ankara başkent istanbul ney ^*

• ataturk bu soruyu soyle yanitliyor. kendi agzindan dinleyelim:
  
  lozan antlaşması’nın eklerinden olan, işgal altındaki topraklarımız boşaltılması ile ilgili protokol uygulandıktan sonra, yabancı işgalinden tamamen kurtulan türkiye’nin fiilî toprak bütünlüğü sağlanmıştır.
  
  artık yeni türkiye devleti’nin başkentini kanunla tesbit etmek icap ediyordu. bütün düşünceler, yeni türkiye’nin başkentinin anadolu’da ve ankara şehri olarak seçilmesi gerektiği merkezindeydi.
  
  bu noktada, coğrafî durum ve askerî strateji kesin bir önem taşıyordu. devletin başkentini bir an önce tesbit ederek memleket içinde ve dışındaki tereddütlere son vermek zarureti vardı. gerçekten, bilindiği gibi başkentin istanbul olarak kalacağı veya ankara olacağı meselesi üzerinde öteden beri, içerde ve dışarda tereddütler görülüyor, basında demeçlere ve münakaşalara rastlanıyordu.
  
  bu arada istanbul’un yeni mebuslarından bazıları, refet paşa başta olmak üzere, istanbul’un başkent kalması lüzumunu bazı misallere dayanarak ispat etmeye çalışıyorlardı.
  
  ankara’nın gerek iklim, ulaştırma araçları ve gelişme kabiliyet ve istidadı ve gerekse mevcut tesisler ve kuruluşlar bakımından hiç de uygun ve elverişli olmadığını söylüyorlar ve “istanbul’un başkent (pâyitaht) olması lâzımdır ve mutlaka olacaktır” diyorlardı.
  
  bu ifadeye dikkat olunursa, bizim “başkent” tâbirinden kastettiğimiz mana ile bu ifadelerde “payitaht” tâbirini kullananların görüşleri arasında bir fark görmemek mümkün değildir. bundan dolayı, bu hususta zaten kesinleşmiş olan görüşümüzü resmî ve kanunî yoldan kabul ve ilân ettirerek “pâyitaht” tâbirinin de, yeni türkiye devleti’nde kullanılmasının manası ve yeri kalmadığını göstermek lâzım geldi.
  
  hariciye vekili ismet paşa, 9 ekim 1923 tarihli bir maddelik bir kanun tasarısını meclis’e teklif etti. altında daha ondört kadar kişinin imzası olan bu kanun teklifi, 13 ekim 1923 tarihinde uzun görüşmeler ve münakaşalardan sonra, çok büyük bir çoğunlukla kabul edildi. kanun maddesi şudur: “türkiye devleti’nin başkenti ankara şehridir.”