çuvaş

• çuvaşistan yerlisi.
• hıristiyan dinine mensup olan iki türk halkından biridir. bir diğeri gagauzlardır.
  türkçe'deki "yavaş" teriminden türemiştir.
• sözlüklerde çuvaş için verilen anlamlardan biri de güneştir.
• hristiyan türklerdir. yirminci yüzyılın başında rus topraklarında tatarların etkisiyle doğan panislamist ve pantürkist örgütlenmelere müslüman olmadıkları için dahil edilmemişledir.
• benim gözümde çuvaş lehçesi, türk dilleri arasında en özel yere sahip dildir. ogur (lir) grubunun günümüzde kullanılan tek canlı dilidir, hunların, avarların, proto-bulgarların (ki çuvaşlar kendilerine bulgar da derler), sabirlerin (hazar devletinin büyük bir kitlesini oluşturan türk topluluğu), hazarların kullandıkları diller de ogur dil grubuna girmekteydi.
• hacettepe yayınlarından çıkan “çuvaş atasözleri ve deyimleri” kitabından öğrendiğim kadarıyla, dilleri öz türkçe grubuna girmiş olup, örf ve adet bakımından bulgar toplumunu benimsemiş, çuvaşistan yerlilerine verilen ad..
  kitaptan hatırlanasılar:
  
  (*) uzak düşün de yakında yaşa (geleceği düşün ama bugünü yaşa)
  (*) dünya uçmak için geniş ama oturmak için dar
  (*) ölüm sırtındaki gömlekten de yakın
  (*) girmeden önce nereden çıkacağını düşün
  (*) durgun suda şeytan gizlenir
  (*) bir insan yürür,iz kalır, yüz insan yürür, yol olur.
  (*) kısmet olan kuru ekmek dişi kırıp ağıza girer.
  (*) başkasının gönlünü kıramayan kendi gönlünü kırar.
  (*) insanı elbise güzelleştirmez, insan elbiseyi güzelleştirir.
  (*) soğuk ile sıcağı görmüş adam (görmüş geçirmiş adam)
  (*) dans etmeyi bilmeyene büyük yer gerek (oynamayı bilmeyen gelin,yerim dar, demiş)
  (*) demircinin baltası kırık, terzinin elbisesi yırtık
  (*) üç günlük güzel ömür, sonsuza dek yaşamaktan iyidir.
  (*) kağıda bir kez döktüğün kaybolmaz.
  (*) insan bir sözle üşür.
  (*) iki yabancının yakın dostluğu, kardeş dostluğundan daha değerli
• çuvaşlar (çavaşsem), orta volga bölgesinde özerk çuvaşistan cumhuriyeti'nde yaşamakta olan, çuvaşça konuşan yaklaşık 2 milyon nüfuslu bir türki halkdır. hıristiyan dinine mensup olan iki türki halklardan (diğeri gagauzlar) biridir.
  
  çuvaş, türkçedeki "yavaş" sözcüğüyle eş anlamlıdır.
  
  1989 sovyet nüfus sayımında çuvaş halkının nüfusu 1,834.300 kadar çıkmıştır. nüfusun 907.000'i çuvaşistan'da yaşamakta, geri kalanı tataristan'ın çeşitli bölgelerinde, kazakistan'da ve ukrayna'da yaşamaktadır.
  çuvaşlar üç gruba ayrılmaktadırlar: dağ çuvaşları, çuvaşistan'ın kuzey ve kuzeydoğu bölgesinde, ortakuşak çuvaşları, çuvaşistan'ın merkezinde ve güneybatısında, aşağı bölge çuvaşları ise güney çuvaşistan'da ve çuvaşistan'ın dışında yaşamaktadırlar.
  çuvaşlar ağırlıklı olarak hristiyanlığın ortodoks mezhebine bağlıdırlar. bazı araştırmacılar çuvaşların bir bölümünün islamiyeti seçerek tatarlarla karıştığını öne sürmektedirler.
• (bkz: paçayı kurtarmak)
• (bkz: vladimir lenin'in türk olduğu gerçeği)
• sahalar ile birlikte ana türk kütlesinden göçen ilk iki kavimden birisidir. hunlar'a bağlanmış ve bugün de, dillerinin hun diline en yakın dil olduğu ileri sürülmektedir.