arsinoe

• kleopatra'nın golgesinde kalan kızkardesi...
  roma sokakları tıklım tıklım doluydu. sezar'ın zafer arabası çiçek yağmuru altında ağır ağır ilerledi. arkasından, galya ormanlarından, afrika çöllerinden ve pontos dağlarından koparılıp alınmış yüzlerce çıplak kadın köle geliyordu. bir centurio'nun taşıdığı pankartta şu on iki altın harf vardı: "veni vidi vici"... ünlü tutuklular görüldüğünde, halk, afrikalı kabile reislerini, ortadoğu krallarını, ispanya soylularını, doğu rahiplerini görmek için birbirini ezmeye başladı. tutuklular arasında bir kız çocuğu vücudunun inceliğine sahip, omuzlarından aşağı yele gibi sallanan sarı saçlarıyla, romalı askerlere bile kendini kabul ettiren bir kadın vardı. zincirlere bağlı bir şekilde, yarı çıplak dolaştırılırken, bakışlarına müthiş bir meydan okuma ve tavırlarına da kırılmaz bir gurur egemendi. bu insan, kleopatra'nın kızkardeşi arsinoe'ydi. erkek kardeşi ptolemaios ile birlikte kleopatra'nın kraliçeliğine karşı çıkmış ve mısır'ın sezar'a teslim edilmesini onaylamamıştı. topladığı mısırlı askerlerden ve çöl bedevilerinden oluşan bir orduyla sezar'a saldırmış, ama yenilmişti.
  tarihi kazananlar yazar.! mısır tahtı için mücadeleyi de, sezar'ın gücüyle kleopatra kazandığı için, tarih, onun bu akıllı ve gizemli kardeşinden ne yazık ki fazla söz etmiyor. babaları ptolemaios'un cenaze töreninde bir lahdin başında toplanan 4 kardeş arasında iktidar savaşı daha o anda başlamıştı. geleneklere göre, erkek kardeşi ptolemaios ile evlenmek zorundaki kleopatra, en büyük kardeş olarak mısır tahtına geçecekti. babasının sürekli "asla roma'ya karşı gelme" biçimindeki uyarılarını hiç unutmayan kleopatra, iktidarın roma olmadan koparılamayacağını da kavramıştı. ancak, roma'ya kimin hakim olduğu kesin değildi. senato'nun güvendiği isim pompeius ile sezar ciddi bir iç savaşta karşı karşıya gelmişlerdi ve ilk günlerde ibre pompeius'tan yana dönmüştü. ancak pharsalos savaşı'yla birlikte, roma'nın geleceğine damgasını vuracak isim belli olmuştu: sezar. şimdi mısır sarayındaki iktidar kavgasında iki isim, ptolemaios ve kleopatra, sezar'ı kazanmak zorundaydılar. küçük kız kardeş arsinoe ise farklı düşünüyordu.
  
  tarihçiler tarafından engin bir coğrafya ve tarih bilgisine sahip olduğu belirtilen arsinoe, hem bir kadının dişiliğine hem de bir erkeğin cesaretine ve coşkusuna sahipti. onun hedefi, eski mısır uygarlığını yeniden yaratmak, ortadoğu'yu kapsayan büyük bir imparatorluk kurmaktı. bunun için de, kendi halkına, yani mısırlılar'a ve ortadoğu'daki sayısız krallığa bölünmüş halklara güveniyordu. arsinoe'ye bu fikirleri aşılayan, lalası ganimede'ydi. eski bir yukarı mısırlı köle olan ganimede, doğup büyüdüğü topraklar üzerinde roma askerlerinin çizmesini görmeye katlanamıyordu. arsinoe, kleopatra'ya karşı, açıkça ağabeyi ptolemaios'u desteklemekle birlikte, aslında kendi iktidarını planlıyordu. kleopatra'ya karşı hiçbir zaman gerçek bir sevgi beslemeyen arsinoe, zeki ve hassas bir kadındı. tarihçiler onun vahşi bir kişiliği olduğunu söylüyorlar. gerçekten de, ablasına karşı giriştiği iç savaşta, silah kuşanıp askerlerinin önünde çatışmalara katılmaktan çekinmemişti.
  
  arsinoe, kleopatra ile giriştiği iktidar savaşını, sezar'ın ablasına verdiği destek nedeniyle yitirdi. roma'da bir esir gibi teşhir edildi. daha sonra kleopatra'nın araya girmesiyle, efes'teki artemis tapınağı'na sürgüne yollandı. ancak arsinoe, burada da rahat durmadı. sezar'ın katilleri cassius ve brutus ile bağlantıya geçti. kıbrıs kralı serapion'un da katıldığı geniş bir muhalefet cephesi oluşturmaya çalıştı. öte yandan, arsinoe'nin mısır'da hâlâ önemli sayıda taraftarı vardı. bu durum, hem kleopatra'yı hem de artık kaderini onun ellerine bırakan antonius'u kaygılandırıyordu. işte o nedenle arsinoe, antonius'un emriyle artemis tapınağı'nın basamaklarında, müttefiki kıbrıs ve girit kralı serapion ise knidos'ta, romalı lejyonerler tarafından öldürüldü. antonius'un adamları kleopatra'nın erkek kardeşi olduğunu ilan eden bir başka isyancının izini de finike'de bulmuş ve kurdukları pusuda öldürmüşlerdi. kleopatra artık rahat bir nefes alabilirdi.
  
  kaynak: focus dergisi
• altıncı nesil bir yazar.
• sözlüğün olayını anlamamış olan yazar.
• zannediyorum 2017 yazıydı, şimdilerde büyük özlem duyduğum pek sevgili iki dostum ile aydın ve çevresindeki antik kentleri ve müzeleri görmek niyetiyle bir geziye çıkmıştık. son durağımız afrodisias(kısıtlı zaman ve imkanlardan ötürü bu muazzam antik kenti hakkıyla gezememenin burukluğu ve o sevgili dostların şimdi benden çok uzaklarda olması bu yazıyı yazarken gönlümü epey acıtıyor) idi. kentin içerisinde turizm bakanlığına ait hediyelik eşya dükkanından bir imitasyon sikke anahtarlık almıştım. sikkenin ön yüzünde bir kadın figürü vardı. anahtarlığı her elime aldığımda bu figür bir romalı kadına ait olmalı, fakat kime diye sorardım kendime. bu sabah ioannis tz adlı twitter hesabından yapılan bir paylaşımda nihayet bu sikke ve sikkenin detaylarıyla buluştum. sikkedeki figür, benim düşündüğümün aksine ptolemaios hanedanlığından arsinoe'ye ait imiş. mısır hükümdarı ptolemaios philadelphos'un kızkardeşi ve karısı arsinoe.
  
  sikkenin ön yüzünde başında bir diadem ve örtü ile çok zarif bir arsione figürü, arka yüzünde ise içi meyvelerle dolu bir cornucopiae ve onu çevreleyecek şekilde yunanca arsiones philadelphoy yazısı bulunuyor.
  
  görsel kaynak için:
  gold coins of the world, arthur l. friedberg ve ira s. friedberg, 2009: 30.
  https://www.coinarchives.com/…en/104/image00110.jpg
• ptolemaios'un soyundan gelen ve kleopatra'nin kardesi olan prenses 4. arsinoe'dir. kleopatra ile girdigi iktidar savasini kaybedince sezar tarafından ephesosa sürgüne gönderilmiştir. fakat sürgünde olmasi şirret ablası kleopatra'nin icini rahatlatmamistir. sezar öldükten sonra marcus antonius ile kırıştırmaya başlayarak iktidar sevgisinden ödün vermeyen nitelikli kaltak kleopatra, milattan önce 41 yilinda kardeşini sevgilisinin yardımıyla efes'te öldürtmüştür.
  
  ephesos'taki kazilarda onemli bir kavsakta bulunan octagon, yani sekizgen seklindeki anit mezar arkeologlarin dikkatini cekmis. antik dönemde hem hijyenik, hem de dini nedenlerle ölüleri sehir icinde defnetmek yasakmis. tabi onemli politik figürler, kahramanlar, vs. bunun istisnalariymis. sehrin merkezinde yer alan bu anit mezardan cikan kalintilar ise daha on sekiz yasinda bile olmayan bir kiz cocuguna aitmis... sekizgen mezarin mimarisindeki mısır ekolü ve iskenderiye'deki deniz feneri ile benzerligi arastirmacilarda bunun prenses arsinoe'nin mezari olabilecegi fikrini uyandirmis ve yapilan incelemeler bunu dogrulamis. augustus marcus antonius ile girdigi iktidar mucadelesini kazanip romanin tek hakimi olduktan sonra dusmanimin dusmani dostumdur prensibi geregi bu anit mezarin yapilmasi emrini vermis. anit mezarin kalintilarinin bir kismi viyana'daki ephesos museum'da bulunmaktadir.