• johannes brahms'in 1854-1857 yillari arasinda besteledigi, birinci piyano koncertosudur (op.15, re minör). ilk baslarda bir piyano sonati veya bir senfoni bestelemeyi tasarlayan besteci, bunlar icin olusturdugu müziksel buluslari bu piyano koncertosunda birlestirmis. koncertonun ilk temsili 22 ocak 1859'da hannover'de verilmis ve piyanoyu o zaman 25 yasindaki brahms calmis. bölümleri: maestoso, adagio, rondo (allegro non troppo)

    http://w3.rz-berlin.mpg.de/…/brahms_piano_con1.html
  • eserin bolumleri de $oyledir:

    i. maestoso
    ii. adagio
    iii. rondo: allegro non troppo

    yakin bir zamanda krystian zimerman da bu koncertoyu kaydetmi$tir, simon rattle yonetimindeki berlin filarmoni e$liginde.
  • ne zamandır yuja wang yorumunu dinlemeye doyamadığım concerto.
    harbi iyi çalıyor bu hatun
  • (bkz: #70344689)

    robert schumann'in intihar girisiminden etkisi altinda kaleme alinmis muazzam yapit. 1854 arefesinde devrin onde gelen besteci ve belki daha onemlisi muzikd dergisi editor ve yazari schumann'la turlu zorluklardan sonra tanisan ve muzigini takdim eden brahms, schumann'in takdirini kazanir ve schumann dergisinde brahms'a iliskin ovgu dolu bir yazi yazar ve dahi onu alman muziginin beethoven'dan sonraki devami olarak isaret eder. ancak 1853 sonu yayimlanan bu yazidan bir iki ay sonra akil sagligi zaten çok da yerinde olmayan schumman intihar girisminde bulunur (kurtarilmis ve yasaminin geri kalan uc senesini bonn'da bir akil hastanesinde geçirmistir) olaydan çok etkilenen brahms + yasinin getirdigi heyecan + schumann'in geriden biraktigi clara ve cocuklarinin sorumlulugunu ustunde hissetmesi + clara'ya olan once platonik sonra aleni askinin getirdigi hormonal patlamalar ve nihayetinde + kendisine schumman tarafindan yuklenen beethoven/alman muziginin devami olma sorumlulugu = brahms'in (1. sereneadi sayilmazsa) ilk orkestra yapitini besteleme denemesine neden olur.

    yapit aslen ilk olarak iki piyano için sonat olarak tasarlanmisti ancak tahminimce kendisi de yazmakta oldugu muzigin olagandisi boyutlari ve siradisi 'fantezi'k yapisinin bir sonata 'sigmayacagini' dusunup yapiti bir senfoniye çevirdi. ote yandan orkestra muzigi besteleme konusunda sifira yakin tecrubesi + yasinin çok genç olmasi + saglam bir 'self-critic' olmasi + yapitigi isi mukemmellik seviyesine tasimayacagini dusundugunde yok etmesi (tam da bu nedenle geride gorece az taslak/yarim kalmis yapit birakmis bir besteci olmasi) = yazmakta oldugu muzigi senfoni formuna yedirmek yerine konçertoya çevirme kararini almasi ve tabii bir piyano konçertosuna zira hali hazirda zaten bir konser piyanisti olarak tecrubesi var + bu tecrubeyi bir orkestra onunde kullanabilecegi tek mecra konçerto.

    yapit ilk temsillerinde basari gostermek, soguk karsilanir. dogal. 'klasik' konçertolara alismis bir dinleyicinin karsisina bu kadar guçlu, bu kadar senfonik, bu kadar fantastik, bu kadar zorlu ve bu kadar genis çapli bir muzikle çiktiginizda alacaginiz tepkinin bundan farkli olmasi çok beklenemez. yapit buna karsin zamanla orkestralarin konser ve kayit repertuarina kazinmistir ve klasik (bu kelimeyi muzik çagi belirtmek anlaminda kullanmiyorum, yapitin klasiklesmis olmasina gondermede bulunuyorum yoksa her olçusuyle 'romantik'tir) konçertolarin en onde gelenlerindendir.
  • en iyi versiyonunun van cliburn'den dinlenebilecek konçerto.
  • bu adamın beethoven'dan ne kadar etkilendiğini açıkça gösteren eser.

    yanlış hatırlamıyorsam zaten bir yerde de; brahms'ın birinci senfonisi için betthoven'ın onuncu senfonisi derler diye bir şey okumuştum diyecektim ki bi kontrol ettim burada okumuşum.
  • (bkz: #70344976)

    yapit re minor tonundadir (beethoven 9. senfoni ile ayni tonda) uç bolumludur. suresi yorumdan yoruma çok buyuk farkliliklar gosterir. yapitin ozellikle ilk bolumundeki 'maestoso' ifadesinin hakkini vermek ve yapitin genel gorkem ve çapini ortaya çikarabilmek için oldukça temkinli (yahut bildigin yavas) yapilan temsil ve kayitlarinda suresinin 50 dakikayi astigi, degilse yaklastigi gorulur (barenboim-celibidache, gilels-jochum, arrau-giulini yahut meshur bernstein-gould (bkz: #25613868) vb.) ote yandan eskiden beri yapitin çok farkli bir tarzda ele alinisi da soz konusu olmustur (horowitz-toscanini ve benim burada kullanacagim berezovsky)

    https://www.youtube.com/watch?v=x_ctax8bpag

    yapitin yarisi kadar surenen ilk bolumu (20-25 dakika, bu kayitta 20 dakika) sonat formundadir. çap olarak kendisinden once kaleme alinmis beethoven 5. konçerto yahut beethoven kema konçertosu ilk bolumlerini hatirlatir.

    muzikal olaraksa en basta referans verdigimiz entryde bahsedilen nedenlerden kaynakli bir duygusal/romantik patlamalarla/ifadelerle doludur. bir konçerto için muzik oldukça 'senfoni'ktir. hatta yapit konçertodan çok 'obbligato' piyanolu bir senfoni gibi tinlar kimi yerlerinde.

    bolumun temalarinin sunuldugu serim kismi kelimenin tam manasiyla 'fantezi' karakterinde baslar ve çokca oyle de devam eder:

    karanlik/dramatik temalar:

    ilk tema 0:00 (bir konçerto boyle baslamamali! timpani, asili baslar, keman ve uflemeli trilleri!)
    ikinci tema 1:00 ( 2:25 ilk temaya gonderme)
    rapsodik karakterdeki 3. tema: çok severim: 2:57

    buraya kadar olan kisim sonat formunun 'serim'ine karsi gelir. beklenecegi uzere serimin tekrari vardir ama bir konçertoda serim tekrarini solist yapar:

    3:30 solistin 3. temayla girisi. iki nokta onemli: tema sirasini takip etmiyor. son sunulan temayi 'tekrar' ediyor + serim 3 buçuk dakika surdu; bu bir konçerto bolumu serimi için çok kapsamli.

    4:15 1. temayi tekrar ediyor orkestrayla (solistin orkestrayla ne kadar butunlesik çaldigina dikkat: 'obbligato' piyano bir senfoni gibi)

    4:50 2. temanin 'tekrari'

    burada solist bolumun aydinlik temalarini sunmaya baslar. kabaca iki tanedirler:

    1. aydinlik tema: koralvari olan 6:05
    2. aydinlik tema: 6:35 romantik tema diyelim buna da. bu tema orkestra tarafinda ele alinir, kornolarin yer yer on plana çiktigi (brahms'in babasi kornistti ve kendisi de 'natural' kornolari çok severdi) pasajlarla ince ince islenir. 8:40da bir oda muzigi esintisi.

    ve devasa serim (ve 'tekrar'i) bu sekilde sonlanir ve bolumun gelismesi baslar: 9:50

    ilk gelistirilen materyal bolumun basindaki 1. karanlik temadir. 11:00'da ikinci karanlik tema gelistirilir. 11:30 rapsodik karakterdeki 3. tema ve bu sekans serim turevine/rekapitulasyona gerçekten fantastik biçimde baglanir: 12:10 baglanma kismi. bu baglanis bana bu yapittan yarim asir kadar sonra kaleme alinmis mahler senfoni no.2'nin yine sonat formundaki ilk bolumundeki yine gelismeden serim turevine baglanisi hatirlatir: https://www.youtube.com/watch?v=4mpuooj5tiw 15:45
    mahler de haliyle daha da abartili ve fantastik tinlayan o israrci ritm ve sanki her iki bestecinin de bu kritik anlarda beethoven'a bir saygi durusunda bulunuyor olmalari: ta ta ta taaaa.

    serim turevi: 12:35 ve 1. temaya donus, 2. temanin sonraya birakilmak suretiyle atlanmasi ve 3. temanin rekapitule edilmesi.

    aydinlik temalarin rekapitulasyonu once koral tema: 15:10. sonra 'romantik tema: 15:45. 17:00 oda muzigi esintisi rekapitulasyonu

    kapsamli ve yine fantastik bir kapanis 18:20'den itibaren timpaninin sessiz ama tehditkar girisiyle baslayan, rapsodik temanin super islenisiyle guçlenen, 1. temanin trilleri ile isgal edilmis.

    bolum brahms'in en uzun orkestra muzigi bolumudur. ne senfonilerinde ne diger konçertolarinda ne de diger orkestra yapitlarinda bu çapta bir bolum yoktur.

    tekrarla: karakter olarak 1. senfoniyle oldukça ortak karakterdedir: fantezik
  • ikinci bolum yine birçok yorumcunun elinde sakiza donen oldukça 'brahms'vari romantik bir yavas bolumdur. aba kapanis yapisindadir.

    ıı. bolum adagio re major a20:30 b 25:05 a 26:20, 31:00 kapanis timpanili altini çiziyorum zira solo piyano ve timpani oyle sik sik beraber duyulacak aletler degil en azindan o çagda (beethoven'in keman konçertosunun besteci tarafindan yapilmis piyano konçertosu uyarlamasinda ilk bolum kadansinda duyulabilir istisnai bir ornek olarak)

    geçen ay brahms konçerto kayitlari piyasaya surulen andras schiff bu bolumun (schumann’in intihar girisimi uzerine kaleme alinmasi planlanmis bir requiem’in) benedictusu oldugunu iddia ediyor.

    https://open.spotify.com/…um/2eggffaz4wbsdgl7ggst67

    https://www.youtube.com/watch?v=z5dblm9a4-u 8:10
    ilgili olarak:
    https://www.youtube.com/watch?v=nfakztwhubo
  • yapitin finali, yine ikinci bolum gibi 10 dakika kadar surer. rondo formundadir. ve beethoven'in 3. piyano konçertosunda tema karakteri ve çok daha otesinde form olarak oldukça fazla esinlenmistir: https://www.youtube.com/watch?v=z5dblm9a4-u 9:05

    muzik:
    https://www.youtube.com/watch?v=x_ctax8bpag

    ııı. bolum, rondo, abacaba
    ana kisim: 31:20 a
    32:10b
    33:55a

    orta kisim, çok ilginç olan kisim:

    34:30 c pastoral karakterde
    35:35 fugal kisim
    36:15 bolumun ana temasinin aydinlik bir yansimasi

    ana kisma donus: 36:40a
    37:35b
    38:10kadans
    39:00kapanis niyetine a

    beethoven 3. konçerto finalinin ana temasi brahms'in 1. konçertosunun finalinin ana temasina karakter olarak benzer ama asil yapisal benzerlik rondolarin orta kisimlarindadir 'c'. yukarida brahms'in ortasini gorduk. beethoven'in ortasi

    https://www.youtube.com/watch?v=c9ma9fmobi4
    rondo orta kisim

    c: 3:30 pastoral karakterde tema
    4:30 fugal kisim
    5:00 bolumun ana temasinin aydinlik bir yansimasi

    rondo ana kisma donus: 5:45 a ve devami ...

    bu kadar benzerlik fazla. ayiplanacak yahut ifsalanacak bir durum yok. bu gayet normal, sonuçta taklit degil, ciddi bir esinlenme. her iki bolum ve dahi yapit kendi baslarina saheserler ve çok farklilar.

    son not: klasik konserlerde klasik konçerto oturma duzeninde solist orkestranin onunde konuslanir. burada kullandigim temsilde orkestrani içinde oturuyor, onlarin bir parçasi gibi. yapitin senfoni-konçertant niteligine çok uyan bir oturma duzeni. orkestra ayrica 1. ve 2. kemanlarin karsilikli durdugu duzende oturmus ki bunu çok seviyorum + orkestra sefsiz çaliyor, baskemanciyi takip ediyorlar. super uygulama.

    klasik bir konserde program genelde bir uvertur/orkestra parçasi ile baslar, bir konçertant yapitla devam eder ve bir senfonik yapitla son bulur. brahms'in 1. ve dahi 2. konçertolarinin çalindigi konserlerde bu siralama gorebildigim kadariyla genelde tersine dondurulur, senfonik yapit one alinir (çap olarak çok da buyuk olmayan bir yapit seçilir orn. beethoven 8, mendelssohn 3 vb) konçerto sona saklanir zira bu çapta ve içerikte bir yapittan sonra onu dengeleyecek konser suresini çok uzatmayacak bir senfonik yapit bulmak çok zordur.

    horowitz bir roportajinde bu yapiti furtwangler yonetiminde çaldigini soyler. programda bruckner 8. senfoni vardir ve konserin ilk yapitidir! konserin ikinci yarisi basladiginda salonun yarisi kaçmistir tabii :) (bu da boyle bir anisirdir)
hesabın var mı? giriş yap