bernardo o higgins riquelme

• bağımsız şili cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk devlet başkanı (1778-1842).
  
  ispanya'nın peru valisi^* irlanda asıllı ambrosio o'higgins ile şili'li asillerden isabel riquelme'nin oğlu olan bernardo, 1778'de chillan kentinde doğdu. londra'da gördüğü eğitim sırasında bağımsızlıkçı fikirler edindi ve francisco de miranda ile tanışarak lautaro locası'na üye oldu.
  
  1810 yılında ispanya'dan bağımsızlık isteyen ayaklanmacılara katılarak kısa sürede onların başına geçti. büyük ayaklanmanın 1814 yılında bastırılması üzerine ise adamları ile birlikte dağlara çekildi. bir süre sonra arjantin'li general jose de san martin'den yardım alan o'higgins, bu kez 1817 yılında chacabuco muharebesi'nden galip çıktı ve olağanüstü yetkilerle şili'nin devlet başkanı oldu.
  
  bernardo o'higgins, idealist bir devlet adamıydı. en büyük amacı, şili'de toprak reformu yaparak asalet unvanlarını kaldırmak ve ülkeyi tam anlamıyla demokratik bir yönetime kavuşturmaktı. fakat şili'li asillerin ve bir kısım burjuvanın buna tepkisi ağır oldu. o'higgins'in elindeki olağanüstü yetkiler bile onu alaşağı edilmekten kurtaramadı. 1823 yılında hayatını verdiği vatanından sürüldü ve babasının ülkesi peru'da 1842 yılında can verdi.
  
  naaşı 1869 yılında şili'ye kabul edildi ve kurucusu olduğu harp okulu'nda tutulmaya başlandı, 1979'da bir anıt mezara (altar de la patria) nakledildi, şimdi ise anıt mezar "vatandaşlar meydanı" adıyla genişletilerek yenilenmekte...
  
  1970 yılında pablo neruda'nın o'higgins için yazdığı ve bestelenen bir şiiri var bir de. şöyle sesleniyor şair (kendi deyişi ile) "sadece bernardo"ya:
  
  "o'higgins, sen öğrettin bize
  ve devam ediyorsun öğretmeye
  özgürlük olmadan vatan
  ekmektir, ama acı ekmektir"
  
  (bkz: canto a bernardo o higgins)
  
  bütün bunlardan ne sonuç çıkar? kurucusunun öngörebildiği ideallere ulaşamayacak kadar kapalı, iç dinamikleri büyük reformları kaldıramayacak kadar katı bir ülkedir 19'uncu yüzyıldaki şili. bernardo o'higgins'i anlamamanın, küstürmenin, onun izinden gitmemenin, onun bakış açısına ulaşamamanın bedelini ileride augusto pinochet'lerle ödemesinin nedeni de belki budur.