önlük

• ilkokul ogrencilerinin default kiyafeti
• bebeklerin yemekten cok bir oyuncak haline donusturdukleri mamalarini ustlerine dokmemeleri icin, agizla giysi arasina yerlestirilen bez parcasi. uzerinde ucak, miki felan olur genelde
• ilkokul çocuklarının eskiden siyahını şimdilerde mavisini giydiği üniforma ... erkek çocukları önlük altına şort giydiklerinde pek şirin görünürler..
• belirli meslek gruplarinda yapilan i$in atik we\weya molozlarinin ustteki kiyafete bula$masini engellemek icin kullanilan koruyucu aksesuar.kullanildigi meslek grubuna gore ince bir kuma$tan olanlari goruldugu gibi daha agir i$lerde kullanilmak uzere kalin plastik malzemeden uretilen modelleride wardir.
• ilkokulda sevmezdik önlük giymeyi, önce karaydı sonra mavi oldu, bir türlü sevimli gelemedi. sonra bir cumartesi günü veli toplantısında gördüm arkadaşlarımı. yırtık çorapları olanlar, giysileri eski püskü olanlar vardı bir de küçük kız kürkleri giymiş süslü takımı. o zaman anladık çoğumuz, bizi eşit kılıyordu önlük, birbirimizi kıskanmıyorduk.
  bunun iğrenç bir politika olduğunu, bir peçe olduğunu anlamamız geç oldu. hepimize eşit imkanlar sağlamaktan daha kolaydı okulda hepimizi bir giydirmek. peçenin altında kendimizi eşit sanırken bir büyüdük, kimimiz özel okula gitti, kimi kavga dövüş eksik olmayan devlet okuluna, kimimiz üniversiteyi dışarıda okudu kimimiz on altısında karı, on yedisinde anne, vasıfsız eleman oldu.
  bir arkadaşım tanıdı, beni, çorabı yırtık olan, bir döviz bürosunda eleman şimdi, okuduğumu öğrenince gözleri doldu. ilkokulda eşittik oysa biz çünkü önlüğümüz aynıydı, öyle diyorlardı, değil miydik?
• "parası olan var, olmayan var. fakir öğrenciler ezik hissederler kendilerini" gibi bir savunması olan garip uygulama.
  
  tektipçiliğin daha 6 yaşındaki bebelere dayatılmasının yurdun insan potansiyeline etkisini sosyologlar araştırsın, benim hatırladığım:
  
  sınıfta kimin zengin olduğunu kalemkutusundan, kantinden aldığı tosttan koladan anlaşılırdı. top ali gibi yanakları al al enginin yanında mahalleden arkadaş kara kuru kadir zaten veriyordu gerekli mesajı. sen aynı önlüğü giymişsin ne giymemişsin ne.
  
  edit: sonradan sağlam kaynaktan bilgi aldım. avrupa ülkelerinde kıyafet serbest olmadığı için öğrenciler kıskançlıktan ağlıyor, altlarına sıçıyorlarmış. önünü alamıyorlarmış önlüğe üniformaya geri döneceklermiş.
• önlük: bir ilk okuma öğrenciliği ile doktorasını yapmış adam kıvamını içeren simge.
  biz zamanında siyahındaydık, mavisi varmış ve hatta mayisi. bir de beyazı çıktı sonra karşımıza, ölüme bilabedel yapıştık, uzak durduk hepsinden. (önlüğe girenlerimiz hariç)
  
  onluk: bir görsek de çerçeveletsek.
• avrupa'da, bizi antimodern göstermesinden çok korktuğumuz başörtüsünden çok daha fazla korku yaratan ve çoğu kesim tarafından da dalga konusu olan, <b>tasarım yoksunu</b>, izahı olmayan bir kıyafetdir.
  
  ne kız arkadaşınıza küçüklük ve okul fotoğraflarınızı gösterebilirsiniz, ne türk televizyonu izlediğiniz bir ortamda etrafınızda merak edenlere izah edebilirsiniz, ne de türkiye'ye tatile gidip gelenlere gördükleri mavi renk ufak ufak insanları anlatabilirsiniz. şirinler diyip sıyrılır ve kapatırım ben genelde konuyu. lakin, gerçeğin arkası hiç de şirin değildir.
  
  karşılaşılan sorular ise şu şekildedir:
  
  çocuk yaşta askeri bir okuluz mu var?
  neden çocuklara bu kadar baskı yapıyorsunuz?
  onların hepsini eşit göstermeye çalışmak, yoksul ailelere daha fazla masraf olmuyor mu?
  bu kıyafetler nasıl bir zevkin ürünüdür? türkiye de tasarımcı yok mu?
  
  ve bonus:
  
  her sabah okula girerken yemin^* eden çocuklar, milliyetçi bir fikirle yetişmiyor mu?
• anaokul ve ilkokul öğrencilerinin okula giderken giydikleri forma. yeni nesil anaokul önlüklerinin ön ceplerinde erkeklerin spider man , kızların winks kızları karakterleriyle işli olması uzun zaman önlüklere dikkat etmeyen biri olarak beni şaşırtmış güzelliktir.
• bir itibar göstergesi, olmuşluğun, olgunluğun hatta ustalığın simgesi.
  
  eskiden giyerlerdi ustalar. ama gerçekten usta olmuş insanlar giyerlerdi bunu. yaptıkları iş ne kadar pis olursa olsun önlükleri her daim temiz ve ütülüydü. bu yaptıkları işe ve dahi müşterilerine olan saygılarından dolayıydı. farklı meslek gruplarının farklı özellik ve renklerde kullandıkları bu nesne şimdilerde çok da önemsenmiyor sanırım.
  
  farklı özelliklerden kasıt, mesela bir torna ustası iseniz önlüğünüzün kolları lastikli olmalıdır. kol ağızları yerçekiminin etkisiyle aşağıya sarkar bu da bir torna tezgahı için tehlike arz eder. önlüğünün kol ağzını tornaya kaptırıp sakatlanan çok insan vardır. bir kasap ya da doktor önlüğü beyaz olur mesela. beyaz olur ki üzerinde kiri, pası mümkün olduğunca göstersin. hijyeni ve temizliğe verilen önemi ölçmenin bir yolu da bu olsa gerek.
  
  şimdilerde bakıyorum da eskisi kadar önlük kullanılmıyor. ben bile çoğu zaman önlük giymiyorum çalışırken. ya eskiden üst baş için giysi almak/bulmak zordu ya da yapılan işe hakikaten saygı gösterilirdi. herkes günlük kıyafetleri ile çalışma telaşında. nasıl olsa yenisini almak zahmetsiz, yeter ki paranız olsun.