesinler diye
  denize sınır koyuduğu zaman,
  dünyanın temellerini pekiştirdiği zaman.
  
  (bap 8: 22-29)
• "azgınlığı üstünde bir akılsızla karşılaşmak, yavrularından edilmiş dişi ayıyla karşılaşmaktan beterdir." (süleyman'ın meselleri, 17:12)