azaplar

• osmanli ordusunda hafif piyade askeri sinifi.
• osmanlı ordusunda, kalelerde ve donanmada görev yapan hafif piyade askeridir. ilk kez aydınoğulları beyliği donanmasındaki askerlere bu ad verilmiştir. sancaklarda özellikle türk gençleri arasından toplanan gönüllü askerlerdir. kara ordusunda, ordunun en önünde yer alarak savaşan, düşmanın ilk saldırısını göğüsleyen fedailerdir. savaşlardan sağ çıkma olasılıkları çok azdır. bu nedenle sağ kalabilenler, büyük bir servetle ödüllendirilirlerdi. görev yerlerine göre, deniz azabı, kara azabı ve kale azabı adını alırlardı. en yüksek rütbeli komutanları azap ağasıdır.
• azaplar osmanli toplumunun ayni zamanda issiz gücsüzlerinden secilmis olan softalaridir. görevleri basit olarak öldürülmek suretiyle düsmani yormak olan bu insanlarin orduya alinmalariyla hem toplumdaki issiz gücsüzlerin yol acacagi sosylolojik krizler önlenmis oluyor hem de ordunun elit birlikleri sayilan yenicerilerin kayiplari aza indiriliyordu.
• günümüzde de bu sekilde kullanilan azaplar vardir. iran - irak savasi'nda iranli meczuplari iran ordusu komutanlari mayinli tarlalara "cennetin bahcesi burada girin ölün ve cennete ulasin" diyerekten salarmis, genc meczuplar "önce ben ölecegim önce ben ölecegim" nidalariyla elit birliklere tarlayi temizlerlermis. benzer sekilde adi konmamis azaplari gelismis ülkeler de özellikle abd de görebiliriz. savasa katilan genclerin cok büyük bir kesimini abd toplumunun issizleri gücsüzleri, zencileri, melezleri, meksikalilari, latin amerika kökenlileri ve ayni zamanda abd milliyetciligi^* tavan yapmis gencler olusturur. bir loser olarak ölecegime martyr olarak öleyim seyi gayedir, niyettir.
• (bkz: ölüme kafa atmak)
• osmanlı tarihinde bahriye azapları denen deniz erliği sınıfını ilk defa, 1390 senesinde kaptanı derya saruca paşa kurdurmuştur. bahriye azapları savaş gemilerinde kürek çekme dışındaki özellikle tüfek kullanma birinci vazifeleriydi.
• 1552 yılında türklere esir düşüp kaptanı derya sinan paşa‘nın yanında kölelikten gözde hekimliğe yükselen ispanyol pedro şöyle diyor:
  
  “yeniçerilerle solaklar yayadırlar. yoksul manasına gelen garipler bölüğü atlıdır. üç dört bin kişidirler. en sonunda azaplar gelir. azap serbest demektir. hepsi anadan doğma türk çocuğudur. bunları savaş başında toplayıp savaş sonunda terhis ederler.”
  
  (türkiye’nin dört yılı 1552-1556, manuel serrano sanz’ın yayınladığı el yazmasından, çeviren: a. kurutluğlu, s. 108)