aiskhylos ^*

• eski yunan tiyatrosunda sahnede ikinci oyuncuyu kullanmayı ilk kez akıl eden yazar... ondan önce, 12 kişilik koro onünde, maskeli siyah ve mor giysili tek aktör oynardı...
• milattan önce 500'lü yıllarda yaşamış, üzüm bahçelerinde çalışırken ilahi bir işaret ile kendini yazmaya adamış kişilik.
  genç yaşında savaşlara katıldı. bu da onun yazılarını etkiledi doğal olarak. tregedyalarında savaşta gördüğü sahneleri anlatır.
  o zamana kadar tek oyuncu ile gerçekleştirilen oyunların aksine ikinci oyuncuyu da katmayı akıl etmiştir eserlerine ve böylece dialog önem kazanmıştır. koronun önemini azaltmıştır. gereksiz kan gölü yerine ilginç maskeler ve kostümler kullanmayı tercih etmiştir.
  ve en önemlilerinden birisi, o zaman yapılan yarışmalara üçlemeler ile katılma geleneğini başlatmıştır.
  
  yunanların shakespeare'i bir nevi.
• ilk büyük tragedya yazarıdır^**.bütün tragedyalarında insanlar için tanrıların çizdiği alınyazısı dışında bir davranış ve son olmayacağı düşüncesini aktarmıştır.buna karşı çıkıp tanrılardan ateşi çalan prometheus cezasını çekmiştir.^*
• (bkz: hiketides)
• koro ile tek aktor arasında surup gıden oyuna ikinci aktoru katarak gercek tiyatroyu kurmu$tur.
• kişileri karakter değil daha çok duyguların temsilcisi olan alegorik tiplerdir.
• euripides ve sophocles'le birlikte tiyatro sanatının üç babasından biri kabul edilen antik yunanlı yazar
• efendim; kendisi i.ö. 525-456 yillari arasinda yasamis grek tragedya ozanidir.atina yakinlarinda bir yer olan eleusis te, soylu bir ailenin evladi olarak dogmustur. pers savaslarina katilmis ve hatta kendisinin yazdigi iddia edilen mezar yazitinda, kendisini marathon da savasmis olarak gostermistir. persler adli tragedyasinda salamis i betimleyisi de onun bu muharebeye katildigina taniklik etmektedir.
  
  i. hieron un cagrisi uzerine bir cok defa syrakusa ya gitmis ve sicilya da gela kentinde hakkin rahmetine kavusmustur. hatta bir kartal onun kel basi uzerine bir kaplumbaga dusurdugu ve ölümüne neden oldugu da iddia edilir.
  
  hayatinin bir doneminde eleusis mysterlerini ^* aciga cikarmakla suclanmis, fakat daha sonra aklanmistir.
  
  tam bilinmeyen bir tarihte perikles onun khoregos u olmustur. (i.ö. 472 veya persler oyunu nu sahneye koydugundan sonra olabilir.) ölümünden kisa bir zaman sonra aiskhylos klasik bir yazar olarak onurlandirilmis ve oyunlariyla ilgili olarak kendisine özel ayricaliklar taninmistir. aiskhylos un kendisi gibi bir tragedya ozani olan euphorion adli bir oglu vardi.
  
  ozan 90 kadar oyun yazmistir. satyrik dramlar bu sayiya dahildir. bu yunlardan yedisi bize ulasmistir. bunlar; supplices , persae , septem , prometheus vinctus ve ucleme ( agamemnon , khoephoroi ve eumenides) tir.
  
  paianlar, elegialar ve epigramlar da yazmistir. gencliginde pratinas , phrynikhos ve atinali khoirilos a ve daha sonraki yasaminda sophokles re ciddi bir rakip olmustur. snob-shot a vurursak mevzuyu;
  
  i.ö. 484 - ilk ödülünü almistir.
  i.ö. 472 - persae la basari kazanmistir.
  i.ö. 468 - sophokles karsisinda yenilgiye ugramis.
  i.ö. 458 - oresteia ile son galibiyetini kazanmistir.
  
  efendim; aiskhylos, genelde grek tragedyasinin gercek kurucusu olarak görülür. ikinci aktörü oyuna sokma suretiyle gercek diyalogu ve dramatik eylemi olanakli kilmistir. sophokles in , sahne dekorunu getirdigini iddia eden aristoteles in aksine, pek gosterisli ilkel aygitlarin aiskhylos tarafindan kullanildigi da iddia edilir. örnegin; prometheus da.. sahne giysisi kullanimini da gelistirmistir. oyunlari dram tekniginde hizli bir gelismeyi sergilemektedir; erken bir oyun olan supplices yalindir, eylemden yoksundur ve oyunda bireysel karakterler söz konusu degildir, hatta yoktur, diyebiliriz. oyunlarinda dini bir hava egemendir. geleneksel mitolojiyi, eurpidies yordaminda bu mitolojiyi elestirmeksizin kabul eder, fakat bunu ahlakla uzlastirmak ister. oyunlarinda önde gelen dusunceler arasinda tanrisal irade ve insan tutkulari yoluyla isleyen yazgi dusuncesi, hem sucun sonraki kusakta cezasini buldugu ve hem suc lekesinin kalitimla gectigi anlaminda sucun kalitsalligi dusuncesi bulunur. (karisik oldu biraz..) aiskhylos un baslica karakterleri karmasik olmayan, iyiden iyiye islenmemis bir bicimde cizilir; bunlara bir tek dusunce, öçalimi gibi bir dusunce (örnegin agamemnon'da klytaimnestra) egemendir, yönelimleri bu bir tek dusunceye gore olur.
• eski yunan tragedya şairi. atina'nın yetiştirdiği üç büyük tragedya şairlerinden ilkidir. daha çok koroya ve durağan anlatıya dayanan bir sanat türünü, gelişkin bir tiyaroya bir gösteri sanatına dönüştürmüştür.
  ailesine yönelik çok az bilgi vardır. babasının euphorion olduğu bilinmektedir.
• kendisi, euripides ve sofokles.. tiyatro sanatının 3 babaç adamlarından biridir=) antik yunanlı yazar, en eskilerdendir..