• birinci dünya savaşı sonunda ingiltere'ye çekilen ve akibetini bekleyen imparatorluk almanyası açık deniz filosunun* gemiler müttefikler tarafından paylaşılmasın diye kendi kendini batırmasıdır.

    11 kasım'da imza edilen ateşkes uyarınca birinci dünya savaşı sona ermişti ancak bir barış anlaşması imzalanana kadar almanların elindeki suüstü harp ekipmanının ne olacağı açık değildi. kaiserliche marine'in diğer yarısı olan denizaltı filosu almanyaya dönmemek üzere teslim alınmıştı ama 74 parça dünyanın en güçlü ikinci donanmasına ne olacak kimse bilmiyordu. amerikalılar öncelikle gemilerin tarafsız bir limanda interne edilip haklarında varılacak konsensüsü beklemelerini önerir. bunun teklif edildiği norveç ve ispanya teklifi reddederler. ingilizler ise alman donanmasının aynı anda 5 donanmaya evsahipliği yapacak kadar büyük scapa flow'a çekilmesini önerir. plana göre kraliyet donanması da bu gemilerin bekçiliğini yapacaktır. öneri öylece kabul edilir.

    amiral franz von hipper donanmasını teslim etmeye gönülsüzdür. bu yüzden teslim olacak filonun başına astı ludwig von reuter'i atar. von reuter 70 küsür gemisini scapa flow'a getirir. bu sırada kraliyet deniz kuvvetlerinin başında amiral david beatty vardır. jutland'da iki gemisi prematüre olarak gözlerinin önünde patladığından beri alamadığı ve artık almasının pek mümkün olmadığı intikamını farklı bir yolla almayı seçer. semafor maharetiyle teslim olan alman filosuna şu mesajı çeker:

    "gemilerdeki alman bayrakları bu akşamüstü gönderlerden indirilecek ve ikinci bir emre kadar veya izinsiz olarak tekrar göndere çekilmeyecektir"

    almanlar ya sabır çekerek siyah beyaz kartallı naval jack'leri gönderlerden indirirler. scapa flow limanında da şu şekilde beklemeye koyulurlar

    gemilerde bu arada belirtmek gerekirse en fazla 200 kişilik iskelet mürettebat bırakılmıştır ve karaya çıkmalarına izin yoktur. ayda iki kere almanya'dan esir donanmaya yemek gönderilir ama yemek kalitesi ve varyetesi almanyanın savaş sonraki durumundan ötürü çok kötüdür. esir denizciler balık tutarak vakit öldürmeyi ve monoton günlere renk katmaya çalışırlar.

    von reuter'in scapa flow'daki yaşamı ise pek kolay değildir. sağlığı bozulmuştur ve alman donanmasının isyancı bolşevik özentisi "kızıl muhafız"ları emre daimi itaatsizlik gösterdikleri gibi adamcağızın kamarasının tepesinde tepinerek gece bile uyutmazlar. limana 20000 kişiyle gelen hochseeflotte'nin mürettebatı hiç durmaksızın azalmıştır. 3 aralıkta 4000 kadarı, 6 aralıkta 6000 daha ve 12 aralıkta 5000 kişi almanyaya dönmüş, gemilerde 4815 kişi kadar kalmışlardır. bunların da her ay 100 kadarı eve dönmektedir.

    bu sırada ingilizler eğer alman donanması kendisini batırmaya kalkışırsa gemileri nasıl derdest ederiz'in derdindedirler. korkuları yersiz değildir çünkü von reuter pek kimseyi alttan alır bir adam değildir. üstüne versailles anlaşmasının koşullarını öğrendiği andan itibaren de gemileri batırma planını yapmaya başlamıştır bile. ancak çok daha önceden bir plan yapmış olması da muhtemeldir çünkü sonradan hatıratında erich raeder "gemiler zaten her koşulda intihar edecekti yav" tarzında şeyler de söylemiştir. von reuter bilahare 18 haziran'da gemi kaptanlarına "eğer gemilerimizi almaya kalkışırlarsa batıracağız" tarzında emri kulaktan kulağa yayar.

    ingilizler devasa alman donanmasını kayıpsız ele geçirmek için 21 haziran gecesi gemilere bordalama planı yaparlar. ancak sonrasında anlaşmanın imzalanma tarihinin 23'üne ertelendiğini öğrenerek biraz daha beklemeye karar verirler. almanların da bunu bir şekilde duyduğu sanrısına kapılarak ingiliz amiral sydney freemantle kendi gemilerini scapa flow'dan çıkarıp açık denizde bir anti torpido manevrası eğitimine götürür.

    von reuter ise bu haberi almamıştır. anlaşmanın 21 haziran'da imza edildiğini düşünerek batırma sinyali verir. saat 10:00'da sinyal semafor ve işaretle tüm gemilere iletilir. almanlar balyozlarla ekipmanları parçalar, valfleri açar, kompartmanları suya doldurur. lumbozlar gevşetilir, su geçirmez kapılar bükülerek açık bırakılır. hatta bazı gemilerin cıvataları karinadan çıkartılarak batışı hızlandırmaya yardım eder.

    saat 12:00 ye kadar gözle görülen bir değişiklik olmaz. sonra sms friedrich der grosse iskeleye doğru ağır yatmaya başlar. bu arada tüm gemilere son kez imparatorluk alman sancağı çekilir. mürettebat da gemileri böylece terketmeye başlar. scapa flow'da kalan ingiliz gemileri bu şekilde biri tamirde 3 destroyerdir. destroyer kaptanları lan noluyo lan lan laaan diye birbirlerine bakakalırlar. saat 12:20'de torpidolara karşı açıkdeniz manevraları yapan freemantle'in da intihardan haberi olur. tam gaz scapa flow'a yardırmaya başlar. radyodan da sesi çıktığınca bağırarak olabilecek tüm gücün kullanılarak gemilerin batmasının engellenmesini emreder. karaya oturtturun bişey yapın geliyorum der. ingilizler sadece savaş gemisi sms baden'i kurtarabilirler. 32 destroyer, 4 hafif kruvazör, 15 savaş gemisi ve ağır kruvazör dibi boylar. bu sırada ingilizler 9 alman denizcisini vurur, 16'sını da yaralar.

    olay ardından von reuter ve kurmay heyeti hms revenge zırhlısına çıkartılır. bir tercüman aracılığı ile yaptığının şerefsizce olduğunu, ateşkes kurallarının centilmenliğe aykırı bir şekilde bozulduğunu falan çemkirirler. von reuter ruhsuz bir şekilde olanları izler. olaydan yıllar sonra da freemantle "aslında adam onurunu koruyordu sempati duyuyorum biraz" falan diyecektir

    fransızlar beklenmedik bir şekilde olaya sevinir. şöyle derler :

    "alman donanmasının kendini batırmasını bir kutsama olarak görüyorum. bu olay bizi gemilerin nasıl taksim edileceği gibi çok dikenli bir sorundan bir anda kurtarıyor"

    evde alman donanma kurmayları da memnundur :

    "çok sevindim. teslimiyetin lekesi alman donanmasının üzerinden böylece silindi. gemilerin batışıyla donanmanın ruhunun ölmediği nihayet kanıtlandı. bu ifa edilen son görev alman donanmasının geleneklerine gayet uygundur" amiral reinhard scheer

    ingilizler anlaşma sonrası gemilerden bir kısmını büyük zorluklarla geri yüzdürüp hedef talimlerinde kullanarak batırırlar. bir kısmı da halen scapa flow'da yatmakta ve popüler bir dalgıçlık destinasyonu olmayı sürdürmektedir.

    bütün olayın dünya tarihine en ilginç etkisi de, scapa flow dibindeki donanmanın dünyada kalan son temiz çelik yığını olmasıdır. atom bombası denemeleri ve atmosfere bırakılan radyoizotoplar dünyadaki her şeyi kirlettiğinden içinde radyoizotop bulunmayan 1930 öncesi üretim çelik dünyada yalnız burada kalmıştır. misal geiger sayacı yapımı için gereken nükleer etkileşimden muaf metaller günümüzde ihtiyaç duyuldukça sms derfflinger'den sms seydlitz'den sms hindenburg'dan parçalar kesilmesi yoluyla edinilmektedir. dünya üniversiteleri ve test reaktörlerinde aranıp da bulunamayan saf çelik kaynağı hep scapa flow'dur.
  • içlerinden bismarck'ın atası olan sms bayern'e üzülürüm en çok.
    scapa flow'da ki batışı;
  • british pathe youtube arşivi sağolsun, bu intiharın sonrasında yaşanan temizleme işlemlerinin ve çıkartılan gemilerin videoları mevcut.

    gemilerin su altından çıkartılma prosedürünün nasıl olduğuna ilişkin bir video:
    https://www.youtube.com/watch?v=bi0zlxssx_g

    çıkartılan gemilerden isimiyle belirtilenler;

    (bkz: sms von der tann)
    https://www.youtube.com/watch?v=3ydskpcefqc

    (bkz: sms moltke) yavuz zırhlısının kardeş gemisi
    https://www.youtube.com/watch?v=nxxhkjgryfm
    https://www.youtube.com/watch?v=i36i5hafy6i

    (bkz: sms seydlitz)
    https://www.youtube.com/watch?v=dc6ugzfalmu

    (bkz: sms hindenburg)
    https://www.youtube.com/watch?v=vn4zmaywexg
    https://www.youtube.com/watch?v=afydew8i2a0
    https://www.youtube.com/watch?v=ri3qxly6m7s (bu videoda yüzdürülme işlemleri gösteriliyor)

    (bkz: sms kaiser)
    https://www.youtube.com/watch?v=rlgyj9l7nam

    (bkz: sms prinzregent luitpold)
    https://www.youtube.com/watch?v=3p0dhx8b0am

    isim belirtilmemiş gemilerin videoları ise;

    https://www.youtube.com/watch?v=8caryk0dzom

    https://www.youtube.com/watch?v=ymkj-m1lghq

    https://www.youtube.com/watch?v=btngxquwatw

    https://www.youtube.com/watch?v=f7jbnlz6kq4

    https://www.youtube.com/watch?v=03qbwoinjfm

    https://www.youtube.com/watch?v=lys__bx_ptc
hesabın var mı? giriş yap