• genelde şarlken'i kanuni sultan süleyman'la olan mücadeleleriyle biliriz. şarlken, avrupa'ya gelmiş en büyük imparatorlardan birisi olarak karşımıza çıkıyor. devri çok garip çünkü rakipleri de tıpkı onun kadar güçlü. eşi benzeri görülmemiş bir tarihi aralıktan bahsediyorum burada. ingiltere'de viii. henry, fransa'da françois, osmanlı'da kanuni sultan süleyman han var. içerisi şampiyonlar ligi gibi anlayacağınız.

    öncelikle tablomuz burada. 335x283 boyutlarında yağlı boya tablosudur. şuanda madrid'de museo del prado'da sergilenmektedir.

    şu girdimde bahsini ettiğim mühlberg savaşı sonrası şarlken, imparatorlukta nüfuzunu arttırmış muzaffer bir imparatordu. savaş sonrasında bu tablo tiziano tarafından hediye edilmiştir.

    tipik tiziano tablolarının aksine bu tabloda ikonolojik öğeler bolca bulunmaz. daha çok portresi yapılan hükümdarın özelliklerini bize aktarır, döneminin özelliklerinden olan doğayı* da içine kadar ve son olarak ekolünün özelliği olan belirgin renklerle son noktayı koyar.

    şimdi bu tablo neden önemlidir ve bu tablonun neylerle karşılaştırılması gerektiği gibi konulara en son değineceğim.

    hava bulutlu ama özellikle sağ kısmında bol ışık var. burada kara bulutların uzaklaştığı gibi bir çıkarımda bulunabiliriz. şarlken elinde kılıç yerine mızrak tutuyor ve bu mızrağı ileri doğru tutmuş. dizginleri biraz hafif tutmuş ve yüzünden yorgun olduğunu anlıyoruz. ata kırmızı ve mor tonlardan oluşan eyer örtüsü giydirilmiş. şarlken'in zırhı sanki yeni yapılmış gibi parlıyor ve imparator gururundan taviz vermez bir görüntü çizmiş. göğsü biraz şişmiş ve gururlu görüntüsüyle muzaffer edasıyla çizilmiş*.

    üslupsal olarak dediğim gibi tipik venedik ekolü tablosu. sert fırça darbeleri ve belirgin renklerle kendini belli ediyor. yalnız burada yazarken bir şey farkettim. maniyerizm etkisini bu tabloda da açık açık göstermiş. rönesans tablolarında kişiler, eşyalar vs. eşit dağıtılırdı. yani şarlken'in tabloda tam ortada olması gerekiyorken çok az solda kalmış. tablonun sol tarafı daha fazla doldurulup sağ tarafı daha boş bırakılmış. manzara ne kadar şarlken'in zaferiyle aydınlık tonlarda ağırlık gösterse de sanatçı karanlık alt tonları eksik etmemiş.

    şarlken'in elinde mızrağı öne doğrultması daha çok aziz george'a bir gönderme olmuş. hatırlarsınız ki aziz george libya'da bir ejderhayı mızrağıyla öldürmüştü ve at üstünde ejderhanın böğrüne mızrak saplarken tasvir edilir. şarlken burada tam anlamıyla aziz george olmuş. üstünde plaka zırhı, atı ve mızrağıyla adeta ejderhayı devirmiş bir imajı canlandırmış. öne doğru doğrultulan mızrakla zaferin müjdesi verilmiş. atın dizginleri çok sert tutulmamış ama at koşmaya hazırmış gibi bir görüntü çizmiş. tam da önünde aydınlık var. eyer örtüsünde kullanılan mor tonlar mutlakiyetin ve gücün sembolü. roma cumhuriyetinde koyu mor ve lacivert togalar diktatörler tarafından giyilirdi. burada mor togaya gönderme yapılmış. kırmızı tonlar ise kahramanlığı ve savaşı çağrıştırmış. bu tonların tabloya yansıması için dönemin büyük paralarının harcandığını hatırlatırım. zamanının en pahalı boyaları neticede.

    şarlken'in plaka zırhının kenarlarında altın işleme kullanılmış. roma döneminde zafer kazanan generallerin togalarında tıpkı tabloda olduğu gibi altın işlemeler olurdu. sanatçı tablosunda gölgelendirmeyi ihmal etmeyerek gereken özeni göstermiş.

    at üstünde hükümdar figürü daha çok roma'ya has bir uygulamaydı. şarlken böyle bir tabloyla marcus aurelius'a atıfta bulunmuş olabilir. çünkü kendisini gerçek bir romalı olarak gören roma imparatoruydu. bunun dışında bu tabloyla birlikte avrupa aristokrasisinde muzaffer komutanların at üstünde portre modası başlamış oldu ve barok dönemde çok yaygınlaştı.

    son olarak habsburg çenesinin en çok şarlken'e yakıştığını itiraf etmek zorundayım. hiçbir habsburg'a bu kadar yakıştığını düşünmüyorum. tiziano özel olarak belirginleştirmiş zaten *.
hesabın var mı? giriş yap