19. tümen

• çanakkale savaslarinda yarbay mustafa kemalin komuta ettigi tümendir. çanakkaleyi savunmak üzere kurulan liman von sanders 'in emrindeki besinci orduya bagli olarak kurulmustur. mustafa kemal birinci dünya savasinin patlamasi üzerine baskumandan vekiline (bkz: enver pasa) mektup yazarak rütbesine uygun bir görev istemistir. kendisi o siralarda sofya'da atesemiliter olarak görev yapmaktadir. gelen cevap sizin için her zaman orduda bir görev bulunmaktadir ancak biz sizi orada bulunmaniz gerektigi için sofyada tutuyoruz gibilerinden bir oyalama mesajidir. bunun üzerine ikinci bir mektup yazarak, öyle ya da böyle bu savasa katilacagini ve eger türk ordusunda komutanlik yapamiyacak kadar liyakatsizsa bunun kendisine bildirilmesini ister. kendi anilarinda bir sekilde memlekete geri dönüp savasa katilmak arzusunda oldugunu belirtmektedir. ikinci mektup üzerine kendisine 19. tümen komutanligina atandigini bildiren tek satirlik cevap gelir. ama bu tümen nerededir bilmemektedir. harbiye nezaretine gider, ben der 19. tümen komutani yarbay mustafa kemal, tümenim nerede görev yapmaktadir. böyle bir tümenden kimsenin haberi yoktur. neyse mustafa kemal enver pasaya çikar ama görüsemez, daha sonra birileri bu tümenini yeni kurulan besinci orduya bagli olabilecegini söyler ve liman von sanderse gitmesini söyler. bunu üzerine söz konusu tümenin besinci orduya ait oldugunu fakat fiziken henüz kurulmadigini ögrenir. ama karargahi eceabat'tadir. oraya gider üç hafta içerisinde tümenini kurar ve ordu genel ihtiyati olarak egitimlerine baslar. tümenin üç alayi vardir 57. 72. ve 77. alaylar. çikarmanin ilk günü yarbay mustafa kemal anzak kolordusunun conkbayirina dogru ilerledigini ögrenince üstlerinden emir almadan kendi inisiyatifiyle elliyedinci alayive bir dag topu bataryasini alarak conkbayirina dogru intikale baslar. daha sonrasi için
  
  (bkz: çanakkale savasi) (bkz: elliyedinci alay) (bkz: ben size taarruzu degil ölmeyi emrediyorum)
• 72. ve 77. alaylarinin tamamının arap askerlerden oluştuğu tümendir.