• anksiyete bozuklukları arasında incelenen bozukluk. başlıca özelliği, aşırı travmatik stres kaynağı* ile karşılaştıktan sonraki 1 ay içinde bu hastalığa özgü bir anksiyetenin ve diğer disosiyatif semptomların gelişmesidir. bu semptomlar travma sırasında ya da hemen sonra yaşanır. travmatik olayın sonlanmasının ardından ya da 4 hafta içinde yatışır.
  • genelde 1 2 haftada falan yatisir ağır uykusuzluk iştahsızlık vb varsa tedavi verilir
  • karşılaşılan yoğun bir stres veya travmadan sonra yaşanan anksiyete hali. 1 aydan kısa sürer. eğer 1aydan uzun sürerse travma sonrası stres bozukluğudur.
  • 50 metre ötemde motor kazası gerçekleşmesine şahit olduğumda ve sürücünün kafası parçalandığında içine düştüğüm durum. olayda adamın o yerde yatan hali değil de, motorun son gaz gelip direğe çarptığı andaki çıkan ses benim kafama takılıp kaldı. çünkü daha önceden de ağır yaralı, kafası vs. dağılan insanlar gördüm, korkutmuyor yani. ama belli bir süre ne zaman yakınımda hızlıca geçen bir motorsiklet sesi duysam, “aha şimdi çarpacak biryerlere” diye panikliyordum. kısa sürdü ama baya bir zihnimi meşgul edip, beni tetikte bırakmıştı. tabi bu nedir ki, asıl travma sonrası stres bozukluğu yaşayanlar neler çekiyor, düşünmek bile istemiyorum.
  • en küçük bir ses bile sanki gök gürültüsü...
    içim kıpır kıpır... deniz kıpırtısız...
  • o flashbacklerdir ki beni benden alır benden içeri.
  • insan, çevresinde oluşan bir tehlikeye bağlı olarak tahmin edilebilir bir tepki verebilir. bu tepki, tehlikeye karşı koyma veya tehlikeden uzaklaşma olmak üzere iki boyutta olabilir. tehlike geçtiğinde tehlikeye karşı gösterilen hazır olma durumu kaybolur, beyin ve bünye normal durumuna döner. ancak bazı insanlar, tehlike durumu ortadan kalktığında normal hallerine dönemeyebilir, fiziksel ve ruhsal olarak alarm durumu yaşamaya devam edebilirler. bu durum, akut stres bozukluğu olarak adlandırılır.

    travmatik olayın deneyimlenmesinden sonraki dört hafta içinde belirtiler devam ediyorsa kişinin akut stres bozukluğu yaşadığını söylemek mümkündür. eğer bu süre bir ayı aşarsa, kişi bu durumda akut stres bozukluğu değil travma sonrası stres bozukluğu yaşamaktadır. ancak bu belirtiler, travmatik olayın başladığı andan itibaren aylar veya yıllar sonra da ortaya çıkabilir.

    travmanın ne olduğunun da not edilmesi gerekir. travma, içerisinde ölüm tehdidi, ciddi yaralanma, cinsel istismar gibi bir olay veya durum içerir. savaş, doğal afet, kaza, cinsel saldırıya uğrama, şiddete maruz kalma ve işkence gibi durumlar, bireylerde travma oluşturan örneklerden bazılarıdır. araştırmalara göre travmalar, akut stres bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğunu tetiklemektedir. bu bulguya ilk defa birinci dünya savaşı sonrası yapılan bir araştırmada erişilmiştir. ikinci dünya savaşı ve vietnam savaşı sonrasında akut stres bozukluğu deneyimleyen bireylerin sayısında önemli bir artış olmuştur. sözgelimi vietnam savaşına katılan her 100 askerden 29’una akut stres bozukluğu tanısı konmuştur. benzer şekilde 1. ırak savaşına ve afganistan savaşına katılan amerikan askerlerinin %20’nin de akut stres bozukluğu deneyimledikleri gözlenmiştir. sadece savaş değil, yangın, deprem, uçak kazaları, trafik kazaları da akut stres bozukluğuna neden olan durumlar arasındadır. bu oran, trafik kazası geçirenler için %40 düzeyindedir. yine araştırmalara göre abd ölçeğinde her altı kadından birisi cinsel saldırıya maruz kalmaktadır. bu kadınların %94’ü, akut stres bozukluğu deneyimlemektedir. 11 eylül saldırısından sonra da new york’ta yaşayan nüfusun %3.5’i akut stres bozukluğu yaşamıştır. bu oran, işkenceye maruz kalmış bireyler için %30-50 arasında değişmektedir.

    akut stres bozukluğunun dört temel alanı bulunmaktadır.

    • uykusuzluk, odaklanamama, kaygı, depresyon, suçluluk duygusu ve kızgınlık gibi olumsuz duyguların tetiklenmesi

    • kâbus görme, istenmedik olay ve durumların ani olarak hatırlanması şeklinde deneyimin yinelenmesi hissi

    • olayla ilgili kişi, durum, yer, nesneden kaçınma veya olayın tamamını veya bir kısmını hiç hatırlamama gibi kaçınmaya yönelik davranış

    • insanlardan uzaklaşma, işe ve insanlara ilgisiz kalma, olaylara tepki vermeme, kişilikten ve gerçeklerden uzaklaşma gibi düşük düzey tepki

    akut stres bozukluğunun genel nüfus içindeki oranı %3.6 ve %6 arasında değişmektedir. bu bireylerin yaklaşık yarısı herhangi bir tedavi almamaktadır. süreç, zamanla kaygı ve depresyona evrilmektedir. bu bireyler arasında alkol ve madde kullanımı normal bireylere göre daha yüksek düzeydedir. her beş hastadan birisi ise intihar teşebbüsünde bulunmaktadır. bu süreç, astım, kalp krizi ve karaciğer hastalıklarını da tetiklemektedir.
  • 1 aydır uykuya dalamama, derin uyku evresine geçememe, korku, endişe, her saniye tetikte olma, gün içinde odak problemleri yaşama, tepkisizlik,…., omurilikte akut inflamasyon bulguları, teşekkürler akut stres bozukluğuyla tek başına mücadele etmeye çalışmak. iş yerinde sağlığın bozulduğu için birilerinin aşağılık kompleksi yüzünden mobbinge maruz kalmak. teşekkürler hayat.
  • insan psikolojisinde bazen tekrarlayan kabuslar ve tekrar hatırlamalardan uyanma ile karakterize travmatik bir olay geçirmiş kişilerde görülen bir tepki. travma sonrası stres bozukluğu (tssb) bu duruma bir örnektir.
hesabın var mı? giriş yap