atana

• tamuli serisindeki savasci irk atanlarin disilerine verilen unvan
• eski abhaz inanışında; bilgi ve akıl tanrıçası.
  
  atana; uzun boylu, balık etine yakın bir vücut sahibi, beyaz tenli, gür kumral saçlı, saçını arkasında topuz yapan, çok konuşmayan, konuşursa cevher konuşan, ağır başlı fakat güleç yüzlü, orta yaşlı, güçlü kuvvetli, herkesten saygı gören, lacivert giyimli bir tanrıça olarak tanımlanır. öyle ki günümüzde hala bu tipte olan kadınlara abhaz yaşlıları "atana" diye hitap ederek övgüde bulunurlar.
  
  atana ayrıca benim nart mitolojisine olan ilgimin başlangıç kaynağıdır. her yaz mutlaka düzce'de ziyaret ettiğim, namlı şanlı bir ayhabı olan dedemden hayatı boyunca ettiği ilk ve tek iltifatı "atana lepş=atana gibi" şeklinde ben almış idim. atana kim yahu diye sora soruştura iyice merak salmıştım. hala da bazı abhaz yaşlıları saçını topuz yapmış birini gördüklerinde ne güzel olmuş demek yerine "atana lıhı aypş=atana'nın başı gibi" derler. çerkes halklarına ne hristiyanlığın ne de osmanlı sayesinde tanıştıkları islamın tam olarak nüfuz edemediğinin dil üzerinden bir kanıtıdır bu tanrı-tanrıçalar.