*

  • 1. ba$liklar genellikle ilgili kavramin ismidir. nasil acacagini bilmiyorsaniz ismini kullanin. orn: tophane hakkinda ba$ligin dogrusu "tophane"dir. tophane semti degildir.

    2. kisaltmalar aralarinda nokta olsalar bile biti$ik yazilirlar.. ce$itli i$aretlerle ayrilmalari ozellikle yapilmadigi surece kisaltma ba$liklarinin dogru yazili$i biti$iktir.. orn: dwg, wysiwyg, 3d, cpmxchgb.. legal olan istisnalar icin ise (bkz: f.e.a.r) (bkz: f.e.e.l.i.n.g.c.a.l.l.e.d.l.o.v.e). askeri kisaltmalar askeriye nasil uygun gorduyse yuce komutanlarimiz nasil uygun bellediyse oyle yazilir. orn: 2'nci or.is.a.2'inci is.svş.tb.k.liği malatya

    (neden: cunku kisaltma kullaniminda iki $ekil de tercih edilebildiginden yazili$inin ozellikle zorlanmadigi durumlar haricinde biti$ik kullanim daha yaygin ve pratik kullanimindan dolayi standart kabul edilmi$tir)

    4. bir web sitesi ile ilgili ba$lik her zaman web sitesinin adi olmak zorundadir: google, altavista ya da alkışlarlayaşıyorum.com gibi. web sitesinin adini ise logolarindan veya title'larindan bulabilirsiniz..

    (neden: cunku sozlukte kavramlar isimleriyle anilmaktadir, adresleriyle degil)

    5. ozel bir adi olmayan web siteleri ile ilgili ba$liklarda bir kural gudulmesi $art degildir.. adresin kendisi kullanilabilir www.bilgi.edu.tr'deki gibi..

    (neden: her sitenin sembolik bir adi olmayabilmektedir)

    6. belli bir tarihi ifade eden ba$liklar 21 aralik 1976 tarih formatini kullanmalidirlar.. yanli$ ornekler ise 03 02 2002, $ubat 14 2002, 1 3 2002 $eklinde gider..

    (neden: sozlukte yaygin olarak kullanilan ve en anla$ilir, en okunakli, kari$ikliga mahal vermeyen tarih $ekli budur)

    7. belli bir saati ifade eden ba$liklar 24h formatini ba$larinda sifirlariyla beraber kullanmalidirlar.. orn: 18 00, 07 00 gibi.. ozel isim olarak saat isimleri bu kurala uymaz (misal 6:00pm diye bir kitap varsa o 6 00pm ba$liginda incelenir)

    (neden: turkiye'de standarttir, pm/am kari$ikligina mahal vermez)

    8. bir nesne, kavram, ki$i hakkinda acilan ba$liklara gerekmedigi surece turu sonuna taki olarak eklenmemelidir.. elma meyvesi, michael jackson $arkicisi gibi ba$liklar bu oldukca sik yapilan hataya ornektir.. formulize etmek gerekirse "anlamini kaybetmeden alabilecegi en kisa form" olarak kabul etmek yeterli olacaktir.. mesela "ayi$igi sonati"'ni kalkip "ayi$igi" olarak ufaltmak hatali olacakken "rock muzik" yerine "rock" yazmak daha dogru olacaktir.. (bunlari yazdigima inanamiyorum)

    (neden: cunku sozlukte kavramlar isimleriyle anilmaktadir)

    9. ki$iler hakkinda acilan ba$liklarda dogrusu ki$inin adini acik yazmaktir.. hitler yerine adolf hitler, ataturk yerine mustafa kemal ataturk gibi.. yine de literaturde kisa haliyle kabul gormu$ yazarlar icin kasmaya gerek yoktur.. h. p. lovecraft, t. s. eliot gibi.. "dr" "prof" gibi onekler kullanilmaz.. "dr. doom" gibi gerekmedigi surece tabi..

    (neden: ki$i isimlerinin yazili$inda pek cok tercih yapilabildiginden, ce$itli sanat dallarindaki "mahlas" ali$kanliklari haricinde tam isim tarti$maya en az acik olan secenek oldugundan uygun gorulmektedir. mahlaslar ise literaturde basili olarak bu halleriyle kullanildiklarindan kaynaklardan teyid edilebilmektedirler bu yuzden tarti$maya acik olmadiklarindan ve cogu zaman gercek isimden daha yaygin bilindiklerinden (trevanian gibi) varolduklari takdirde tam isme tercih edilmektedirler)

    10. ba$liklardaki harf sinirina sigmayan ba$liklari yarim acmaya veya acmak icin bo$luklardan gramerden odun vermeye cali$mayin. eger 50 harf yetmiyorsa o ba$ligi hicbir$ekilde acmayin zaten..

    (neden: aksi derme catma gorundugu gibi okura eri$im imkani saglamamaktadir. kelime bazli arama sistemlerini de bozmaktadir)

    11. aramaya inanin.. (bkz: aramaya inanmak)

    (neden: 1 milyon ba$ligin tamami eski sevgili hakkinda olacak degil ya)

    12. turkce ba$liklarda hatalar ozellikle vurgulanmak istenmedigi surece gramer hatasi yapilmamalidir.. sik rastlanan hatalar icinde mi, ki, de eklerini biti$ik veya biti$ik olmasi gerekirken ayri yazmak gelmektedir..

    (neden: okurun eri$im ve aradigini bulma imkanlarini arttirmak, refah devlet seviyelerine eri$mek)

    13. ba$lik acarken cogul olmasi ozellikle beklenmedigi surece tekil acilmalidirlar.. elma, armut gibi.. (yanli$ kullanimi farkedebileceginiz uzere elmalar ve armutlar'dir).. ozellikle cogul olmasi gereken ba$liklar da vardir osmanlilar, denemeler gibi..

    (neden: tum kavramlarin tekil halleri ortak paydalari oldugu icin)

    14. bir fiil veya deyim ile ilgili ba$lik acarken genel kullanim mastar ekiyledir.. "gitmek", "beynini sikmek", "alttan almak" gibi.. bunun di$inda ozellikle mastar olmamasi gereken halleri de zaman zaman kullanilabilir ozel isimlerde veya farkli anlamlara gelebilen hallerde.. deneme, mihlama gibi..

    (neden: fiilin/deyimin tek notr formu oldugu icin, boylece okurun ilgili fiili ararken hangi formda aramasi gerektigini du$unmesi deneme yanilma yapmasina gerek olmaz)

    15. türkiye'de hiç bilinmeyen orijinal isimlere sahip eserlerle (kitap,film vs) ilgili başlıklarda "türkiye'de yaygın bilinen ismi" kuralı takip edilmelidir. mesela shingeki no kyojin yerine attack on titan, pal utcai fiuk yerine pal sokağı çocukları gibi.

    ayrıca, eserlerin türkçe ismi de türkiye'deki yaygın isim anlamına gelmeyeceği gibi, eserin türkçe çevirisi de olmayabilir. böyle durumlarda ayrılığa düşmemek adına türkiye'de yaygın olarak kullanılan isim tercih edilmelidir.

    16. bir sayiyla ilgili ba$ligin sonuna gereksiz ekler getirilmemelidir "3 sayisi", "5 rakami" gibi.. yine de son eki olmadan kullanilmayan tabirlerde bunu a$mak mumkundur "100 numara", "12 monkeys" gibi.. ben size sagduyuyla cikarilabilecek $eyleri oturup anlatiyorum ya bunu yapma gerekliligi ne zaman hangi a$amadan sonra ortaya cikti merak da etmiyor degilim..

    (neden: cunku sozlukte kavramlar isimleriyle anilmaktadir)

    17. ba$liklarda farkli tabanlardaki sayilarin ba$ina sonuna ek getirilmemelidir.. ffff dogruyken "0xffff" veya ffffh yanli$ olacaktir..

    (neden: sozlukte bir taban belirtme standardi pek mumkun degildir. mesela "0xffff"'i hex kabul edip "ffff"ini alirsak 16'lik sistemde 65535 sayisina denk gelebildigi gibi komple tamamini alirsak da 36. tabanda 56147163 sayisina da denk gelmektedir. beyhude i$ler yani)

    19. ba$lik acarken belli bir kesimi belirtmek amaciyla $ahis cekimleri kullanilmaz. mesela "eski sevgilinizin en iyi arkada$inizla cikmasi" dogru degildir hatalidir. onun yerine cekimsiz $ahane form tercih edilmeli "eski sevgilinin en iyi arkada$la cikmasi" olarak duzeltilmelidir.

    (neden: yalinlik adina, "biz kimiz lan?" diye cikan kafa kari$ikligini ve keyfine gore cekim eki kullanilarak olu$an daginik duzensizligi yoketmek, bari$ dolu bir dunya adina)

    20. hukuken kendi ba$ina sorun te$kil edecek mesaj icerikli ba$liklar acilamaz. mesela eger harry potter gercek bir ki$i olsaydi "orospu cocugu harry potter" diye ya da "harry potter'i gotten sikmek istemek" gibi ba$liklar acilamazdi. altina "cok kotu bir soylem cok ayip, soyleyenin allah belasini versin" diye yazilsa dahi bu ba$ligin dogurdugu magduriyeti engellemediginden yasalarca suc te$kil etmektedir.

    (neden: korkuyoruz ulen ba$imizi derde sokacaksiniz ak$am ak$am)

    21. araba modelleriyle ilgili ba$liklar markasiyla beraber acilmalidir.. peugueot 206, volkswagen polo gibi..

    (neden: yaygin kullanimi tercih ederek kullanimdaki tutarsizliklari kaldirmak - daha iyi eri$im - evrensel bari$)

    22. yazilimlarda urunun resmi ismi kullanilmalidir. cogu zaman urun ismine firma ismi dahil degildir.. windows 95, norton antivirus, delphi 6 gibi..

    (neden: yaygin kullanimi standart kabul ederek insanlari tek tiple$tirme operasyonunun parcasi -- bilimsel du$unce yapisina geci$)

    23. "the" oneki eserin adi icinde varoldugu surece korunmalidir..

    (neden: koymu$ adamlar bo$una mi koymu$ aa -- fihrist'te bulmayi kolayla$tirmak her $eyi "t" harfine yigmamak icin the'lari kaldirma ekolu gecmi$te kaldi haci, ara gelsin)

    24. ucak modelleri resmi yazili$ $ekilleriyle (ef2000, mig 29, f-15 gibi) yazilmaktadir.. sonlarina lakap ekleri ("f-16 fighting falcon" gibi) getirilmemektedir..

    (neden: bir ucagin farkli donemlerde farkli isimleri olabildigi gibi yaygin bilinen isimleri orjinal isimleri de olmayabilmektedir (f/a-18 interceptor, mig 29 fulcrum gibi)

    25. ebat, cozunurluk ve carpim i$lemleri v.b. birle$ik yazilir.. (bkz: 1024x768) (bkz: 2x2) (bkz: 100x140)

    (neden: farkli pek cok yazim stili arasinda en yaygini oldugundan)

    27. telefon numaralari biti$ik yazilir.. (4440365 veya 05320000000 gibi) aslinda du$undum de her turlu giren var, takilin yahu.

    (neden: tek standart hale getirme operasyonunun parcasi olurdu bu fakat bu konuda o kadar cok farkli anlayi$/ali$kanlik var ki insanlari birine ikna etmek pek mumkun degil gibi)

    29. "i ii iii" gibi romen rakamlarini sirf daha karizma gorunuyor diye l (le) harfiyle yazmayin buyuk harfli temalarda "lelele" diye gorunur maymun olursunuz. bunun di$inda arama ve "buyuk harfi otomatik kucuk harfe donu$turme" gibi konularda sozluk i$levselligini bozarsiniz ayip edersiniz.

    (neden: soylemi$iz i$te)

    30. ickilerde tam isimleri kullanilir. absolut citron, puschkin black sun, smirnoff ice, kavaklidere angora gibi. gerek gorulurse bu ickinin alt turleri ayri ba$liklarda incelenebilir ("kavaklidere angora kirmizi", gibi).

    (neden: yaygin kullanim ugruna dunyayi tek cati altinda toplamak ve bilimsel ara$tirmaciligin bagimsizligiyla evrensel bari$in gercegine varmak)

    31. dedirten grubu duzenlemesi: "rusça, yunanca, arapça, japonca gibi latin yazı sistemi kullanmayan dillerdeki özel isimler (ve özel isim olarak sınıflandırılabilecek yerleşik kavramlar ve terimleşmiş sözcükler), türkçenin ses özelliklerine uygun olarak okunduğu gibi yazılır: çaykovski, vasabi, hiroşima, salman rüştü gibi.

    bu tür adların geçtiği kaynaklarda o adın ingilizce veya başka bir latin yazı sistemi kullanan dilde yazılışı ne kadar yaygın olursa olsun o adın kökenine bakmak, latin yazı sistemi kökenli değil ise türkçe okunduğu gibi yazmak gerekir.

    ekşi sözlük'te, bir tek "film adları"; karışıklık yaratmaması için, bu kuralın dışında tutulmuştur. sadece film adları için pinyin, hepburn ve iast'ın romanizasyon standartlarını kullanabilirsiniz. bu konuda da http://www.imdb.com/'daki transkripsiyonları kaynak olarak kullanabilirsiniz."

    bunlardan ba$ka daha denk geldigim olursa bu listeye ekleyecegim in$allah..

    32. dedirten grubu duzenlemesi: "asya ülkelerinin bir kısmında (çin, vietnam, japonya, kore...) ad ve soyadları dizilimi farklıdır. soyadlar önce, adlar sonra yazılır. bu tür durumlarda açılacak başlıklarda türkçenin ad - soyadı diziliminin gözetilmesi gerekmektedir. örnek: kurosava akira değil, akira kurosava. ancak söz konusu kişinin adı türkçede soyadı - ad
    diziliminde yerleşiklik kazanmış ve bir çok kaynakta bu şekilde geçmekteyse, bu kurala istisna oluşmuş sayılır. örnek: yun-fart cov değil, cov yun fat. aynı şekilde kabile adları da ad - soyadı dizilimine dahilse, yine türkçedeki dizilim dikkate alınır ve konu ad - soyadı - kabile adı şeklinde başlıklandırılır. örnek: şerpa tenzing norgay değil, tenzing norgay şerpa."

    33. yabanci kelimelere getirilen cekim ekleri apostrofla ayrilir. ornek: entry'ler.
117 entry daha
hesabın var mı? giriş yap