bingöl

• yerli kaynağım zazaca adı çewlik diyor. tabii duyunca insan önce çevlik anlıyor. sonradan çeşitlerini öğrendim. bingöl önceden çolig/çewlig adıyla palu ilçesine bağlı bir bucakmış. 1872 yılında çapakçur adıyla ilçe; 1936 yılında aynı isimle il yapılmış. 1945'te bir yasayla adı bingöl'e çevrilmiş.
  
  nişanyan'ın index anatolicus haritasında ermenice çur'un su anlamına geldiği yazıyor. o çolig ve ç'abağçur'dan başka çevlik, çolik yazımlarını da saymış. onun özetine göre kentin adı 4. yy'dan sonra ermenice çapağçur, 1944'e kadar çapakçur. çapakçur kalesi sarp ve dağlık mıntıkada olduğundan, kent merkezi belirsiz bir tarihte dere yatağındaki çevlik veya çorlik mevkiine taşınmış. bu adın türkçe olması mümkündür, ancak kesin değil diyor. yerel zaza dilinde kullanılan colîg biçimi türkçe çevlik'ten uyarlanmış olabilir veya olmayabilirmiş. 16. yy'dan beri türkçe biçimiyle kaydedilmiş olan bingöl dağı'nın adı 4 ocak 1936'da kurulan bingöl iline, 13 aralık 1944'te ise il merkezi olan çapakçur kasabasına verildi, der.
  
  diyorlar ki, gelen memur ağlayarak gelir, ağlayarak gider. orada komşuluk çok güzelmiş. eski evlerde gelenin hemen içeri girmesi için hazır tokmaklar veya düzenek varmış. sormadan komşu komşuya girebilirmiş. kapı önünde veya damda yatma adeti varmış.
  
  10+ yıl önce bingöl'de depresyondaki bir diyarbakırlı psikiyatrist (ailesel sorunu da varmış) 4. kattan atlayarak canına kıymış^*. onunla anısı olan bir bingöl sakini anlatıyor. internetten bağlantılı haberini bulamadım.
  
  bana bingöl bilgisi paylaşanlar hesarek diye kayak tesisi olan bir köyü, şarge (farsçada çapulcu anlamına gelirmiş) diye yeni adı yolçatı olan bir köyü olduğunu söylediler. bir de yeni adı dikme olan kur köyü'nden söz ettiler. kenarda bulunsun. index anatolicus'a göre bu köyün eski adı kür; seyid ahmed el-kürdi (çabakçuri) 1830 yılında kür köyünde doğmuş. harput ulu cami yanında mezarı varmış. seyyid ahmed kürdi/küri/çapakçuri hakkında bir sayfa..
  
  (bkz: çevlik/@ibisile)
  (bkz: kur/@ibisile)
  (bkz: harput/@ibisile)