buhurizade mustafa ıtri efendi
-
türk musikisi üstadı. ıtırlı bir musikisi vardır netekim. efenim isminin kelime manasını irdelemek icabederse, arapça bir kök ile karşılaşıyoruz. korkuya ait gibi bir mana çıkıyor ortaya. korkuyu beklerkenki herşey de olabilir.
-
turk musikisinin en buyuk bestecisi itri'nin esas adidir.
(bkz: itri) -
(bkz: neva kar)
-
gerek klasik gerekse dini turk musikisinde gercek anlamda saheserler bestelemis ayni zamanda hattat ve sair olan osmanli imparatorlugu'nun dehalarindan bir bestekar. 1000’den fazla eser besteledigi halde ne yazik ki, zamanimiza ancak 10 adet dini, 28 adet din disi sozlu eser ve 4 adet de saz eseri olmak uzere 42 adet eseri gelebilmistir. din disi eserlerinden;
"gulbin-i iys midemed, saki-i gul’zar ku
bad-i bahar mivezed bade-i hos-guvar ku"
beytiyle baslayan neva makamindaki kar’i, muzik otoriteleri tarafindan, son derece sanatli, erisilmesi mumkun olmayan bir saheser olarak nitelendirilir. segah makaminda olan "salat-i ummiye"’si de butun islam aleminde bilinen, okunan saheseridir.
yasadigi devirler ise osmanli imaparatorlugu'nda bir baska kapiya acilir ki o da
osmanli imparatorlugu nda kole ticareti mevzusudur. (bendeniz kole dedim, bir baskasi da esir diyebilir, makuldur, severim sizi) -
"mûsikisinde bir taraftan din
bir taraftan bütün hayat akmış.
her taraftan boğaz, o şehrayîn,
mavi tunca'yla gür fırat akmış...
nice seslerle gök ve yerlerimiz,
hüznümüz, şevkimiz, zaferlerimiz,
bize benzer o kâinat akmış..."
yahya kemal -
birinden klasik bati muzigi uzerine inceleme ve arastirma yaptigi, hatta bu yuzden avrupa ya gizlice yaptigi ziyaretlerin bir padisah (4. mehmed olabilir) yasakladigini duymustum..
bayram namazlarinda okunan segah makamindaki duanin bestecisidir.. ayrica teravih' de okunan dualarin gecislerinin makamini yazmis.. kendisi mevlevidir.. ve her mevlevi gibi mistik bir yapisi vardir.. ic dunyasi guclu bir muzik adami.. -
büyük musikişinas, meşhur tekbirin ölümsüz bestekarı. yahya kemal'in de rahmetli'ye yazdığı bir şiir vardır:
büyük itri’ye eskiler der:
bizim öz musikimizin piri,
o kadar halkı sevkedip yer yer
o şafak vaktinin cihangiri
nice bayramların sabah erken
göğü top sesleriyle gürlerken
söylemiş saltanatı tekbiri
ta budin'den ırak'a mısıra kadar
fethedilmiş uzak diyarlardan
vatan üstünde hür esen rüzgar
ses götürmüş bütün baharlardan
o deha öyle toplamış ki bizi
yediyüzyıl süren hikayemizi
dinlemiş ihtiyar çınarlardan
musikisinde bir taraftan din
bir taraftan hayat akmış
her taraftan boğaz o şehrayin
mavi tunca'yla gür fırat akmış
nice seslerle gök ve yerlerimiz
hüznümüz şevkimiz zaferlerimiz
bize benzer o kainat akmış
çok zaman dinledim neva kârı
bir terennüm ki hem geniş hem şuh
dağılırken nevanın esrarı
başlıyor şark ufuklarında vüzuh
mest olup sözlerinde her heceden
yola düşmüş birer birer geceden
yürüyor fecre elli milyon ruh -
istanbul'da doğan,doğum tarihi 1630-40 yılları arasında olduğu tahmin edilen asıl adı mustafa olan zamanının önemli şairlerindendir.itır'dan gelen itri mahlası da çiçek merakına bağlanır.neyzen olduğu da söylenir.asıl önemi besteciliğindedir.dini muhtevalı eserleri cami ve tekke müziği örnekleri olarak ikiye ayrılır.teravih namazı sırasında makam değiştirme kuralı ile camilerde müezzinlerin uyguladıkları çeşitli kuralların ıtri tarafından konulduğu söylenir.bayram namazlarında okunan segah kurban bayramı tekbiri , kutsal emanetlerin ziyareti sırasında okunan segat salat-ı ümmiye, maye cuma salatı , dikeşhaveran gece salatı 300 yıldır etkilerinden birşey yitirmemiş başyapıtlarıdır.
-
çok az bestesi günümüze kadar ulaşmış büyük türk bestekârı
o eserlerden birisi de enveri'nin sözlerine yaptığı rehâvî bestedir:
"yine ey rûh-i musavver kafes-i tende misin
yoksa bir vuslat için dâmen-i dilberde misin
va'dler etmiş idin âşıka rahm eylemeye
enverî sen dahî gör kendini defterde misin" -
'nevakar' dan daha bile üstün eserler yazdığından (ama kaybolduğundan) emin olduğum tam bir 'doğu müzisyeni'... 6 notayla bütün islam dünyasında okunan bir şaheser besteleyen, armut yetiştiriciliğiyle uğraşan huzur insanı...
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap