abdülkadir bey

• kaytan bıyıklı biri. kadere razı olmaz, fasulye sırıklarına tırmanmaya inanmazdı. korkuluk gibin yani. amma velakin; marşandiz gari diyelim, ukteci anlasın. ışık o ışık değildir...
  (ara: abdül*)
  
  uktecinin notu: "metin akpinar karakteri."
• yasaklar'in en nefis skeclerinden biridir. nezih tuncay ve metin akpinar'li kisimlar ozellikle komiktir.
  
  - ben anama gidiyom
• eski ankara valisi. izmir suikastine karıştığı iddiasıyla idam edilenlerden biridir. yargılama sırasında, yunanistan'a geçmek üzereyken çerkezköy'de bir çiftlikte yakalanmıştır. suikast fikrini ilk ortaya atan ve mustafa kemal'e saltanatın kaldırılması ve topal osman'ın öldürülmesinden dolayı husumet duyan ziya hurşit'e açan kişi olduğu söylenir. fakat ismet inönü bu iddiayı redderer biçimde hatıralarında ondan şöyle söz eder:
  "eski ankara valisi abdülkadir, ittihat-terakki’nin, meşrutiyetten evvelki fedailerindendir. askerdir. bizim sınıftandır. abdülkadir-antep diye tanırız. son derece enerjik ve kararlı bir adam. temiz bir adam. çetin bir ihtilalci, ihtilal arkadaşlarına, ihtilal fikirlerine bağlı. meşrutiyetten önce, en güç zamanlarda ittihat-terakki’nin en gözde, en güvenilir fedaisi. böyle bir adam. abdülkadir, milli mücadeleye karışmadı. uzaktan takip ediyor. bilmiyorum belki bu esnada, arkadaşlarıyla bir macera içinde bulunmuş olabilir. izmir suikastçıları içinde abdülkadir bulunsaydı, vaziyet çok tehlikeli olurdu. bir defa tertibi bu kadar dağıtmayacaktı. tek başına da yapabilirdi... tertip ondan gelseydi bu işi mutlaka bitirirdi."
• atatürk'e suikast teşebbüsü sonrası atatürk'ün kendisi için şöyle sözler söylediğş ittiaht ve terakki silahşörü:
  
  - eğer bu teşebbüsü, başkalarını karıştırmayıp yalnız abdülkadir üstüne alsaydı, mesela tamamdı, teşebbüsünde mutlaka başarılı olurdu.
  
  şevket süreyya aydemir, enver paşa, cilt ll, sf 130.
• kemal tahir'in kurt kanunu kitabında ismi abdülkerim bey olarak geçer.
• atatürke 2 kere suikast düzenlemeye çalışan ittihatçı.
• 1 eylül 1926 tarihinde ulucanlar cezaevinde idam edilmiştir.
• kemal tahir kurt kanunu adlı güzel romanında ölümüne yer vermemiş/
  emin bey canbaziye mahallesinin tatlıkuyu sokağını inim inim inleterek var gücüyle bağırıyordu.
  arkadaaaş!arkaadaş! emin i arayan arkadaş!burdayım ben,burdayım..
  kitap böyle biter..ithaki yayınları-298
• gazeteci hasan fehmi nin katili olması kuvvetle muhtemel, teşkilatın silahşörlerindendir. bu suikast 31 mart irticai ayaklanmasının fitilini ateşlemiştir.
  
  izmir suikastine de adı karışmıştır. suikast teşebbüsü ortaya çıkınca ıstranca ormanlarından bulgaristan'a geçmek üzereyken tesadüf eseri yakalanmıştır.
• erol şadi erdinç in "ankara istiklal mahkemeleri ve siyasi yargılama" isimli kitabının son kısımlarında yargılama tutanakları mevcuttur.
  
  okuduğum kadarıyla kendisi, ziya hurşit ve sarı edip efenin ifadeleri sonucu idama mahkum edilmiş. savunmasında ziya hurşit ile ara ara görüştüğünü ancak suikast işini hiç konuşmadıklarını, sarı edip efe'yi ise tanımadığını, suikastçi olmadığını, terakkiperverci olmadığını söylüyor ancak mahkeme heyetini ikna edemiyor. belki de yalan söylüyor bilemiyorum sanki bir iki yerde çelişiyor ifadesi.
  
  yargılamanın bir bölümünde mahkeme başkanı, seni herkes bilir, suikastçisin sen, şeklindeki itham edince, başkana, siz de bir zaman benim en yakınımdaydınız beni bilirsiniz gibi bir cevap veriyor.
  
  tutanaklardan anlaşılan mahkeme pek adil olmamış. kesin kanıt zaten yok. söylenti ve ifadeler üzerinden karar verilmiş. valla sonuç olarak üzüldüm abdulkadir beye... suikaste ne kadar karıştığı belli değil hiç. biraz siyaseten kaybeden olduğu için gitmiş gibi duruyor. kemal tahir'in de dediği gibi, kurtlukta düşmeyeceksin, düşeni yemek kanundur.