ölü sirenler

• bir edip cansever şiiri:
  
  ölü sirenler
  
  gerçekte duymadığım sesler bitti
  öğleye doğru bir gökgürültüsü yalnız
  karıştırdı ortalığı bir süre
  gök akıttı bir parça yağmurunu
  ve deniz kuşları umutsuz
  arıyorken kokularını gölgelerinde
  sıyırdı bir iki bulutu güneş de
  yığılıp kaldı yorgun
  denizin gözbebekleri üstünde.
  bir uyum muydu durgunluk, fırtınayı
  gökgürültüsünü de barındıran içinde
  duyuyorum o tanıdık sesi yeniden
  tiz bir çıngırağı andıran
  benzeyen zil sesine de
  daha önce unutmuşum gibi denizde
  yankılanıp durdu ara vermeden.
  
  hangi dili öğreniyordum? mutluluk
  iki tek ağustosu çarpıştıran
  sızdıran kanını bu yaz gününe
  yaşayan bir mutluluk? ve işte
  kaç yerinden kesilmiş ki ellerim
  bekletip durdu da acısını bunca yıl
  şimdi bir gülümseme gibi sindi yüzüme.
  
  görmüşüm daha önce de bir lidya kralının boynunda
  bilmekti yazgısını ölümünü, gene de
  yıllarca beklemişti kendini
  yeşimden sapı olan bir kılıçla
  bense ne içimi yakan rüzgarı
  ne denizdeki yangını, ne gökgürültüsünü
  duymuş gibi olduğum sesleri de değil
  yaşamın gövdesini arıyordum yalnızca
  bir çürük dişle alnımdaki
  iki üç kırışığı yedeğine takmış da.
  
  özledim ilkelliğimi dalgalarında
  buldum savaşı bitmez derinliklerini
  karıştırdıkça bir kargının ucuyla
  gördüm, bekliyordu kendini de o da
  germiş de al kıskacını lidya kıralı gibi
  o turuncu ruh, değişken
  izledim onda ilk oluşumu sanki
  hafifçe kesilmiş gibi oldu dudağım bir yerinden.
  
  işledim payıma düşen her görüntüyü
  kamaştı gözlerim kıyıya varınca
  rüzgarın itişiyle kumlarda
  durmadan yer değiştiren
  sayısız siren iskeleti
  çın çın ötüyordu sessizlik kaburgalarında
  dedim, besbelli başıboş bırakmışlar da korkuyu
  tarihin onlara bağışladığı
  bu garip raslantıdan
  doğma bir rahatlıkla parıldıyorlar şimdi
  kemikleri som altından.
  
  sığındım çatısına bu yok olmuş şehrin.
  şehir ki herkesin bir şehir düşündüğü gibiydi
  tanrım! tunç bir kapı kilidi
  bronz bir sokak
  kumlar içindeydi. ve bu çakıl taşı
  kimbilir kimin külrengi kalbi
  tanrım!
  neden herkes başka tarafa bakıyor
  neden herkes başka biriydi.
  
  yıkıntılardan geçtim, eski mezarlardan
  şimdi artık bir anımsamada yeri olmayan
  arı kümeleri taşların arasında
  ve yukarıda kuşlar yanmış kağıt parçaları gibi
  uçuşuyordu da
  ağır ağır yanıyordu da şehir
  yanmayan kadınlar gördüm
  nasıl görünürse dünya gözyaşının altından
  tam öyle, dönüp duruyorlardı bu cehennem oyununda
  ve büyümeyen adamlar gördüm, hiç şaşırmadım.
  konuşuyorlardı sırayla, ilgisiz
  ağaçlara asılmışlardı bir yandan da
  bir kapı kirişine asılmışlardı ve ufka
  ölüm müydü konuştukları? ölümdü anlaşılan
  silince bir aynayı çıkıveren karşılarına
  bir ölümdü ki, işte bir muska asılı dururdu duvarda
  bir büyü gösterilirdi
  bir kuyu sezdirilirdi
  hiç yoktan bir zincir boşalırdı avluda.
  
  akşam geri verince bana gözlerimi
  şehir de kayboldu, denizin durgunluğu da
  bir anka kuşu yeniden karıyorken küllerini
  bir kaya oyuğu kendini alıştırıyorken boşluğa
  dedim, deniz de bendim, düşleyen de denizi
  ve sabah olur olmaz üstünde derinliğimin
  bir gülümseme gibi bulacağım kendimi.
• edip cansever'in birkaç kitabını okumuş biri olarak yeni keşfettiğim şiiri ama sırf bu son kısmı bile ayrı bir şiir olabilir, hatta ayrı bir hikayeyi anlatabilir bizlere
  
  "akşam geri verince bana gözlerimi
  şehir de kayboldu, denizin durgunluğu da
  bir anka kuşu yeniden karıyorken küllerini
  bir kaya oyuğu kendini alıştırıyorken boşluğa
  dedim, deniz de bendim, düşleyen de denizi
  ve sabah olur olmaz üstünde derinliğimin
  bir gülümseme gibi bulacağım kendimi."
• edip cansever'in en güzel şiiridir.
  güzellik gayet öznel bir yargıdır ama bu şiir, şiirden çok bir heykelin yontulmasını anlatıyor sanki.
  uzunca bir şiir, anlamaya çalışarak, hissetmeye çalışarak -arada yeniden başa dönerek- okunur.
  aslında anlaşılmaya çalışılan bir şiir değildir, büyükçe bir mermerin usulca yontularak nasıl eşsiz bir heykele dönüştüğüne adım adım şahit olmaktır.
  son satırlara gelindiğinde, 'akşam geri verince bana gözlerimi' mısrasıyla birlikte şiir ya da adeta cana gelen heykel ya da bir anda her sorunun yanıtlanması gibi bir aydınlanma yaşanır.
  şiiri anlamak boşa bir çabadır, şiirde anlatılanı hissetmek, hissedebilmek esastır, ' deniz de bendim, düşleyen de denizi' derken -bence- anlatılmak istenen budur.
  aslında anlatılmak istenen de bir şey yoktur, şiir orada duruyor işte.
  isteyen okur isteyen hisseder, her okuyanın benzer şeyler bulması da başka bir didaktik heves olsa gerek.