*

  • the rite of spring. igor stravinsky'nin en onemli yapitlarindan biri. asli orkestra icin yazilmi$, sonralari 2 piyanoya aranje edilmi$.
  • 1913'te diaghilev'in yaptığı koreografiyle sergilenen balenin premiyerinde isyan çıkmış, seyirciler müziği algılayamamış, kavrayamamışlardır. derler ki, bahar ayini klasikler arasında görgüsüz ve orman ritimleriyle dolu bir tarzan gibi kaçar. ama sonra leonard bernstein, west side story'sinde bu yapıtın oynak ritimlerinden feyz almış, çok da başarılı olmuştur. fantasia da bu müziği kullanmış, bir nevi fantezi yapmıştır.
  • fazil say iki piyanoya uyarlanmış versiyonunda her iki partisyonu da kendisi çalarak herkesi derinden şaşırtmış, iyi de etmiştir.
  • sanıyorum "baharın gizleri" diye türkçeye çevirmek mümkün
  • bu eseri bileniniz fantasia daki dünyanın oluşumu dinozorların dolaşımı evrimi konulu animasyonla eşzamanlı bilirsiniz. tek başına dinlenmesinde bir anlam olmayan, insanın içine sıkıntılar veren bir ayindir. ve bu bağlamda sanırım zaten amacına da ulaşmış camı çerçeveyi indirtmiştir.
  • le sacre du printemps'in ilk temsili (29 mayis 1913) paris'te verilmis. koreograf diaghilev'in "balletts russes" dans toplulugu icin besteledigi ateskusu (the firebird) ve petruska baleleri ile buyuk basari saglamis olan stravinsky, le sacre du printemps'i de gene ayni topluluk icin bestelemis.

    1910 ilkbahari'nda ateskusu uzerinde calisirken, ayinin konusu hakkinda su notlari yazmis stravinsky: "bilge yasli adamlar bir cember kurup otururlar ve bahar tanrisini teskin etmek icin kurban edilen bir genc kizin olum dansini seyrederler." bu fikirle yola cikan stravinsky, bahar ayininden once petruska'yi (ilk temsil, haziran 1911) tamamlamis ve bahar ayini'nin buyuk bir bolumunu 1912 kis'inda bestelemis.

    le sacre du printemps, iki bolumden olusmaktadir. l'adoration de la terre (yeryuzune tapinis) baslikli ilk bolumun basinda, yasli bir kadin, genc erkeklerden olusan bir topluluga doganin gizemlerini anlatir. ardindan onlara genc kizlardan olusan baska bir grup katilir. iki grup arasinda masumane bir dans oyunu baslar; oyunun gerilimi giderek tirmanir ve oyun, yerini karsi cinsler arasinda bir savasa birakir. bir süre sonra kizlar, meydandan cekilirler ve erkek danscilar, doruga ulasan bir coskuyla dansetmeye devam ederler. sonunda yasli bir bilge sahnede beliriverir ve yeryuzunu ovmeye baslar. ilk bolum yeryuzu dansi (danse de la terre) ile tamamlanir.

    le sacrifice (kurban edilis) baslikli ikinci bolumde, sansli kizlardan birisi kurban olarak secilir. diger kizlar onu danslariyla yuceltirler (glorification de l'elue). kurban edilis seromonisinden once, atalarin ruhu icin bir pagan dans ritueli yerine getirilir (action rituelle des ancetres). sonunda beklenen seromoni baslar ve kurban secilen kiz, ölünceye dek danseder.

    stravinsky'nin, vatani rusya'nin halk ve sanat muzigi ile uzlasma cabalarinin bir sonucu olarak da tanimlanan le sacre du printemps, hem muzigi hem de konusu itibari ile alisilmadik ve fazlaca curetkar bulundugu icin, ilk basta ne danscilardan ne de izleyicilerden olumlu bir tepki alabilmis. cok iyi bir klasik dansci olmasina ragmen, promiyerin koreografi nijinski, eserin kompleks ritmlerle dolu muzigine uyum saglayamamis.

    sonralari, bestecisinin de istegiyle, salt bir orkestra yapiti olarak repertuara yerlesen le sacre du printemps su bölümlerden olusmaktadir:

    ilk bolum : l'adoration de la terre

    introduction
    les augures printaniers, danse des adolescentes (genc kizlarin dansi)
    le jeu du rapt (kacirma oyunu)
    rondes printanières (ilkbahar rondolari)
    le jeu des cités rivales (rakip gruplarin oyunu)
    cortège du sage (yasli bilgenin gelisi)
    l'adoration de la terre (yeryuzune tapinis)
    danse de la terre (yeryuzu dansi)

    ikinci bolum: le sacrifice

    introduction
    cercle mystérieux des adolescentes (genc kizlarin gizemli cemberi)
    glorification de l'elue (secilen kurban kizin yuceltilisi)
    evocation des ancêtres (atalarin anilmasi)
    action rituelle des ancêtres (atalar icin rituel)
    danse sacrale, l'elue. (secilmis kurbanin dansi)
  • (bkz: bahar ayini)
  • büyük rus besteci igor stravinsky'nin başyapıtı, 20. yüzyıl müziğinin belki de tam anlamıyla doruk noktası. eser, 1913 yılında tamamlananmış. ve bu dönemde, halen müzikte romantizm akımının devam ettiği gerçeği nedeniyle, eserin marjinal ve yıkıcı yeniliklerini kimse anlayamamıştır. ne var ki, müziğin dahiyaneliği çok geçmeden tüm dünya tarafından kabul edilmiş, tüm zamanların en kışkırtıcı, vahşi, primitif müziği olarak tarihte yerini almıştır.

    eser, yaklaşık 30 dakika sürmektedir, çok büyük bir orkestra kadrosu gerektirmektedir. özellikle "dans sacrale" başlıklı son bölüm (ki burada ayinin doruk noktası söz konusudur, kurban edilip tanrıya sunulacak kızın ölümcül dansı tasvir edilmektedir), dinleyenin nefesini kesecek güce sahiptir., korkutucu ve görkemlidir.

    bestecinin columbia symphony orchestra ile yaptığı kayıt, kanımca ruhsuz ve etkisiz bir yorum içermekte. şiddetle önerilebilir iki yorum sunabiliriz: herbert von karajan ve leonard bernstein'ın kayıtları.
  • klasik müziğin "klasik" eserlerine alışmış kulaklara zor gelen, gerçekten çok farklı ve devrimsel bir eserdir, bu kadar yüzeysel ve yetersiz bir entry girmekten hoşnutsuz olsam da, le sacre du printemps'in hayatım boyunca duyduğum en "tekinsiz" müzik eseri olduğunu söyleyebilirim.
hesabın var mı? giriş yap