anlık mesajlaşma

• poturgilinpotur tarafından instant messagingin türkçe karşılığı olarak önerilmiş kavramdır.
  
  tutulur mu bilinmez, ancak tutulursa kısaltma halinde kullanıldığı takdirde amerikyum ile karıştırılması muhtemeldir.
• (bkz: instant messaging)
  
  (bkz: instant messenger)
• (bkz: cevrimici dostlar)
• attığınız mesajlara geç cevap veren arkadaşlarınız varsa anlık olmayan mesajlaşma türüdür.
• gönderilen ve alınan mesaj arasındaki zamanın kısalması mesajı koda , ilişkiyi de iletişime dönüştürürek (ki bir tür psikotikleşmedir bu) bir ilişki olasılığını kısa sürede yokeder. sessizliğin içerdiği potansiyelliği, tedirgin edici bekleyişleri, iki mesaj arasındaki duygusal savruluşları yadsıdığımızda elimizde kalacak olan emojilerdir.
• "hem gelmeni istedim hem bekletmeni
  sen mi daha güzelsin, beklemek mi seni?" ^*
  
  kişiler arasındaki bir diyalogda olgunlaşmayı, yoğunlaşmayı, derinleşmeyi, tefekkürü, hazmı adeta refleks derecesinde bir anındalığa, öyle ki iletinin karşıdakine ulaşma süresi iki katına çıksa (misal, 1 saniye değil de 2 saniye) insanı delirtecek kadar aptalca bir hıza, doyumsuzluğa, sabırsızlığa karşı kaybetmenin diğer adı. muhatabın ifadeleri üzerine yeterince düşünüp manalı bir karşılık vermeye fırsat vermez bu anındalık. daldan dala atlanabilir, bahsedilen konular tüketilemez, kuşatılamaz; bir tür araftır fikrimce böylesi bir ileti(şi)m biçimi. ele aldığımız meseleleri tüketemeyip kuşatamayışımız, naylon mesailerimiz, paketin içindeki gıdanın tadını duyumsayacak kadar vaktimizin olmaması ve paketin rengine aldanıp sepete atışımız sanırım özellikle günümüzde en çok sanat eserlerine sirayet etmiş halde. 20-30-40-50 yıl önceki eserlerdeki yoğunluk ve samimiyet ile günümüzü kıyaslayınca bir parça da olsa fikir sahibi olabiliriz sanırım.
  
  bahsettiğim aylarca mektup beklemek değil. o arabesk sevdalar da herkese göre değil elbet, farkındayım. ancak bu anındalığın derhal doyurulmaması anlamsız yoksunluklara neden olabiliyor. bu da ilişkileri farkında olmaksızın hastalıklı hale getirebilir. velhasıl, rahmetlik marşal macluhan amcam nur içinde yatsın: the medium is the message.
  
  son olarak ali tekintüre & müslüm gürses işbirliğini ansam, konuya vakıf kişiler ne demek istediğimi biraz olsun anlar sanırım. çeperi aşamamak mı, delip geçmek mi?
  
  "bazı şeyler çok kolay elde edilir hale geldi. kolay elde edilen şeylerin kıymeti olmaz. bundan sonra kolay kolay ne bizim gibi yazanlar gelir ne de öyle okuyanlar (m.g.) çünkü o zamanın, o ortamın içinde yoğrulmuş insanlardık biz. bugün bilgisayarla, internetle yoğrulan insanın duygusundan bir şey bekleyemezsin." ^*
• kalitesiz zaman geçirmek, kalitesiz iletişim, verimsiz eylem. ucundan dahi olsa anlık mesajlaşma içeren her şeye karşıyım sanırım, mesela linkedin'den gelen bir mesaja aynı gün, ertesi gün ya da yakın zamanda cevap verme gerekliliği bile (defakto bir gereklilik gibi) tam olarak anlık mesajlaşma olmasa da, mesaj anlık mesajlaşılmaya müsait bir ortamdan geldiğinden beni rahatsız ediyor.
  
  anlık mesajlaşmadaki zamansızlık, ucu açıklık, belirsizlik zaman yönetimi açısından aşırı konforsuz bir durum yaratıyor. mesela, sözlükten aniden bir mesaj geliyor ve bazen sadece mesaj gönderen kişinin mesajını yanıtsız bırakmamak adına bir cevap yazıyorsun, ancak üzerine anında bir mesaj daha alıyorsun ve karşı tarafın mesajını yanıtsız bırakmamak adına gönderdiğin bir önceki mesaj tamamen işlevsiz hale gelmiş oluyor. bir de kişi, kişileri yanıtsız bırakmamaya önem gösteren bir insansa bir mesaj daha gönderecek olma durumu aklı meşgul ediyor.
  
  muhabbet etmek içinse anlık mesajlaşmadan daha kötü bir iletişim yöntemi var mıdır, bilmiyorum. uzun süredir konuşmadığım bir üniversite hocamla whatsapp üzerinden 3-4 saat yazıştığımı hatırlıyorum (ara biraz açıldığında, uzun süre iletişim kurulmadığında insanlar yazışmayı konuşmaya tercih edebiliyor; genel bir durum mu yoksa benim çevremdeki insanlarda mı sık sık denk geliyorum, bilmiyorum); sonrasında belirli aralıklarla zoom görüşmesi yapmaya başladık ve yazışarak 3-4 saatte gerçekleştirilen muhabbetin on katını yarım saate sığdırabilir hale geldik, hem de yazışmaya nazaran çok daha kaliteli zaman geçirmeye başladık. bu verimli olma hali muhabbet dışında da, mesela spesifik bir konu üzerine bir insanla yazışırken, tartışırken de geçerliliğini koruyor.
  
  internet üzerinden insanlarla kurulan iletişimi çok daha kaliteli hale, hatta ideal hale getirmek için insanın haftanın belirli bir vakti için aynı ofis saatleri gibi bir saat ya da saatler belirleyip bu saatlerde, açtığı bir youtube yayınında ya da zoom oturumunda bulunması mükemmel olabilir gibi duruyor. kişiye herhangi bir konu hakkında soru sormak, kişiyle iletişime geçmek ya da sadece muhabbet etmek, tanışmak isteyen kişiler bu yayına (mümkünse görüntüleriyle; sebebi aşağıda) dahil olacak, süper olacak. ileride bir ihtimal yapabilirim bunu.
  
  aslında çok daha uzun yazmaya gelmiştim ama cal newport'un dijital minimalizm'inde bu konuya bolca değinildiğini hatırladığımdan ve kitaptaki ilgili kısım aklımdakileri özetlediğinden o kısmı buraya bırakarak^* bitiriyorum:
  
  "çoğu insan, sohbet ile irtibatın sosyal hayatı idame ettirme amacına hizmet eden iki farklı yöntem olduğunu, hayatımızdaki önemli ilişkileri sürdürüp beslemenin pek çok yolu olduğunu ve günümüz modern yaşam tarzının bize sunduğu tüm araçları bu amaç için kullanmamız gerektiğini düşünüyor. eskisi gibi yüz yüze sohbet de dahil buna; bir arkadaşın instagram gönderisini beğenmek de.
  
  sohbet merkezli iletişim felsefesine göre ise bir ilişkiyi sürdürmek için faydalanılabilecek yegane etkileşim biçimi sohbettir. yüz yüze bir görüşme, görüntülü konuşma veya basit bir telefon görüşmesi biçiminde olabilir bu sohbet. ses tonu veya yüz ifadeleri gibi incelikli analog ipuçlarını içeren her etkileşim sohbet sayılabilir. yazılarak gerçekleştirilen veya etkileşimli olmayan -yani aslında sosyal medya, e-posta, mesaj ve anlık mesajlaşma- sohbetten sayılmaz; bunları sadece irtibat olarak değerlendirmek gerekir.
  
  sohbet merkezli iletişim felsefesinde sadece lojistik bir rol üstlenen irtibatın iki basit amacı var: sohbete önayak olmak ve pratik bilgileri etkili bir şekilde aktarmak (mesela toplantı saatini veya buluşma yerini bildirmek gibi). yani bu felsefeye göre irtibat sohbetin alternatifi değil, destekçisi konumunda. gün boyu süren, mesajlaşma üzerinden yürüyen ucu açık yazışmaları tamamen bir kenara bırakmanız gerekiyor. bunu yaptığınızda, geçerli olan tek sosyalleşme yolunun gerçek sohbet olduğu fikrini benimseyip mesajlaşmayı artık buna bir alternatif olarak görmeyeceksiniz.
  
  sohbet odaklı iletişimde istenen, dijital iletişim araçlarının mucizelerini reddetmek değil; aksine, bu felsefe bu araçların sosyal hayatınızda kayda değer değişimler yaratabileceğini kabul ediyor. yeni teknolojilerin pek çok avantajından biri de sohbet imkanı yaratma işini epey kolaylaştırması. boş zamanınızın olduğu bir akşam hızlıca birkaç mesaj atıp müsait arkadaşlarınızdan biriyle bir buluşma ayarlayabilirsiniz; ya da bir sosyal medya hesabınızda eski bir arkadaşınızın şehir dışından geleceğini görüp hemen bir akşam yemeği organize edebilirsiniz. dijital iletişim araçlarının sunduğu ucuz ve etkili imkanlar sayesinde mesafeler de artık sohbetin önünde bir engel değil; uzakta yaşayan bir tanıdık ile çeşitli uygulamalar aracılığıyla anında görüntülü konuşabilmek mümkün. kısacası, sohbet merkezli iletişim felsefesi teknoloji karşıtı değil; yeter ki dijital araçlar gerçek sosyal hayatınıza köstek değil destek olsun.
  
  belirtmekte fayda var: sohbet merkezli iletişim bazı şeyleri feda etmeyi gerektiriyor. bu felsefeyi benimsediğinizde aktif bir ilişki içinde olduğunuz insan sayısının azalacağı kesin. gerçek sohbet için ciddi zaman ayırmak gerekir ve bu zamanı ayırmayı seçeceğiniz insan sayısı takip edebileceğiniz, retweet'leyebileceğiniz, "beğen"ebileceğiniz, arada bir sosyal medyada yorum yapabileceğiniz veya bazen bir mesajla dürtebileceğiniz insan sayısına nazaran çok daha az olacaktır. tüm bu faaliyetleri anlamlı iletişim yöntemleri olarak görmeyi bıraktığınızda, sosyal çevreniz daralıyor gibi gelebilir gözünüze ancak bu daralma hissi sadece bir yanılsama. değerli olan sohbettir; insan olarak arzuladığımız ve gelişmek için ihtiyaç duyduğumuz topluluk ve aidiyet hissini sohbet ederek sağlayabiliriz. öte yandan irtibat, anlık olarak cazip gelse de ihtiyaçlarımızı gidermeye kadir değildir."