etat de siege

• siège, latince "oturmak" anlamındaki sedicare’den geçmiştir fransızcaya ; "oturulacak yer" anlamındadır. sonra bu anlam halk arasında söylene söylene yeni boyutlar kazanmıştır. bunlardan birisi "kıç"’dır. "bain de siège" "kıç yıkama"’dır örneğin. siège’in bir diğer anlamı da, 13. yy’dan itibaren, "bir ordunun yerleştiği yer" olmuştur. bir ordu bir yere kıçını yayıp karargâh kurarsa orası onun "siège"i olur. yok gider de bir kaleyi, bir şehri, ele geçirmek niyetiyle çevresine çöreklenirse, ona da "siège" denir, kuşatma anlamında. günümüz fransızcasında şirketlerin vs. merkezlerine "siège", anonim sirketlerininkine "siège social" denmektedir.
  
  "état" da, bilindigi gibi, latince "estat"’dan gelir. "durum, oluş biçimi" demektir.
  
  "état de siège"’in türkçe karşılığı olarak bu satırların yazarı "göt durum"u önermektedir. asıl anlamından pek de uzak sayılmaz bu deyim zira mütevazi bir sözlüğe bakarsanız, "état de siège"’in karşılığının "askeri yönetim, sıkıyönetim" -yani sıkı yönetim- olduğunu görürsünüz. bu tür durumlar da ilk olarak kuşatma sırasında ilân edilmişlerdir, orduların siyasete karışmasından önce^*.
• costa gavras'ın 1972 yapımı filmi. film türkçeye "sıkıyönetim" olarak çevrilmiştir. 1970 yılında dan mitrione adında uluslararası gelişme örgütü üyesi bir amerikalı, urugaylı gerillalar tarafından yakalanır ve öldürülür. bunun üzerine siyasi sinemanın ünlü yunanlı yönetmeni costa-gavras, bu esrarlı öyküyü yıllarca araştırdıktan sonra senarist arkadaşı franco solinas ile beraber bu filmi yazar. filmde latin amerika ülkelerinde komünizme karşı mücadele etmek üzere u.g.d. üyeliği adı altında polis teşkilatlarını yöneten philip michael santore'yi kaçıran sol görüşlü tupamaro gerillalarının tek istediği siyasi mahkumların serbest bırakılmasıdır. ancak "demokrasi" tanımları gereği böyle bir yetkileri olmadığını ileri süren hükümet bu teklifi derhal geri çevirir. ülkede geniş çaplı bir arama başlatan polis müfettişleri, amerikalı dostlarını kurtarmak için her yolu denemeye başlar. ancak amerika'da başka ülke polis şeflerine komünizmle mücadelede işkence tekniklerinden, provokasyona kadar her yolu öğreten santore'nin umutları gerilların elinde her geçen gün azalmaya başlar.
• costa gavras'ın uruguay'da bir dönemi yansıtan filmi.iyi güzel de sinan çetin trabzonspor'da arçilli şotalı dönemi anlatan bir film çekse aynı etkiyi yaratacaktı bende.criticker'ın dediği gibi "not that hot"
• (bkz: devrimci şiddet)
• gavras'in unlu siyasi (baskici rejimler uzerine) filmler uclemesinin bir parcasi olan film. ancak kanimca z ve l'aveu yani 1969 ve 1970 yapimi onceki iki film 1972'deki bu filmden daha basarili. ortak bir diger noktalari da yves montand'in hepsinde rol almis olmasi bu filmlerin.
  z, yunanistan'daki albaylar cuntasina giden sureci, digeri cekoslovakya'daki stalinist rejim ve parti-ici siyasi yargilamalari konu ederken bu son film gunry amerika'daki baskici rejimlerin, sehirdeki asiri sol teror gruplarinin ve amerikan angajmaninin etkilerini ele aliyor.
  bu sirayla izlemekte ve en iyi film odulunu de z'ye vermekte fayda var.
• günümüz türkiye'si için önemli olduğunu düşündüğüm film.
  
  --- spoiler ---
  
  -polis düzeni savunur, öyle değil mi?
  -elbette.
  -peki demokratik düzeni mi diktatörlük düzeni mi savunur?
  --- spoiler ---
• dün bu filmin adeta remake'ini canlı yayında izledik. yine sol örgütler, onların düzenin işbirlikçisi olmakla suçladığı bir kamu görevlisini esir alması ve devletin kendi personelinin canını hiçe sayarcasına taviz vermemesi,katilleri açıklamaması. ancak maalesef dün yaşadığımız her şey filmin aksine gerçekti. ölenler de öyle...
• filmi türkçe altyazılı olarak youtube üzerinden izlemek mümkün. link
• filmde, mecliste komisyon adına konuşan kadın vekilin konuşması:
  (adamlarda da amerika tarafından kurulan paralel devlet yapılanması mevzusu varmış. 1970'lerde filmlere konu olmuş. ^* )
  
  --- spoiler ---
  "..sistematik işkence yapıldığı, araştırma komisyonu tarafından doğrulandı. bu heyetin dediklerini biraz hatırlatmak istiyorum. temsilciler de bu konuda düzeltmeler yaptılar. parlamentoda sunuldu. sonuçlarına sözbirliğiyle oy verildi. bunu takiben:
  bir: kanıtlanmıştır ki ülkemizde sık sık görülen işkence vakaları sistematik bir hal almıştır, sıradanlaşmıştır.
  iki: işkence suçu işleyenler personel yasasına göre suçludurlar hatta işten atılırlar fakat yargıya götürülen personelin tamamı beraat ettirildi.
  üçüncü kısım: işkencenin kurbanları öğrenciler ve sendika liderleri.
  dört: açıklamalar yetkili makamlar tarafından ya kabul edilmemektedir ya da kendi bilgileri dışında olduğunu söylemektedirler. kabul edemezler çünkü olanları kabul etmek, polisimizin içinde otonom ve kontrol-dışı paralel örgütlenmelerin varlığını kabul etmek olurdu. "
  --- spoiler ---
• oligarşi, oligarşinin tuttuğu tasmalar, oligarşinin tasmasını tutanlar, oligarşiye karşı kendince savaşanlar ve olup bitenden habersiz kitleler...
  
  "[gazeteci son olaylarla ilgili düzenlenen toplantı katılımcılarını haberleştirmektedir]
  ekonomi bakanı, milletvekili ve banker 4 şirketin başkanıdır. 2'si amerikalı.
  dışişleri bakanı milletvekili ve banker. 70 şirket yönetiyor. rockefeller grubunu temsil ediyor. şirketlerinin 200 bin hektar arazisi bulunuyor.
  vatikan büyükelçisi. 85 şirketin yöneticisi. 19'u yabancı.
  bir gazete patronu görüyorum. bir eski bakan görüyorum.
  milletvekili. 6 şirketi var. 2'si amerikalı.
  herbert ailesi, banker. 300 bin hektarı kontrol ediyorlar. 7 şirket, 3'ü amerikalı.
  bir delege, bir bakan, bir eski bakan. daha fazla banker, daha fazla sanayici.
  bakanların gittikleri banker olan bakanlar, ya da sanayiciler.
  bankerler, sanayiciler, yani bir gün bakan olacaklar.
  ve en sonunda, ordu sekreteri. bir tek o, ne banker, ne zengin. görevi zenginleri ve bankerleri korumak."
  
  --- spoiler ---
  
  polislerin müziği^* kapatmak için uğraşıp durduğu sahne v for vendetta'daki ve the shawshank redemption'daki müzik çalan sahneleri akla getirir. müziğin gücü/etkisi anlamında...
  
  --- spoiler ---
  
  benzer film: la hora de los hornos
  isim benzerliği: (bkz: l'etat de siege)^**