bella sombra

• kaderin cilvesine bakın ki bodrum'a defalarca gelişlerimin hiç birinde bodrum merkezde değil, turist ruhuyla dolaşırken yenileyi bodrum gümüşlük'te görüp inanmaz gözlerle güzel gölge ağacı olduğunu öğrendiğim ağaç. latince/bilimsel adı phytolacca dioica. meyvesi yok galiba, ilk verdiği izlenim kavak/çınar ile at kestanesi arası bir şey. yıl oniki ay yeşil dururmuş. çok güçlü ve güven veren bir gövdesi var. bu gövde anımsadığım kadarıyla düzgün ve parlak da. halikarnas balıkçısı onu brezilya'dan getirterek bodrum'a kazandırmış.
  
  forumlardan öğrendiğim, son derece hızlı büyüyen ve devasa boyutlara erişebilen bir ağaç ve yine gövdesinde barındırdığı yüksek su oranı ile yangınlara ve kuraklığa karşı dirençli bir ağaçmış. anavatanı brezilya. halikarnas balıkçısı bir kitabında bu ağaçtan 3 adedini bodrumda dikip büyüttüğünü yazmış. zarfla brezilya'dan gelen sekiz tohumdan elinde altısı kalmış. yetişen üç bella sombra ağacının biri bodrum kalesi müzesi’nin giriş avlusunda, diğerleri cumhuriyet ilkokulu’nda ve bodrum mozele müzesi’ndeymiş. gene internetten alıntıyla balıkçı diyor ki:
  
  “dünyanın en güzel gölge ağacı, brezilyalı bella sombra (güzel gölge) tohumlarını getirttim. bu ağaçlar sık bir yaprak kubbesi oluyor. dallar uzadıktan sonra uçları yere dokunuyor. insan, serin ve fısıltılı büyük bir çadırın içindeymiş gibi, güneşin tabanca sıkarcasına vuran ışıklarından kurtuluyor. bir gün yetişkin bir bella sombra’nın yaprak kalabalığı içinde kaybolmuş, tohum topluyordum. aşağıdan, fransızca konuşan kadın sesi duydum. biri ötekine:
  
  - bu ne biçim ağaçtır, diye soruyordu.
  ben, ağacın içinden:
  
  - bella sombra ağacıdır, diye cevap verdim.
  ben görünmediğim için, sanki ağaç fransızca dile gelmişti. kısa bir korku çığlığı duydum. ağaçtan yere hopladım. kadınlardan biri, fransız kadın ozanı kontes de noailles r., yatıyla bodrum’a gelmişmiş. yatlarına bir kayık dolusu çiçek gönderdim. “balıkçı şair” diye bir şiir gönderdim.”
  
  ***
  fotoğrafçı mehmet uyargil'in çektiği bir bella sombra imgesini nişane olarak koyalım.. bir bodrumsever olan uyargil halen bodrum yarımadasında 20 kadar bella sombra olduğunu, hemen hepsini bulup plaketlediklerini söylüyor. onun dediğine göre bella sombra tohumundan başka gövdesinden de köklendirilip üretilebiliyormuş.
  
  (bkz: bılla), bella
  (bkz: cümbez/@ibisile)