bağdat hatun

• güngör dilmen'in bir oyunu. devlet tiyatrolarınca sahnelenmiştir. yönetmenleğini cüneyt gökçer'in yaptığı oyunda, başrolleri ayten gökçer ve zafer ergin paylaşmıştır.
• (bkz: simge bağdatlı)
• zengin oyuncu kadrosu, dekor ve kostüm başarısı ile dikkat çeken tiyatro oyunu. hızlı temposu ile kendinizi bir anda kaptırabilirsiniz. ayrıca oyunda bagdat hatunu oynayan hatunun kişinin yansıttıgı ihtiras^*görülmeye değerdir.
• filmi ve oyunu yapılan gerçekten yaşamış bir kişi.
  kendisi aslında 14.yüzyılda hüküm sürmüş olan ve güzelliğiyle ünlü olan bir ilhanlı sultanıydı.
• bu yıl devlet tiyatroları turnesi kapsamında korkunç bir dekor ve sahne performansına şahit olduğum oyun. öncelikle karton dekor üstüne yeterince aksesuar da konulmayınca son derece itici ve klostrofobik bir durum oluşmuş. oyuncu performansları ise ayrı bir skandal. birbirinin karşısına geçmiş, ezberlediği replikleri sırayla ve müsamere havasında okuyan, mimik, jest, el ve vücut kullanımından haberi olmayan onlarca oyuncu. bir okuma provasını bize izletseler sanırım seyirci daha mutlu olurdu. en azından samimi olurlardı. en azından devlet tiyatrosu oyuncularının yaptıkları dansı komik bulup birbirlerine sırıtmamaları gerektiğini düşünüyorum.
• hakkında yapılacak eleştiriye öncelikle harcanan onca emeğe ve o emeği harcayan insanların özverisine saygı açısından yaklaşmak gereği olan oyundur. aksi halde eleştiri eleştiri değil yergi olur. amacı eleştirmek değil yıpratmak olur ve oyundan kopar, maksadı aşar, sadece sizin çapınızı gösterir.
• önümüzdeki cumartesi izmir dt konak sahnesinde seyredeceğim oyun.
• ilhanlılar hükümdarı ebu said bahadır han'ın eşidir.
  
  babası ilhanlı yöneticilerinden emir çoban'dır. bağdat hatun ilk olarak celayirliler emiri hasan'la evlendirilmiştir. 1325 senesinde ise ebu said bahadır han kendisini görüp evlenmek istedi. bunun üzerine baba emir çoban, damadıyla görüştüyse de faydasız oldu. evlilik gerçekleşmeyince ebu said bahadır han, emir çoban'ı oğullarıyla beraber öldürttü.
  
  bir vakit sonra tüm bu yaşanılanlara rağmen bağdat hatun, emir hasan'dan boşanıp ilhanlı hükümdarıyla evlendi. kısa zamanda itibar kazandı ve hüdavendigar unvanını alarak, ilhanlı sarayının baş kadını oldu.
  
  1331 yılında bağdat hatun'un eski eşiyle iletişimini sürdürdüğü söylentisi yayıldı. bu söylentilerden sonra ebu said bahadır han'la arası açıldı. nitekim ebu said bahadır han 1333 senesinde, bağdat hatun'un yeğeni dilşâd hatun ile evlendi. bağdat hatun bunu hazmedemeyerek 1335 senesinde ebu said bahadır han'ı zehirleyerek öldürdü.
  
  ebu said'den sonra tahta çıkan arpa han, bu ölümden bağdat hatun'u sorumlu tuttu. nihayetinde bir gün hamamdayken arpa han'ın gönderttiği biri tarafından başına topuzla vurularak öldürüldü. cesedi de günlerce ortada bırakıldı.
  
  eski eşi emir hasan ise 1336'da ebu said'in son eşi dilşâd hatun'la evlenerek intikamını aldı.
  
  kaynaklar:
  + bertold spuler - iran moğolları: siyaset, idare ve kültür ilhanlılar devri 1220-1350 - çeviren: cemal köprülü - türk tarih kurumu yayınları - 2011.
  + enver konukçu - ''bağdat hatun'' - tdvia - cilt: 4 - 1991.