buhurizade mustafa ıtri efendi

• türk musikisi üstadı. ıtırlı bir musikisi vardır netekim. efenim isminin kelime manasını irdelemek icabederse, arapça bir kök ile karşılaşıyoruz. korkuya ait gibi bir mana çıkıyor ortaya. korkuyu beklerkenki herşey de olabilir.
• turk musikisinin en buyuk bestecisi itri'nin esas adidir.
  (bkz: itri)
• (bkz: neva kar)
• gerek klasik gerekse dini turk musikisinde gercek anlamda saheserler bestelemis ayni zamanda hattat ve sair olan osmanli imparatorlugu'nun dehalarindan bir bestekar. 1000’den fazla eser besteledigi halde ne yazik ki, zamanimiza ancak 10 adet dini, 28 adet din disi sozlu eser ve 4 adet de saz eseri olmak uzere 42 adet eseri gelebilmistir. din disi eserlerinden;
  
  "gulbin-i iys midemed, saki-i gul’zar ku
  
  bad-i bahar mivezed bade-i hos-guvar ku"
  
  beytiyle baslayan neva makamindaki kar’i, muzik otoriteleri tarafindan, son derece sanatli, erisilmesi mumkun olmayan bir saheser olarak nitelendirilir. segah makaminda olan "salat-i ummiye"’si de butun islam aleminde bilinen, okunan saheseridir.
  
  yasadigi devirler ise osmanli imaparatorlugu'nda bir baska kapiya acilir ki o da
  osmanli imparatorlugu nda kole ticareti mevzusudur. (bendeniz kole dedim, bir baskasi da esir diyebilir, makuldur, severim sizi)
• "mûsikisinde bir taraftan din
  bir taraftan bütün hayat akmış.
  her taraftan boğaz, o şehrayîn,
  mavi tunca'yla gür fırat akmış...
  nice seslerle gök ve yerlerimiz,
  hüznümüz, şevkimiz, zaferlerimiz,
  bize benzer o kâinat akmış..."
  yahya kemal
• birinden klasik bati muzigi uzerine inceleme ve arastirma yaptigi, hatta bu yuzden avrupa ya gizlice yaptigi ziyaretlerin bir padisah (4. mehmed olabilir) yasakladigini duymustum..
  
  bayram namazlarinda okunan segah makamindaki duanin bestecisidir.. ayrica teravih' de okunan dualarin gecislerinin makamini yazmis.. kendisi mevlevidir.. ve her mevlevi gibi mistik bir yapisi vardir.. ic dunyasi guclu bir muzik adami..
• büyük musikişinas, meşhur tekbirin ölümsüz bestekarı. yahya kemal'in de rahmetli'ye yazdığı bir şiir vardır:
  
  büyük itri’ye eskiler der:
  bizim öz musikimizin piri,
  o kadar halkı sevkedip yer yer
  o şafak vaktinin cihangiri
  nice bayramların sabah erken
  göğü top sesleriyle gürlerken
  söylemiş saltanatı tekbiri
  
  ta budin'den ırak'a mısıra kadar
  fethedilmiş uzak diyarlardan
  vatan üstünde hür esen rüzgar
  ses götürmüş bütün baharlardan
  o deha öyle toplamış ki bizi
  yediyüzyıl süren hikayemizi
  dinlemiş ihtiyar çınarlardan
  
  musikisinde bir taraftan din
  bir taraftan hayat akmış
  her taraftan boğaz o şehrayin
  mavi tunca'yla gür fırat akmış
  nice seslerle gök ve yerlerimiz
  hüznümüz şevkimiz zaferlerimiz
  bize benzer o kainat akmış
  
  çok zaman dinledim neva kârı
  bir terennüm ki hem geniş hem şuh
  dağılırken nevanın esrarı
  başlıyor şark ufuklarında vüzuh
  mest olup sözlerinde her heceden
  yola düşmüş birer birer geceden
  yürüyor fecre elli milyon ruh
• istanbul'da doğan,doğum tarihi 1630-40 yılları arasında olduğu tahmin edilen asıl adı mustafa olan zamanının önemli şairlerindendir.itır'dan gelen itri mahlası da çiçek merakına bağlanır.neyzen olduğu da söylenir.asıl önemi besteciliğindedir.dini muhtevalı eserleri cami ve tekke müziği örnekleri olarak ikiye ayrılır.teravih namazı sırasında makam değiştirme kuralı ile camilerde müezzinlerin uyguladıkları çeşitli kuralların ıtri tarafından konulduğu söylenir.bayram namazlarında okunan segah kurban bayramı tekbiri , kutsal emanetlerin ziyareti sırasında okunan segat salat-ı ümmiye, maye cuma salatı , dikeşhaveran gece salatı 300 yıldır etkilerinden birşey yitirmemiş başyapıtlarıdır.
• çok az bestesi günümüze kadar ulaşmış büyük türk bestekârı
  o eserlerden birisi de enveri'nin sözlerine yaptığı rehâvî bestedir:
  
  "yine ey rûh-i musavver kafes-i tende misin
  yoksa bir vuslat için dâmen-i dilberde misin
  va'dler etmiş idin âşıka rahm eylemeye
  enverî sen dahî gör kendini defterde misin"
• 'nevakar' dan daha bile üstün eserler yazdığından (ama kaybolduğundan) emin olduğum tam bir 'doğu müzisyeni'... 6 notayla bütün islam dünyasında okunan bir şaheser besteleyen, armut yetiştiriciliğiyle uğraşan huzur insanı...