bulgar eksarhanesi ^*

• şişli’de halaskargazi caddesinde alçak duvar üzerine demir parmaklıkla çevrili geniş bir bahçenin içerisinde yer alan eklektik üslupta yapılmış ahşap bir yapıdır.
  
  istanbul’daki bulgar azınlığı 19.uncu yy.a kadar rum ortodoks patrikhanesine bağlı kiliselerde ibadet ediyorlardı. 18.inci yy. ın sonlarında balkanlarda başlayan milliyetçi akımlar istanbuldaki bulgarları da etkiledi ve bağımsız bir bulgar kilisesi kilisesi kurarak ortodoks patrikliğinden ayrılmak istediler. 1848 de, istanbuldaki bulgar cemaatinin önde gelen isimlerinden olan stefan bogoridi tanzimat fermanının verdiği haklardan yararlanarak, bulgarların rumca bilmediklerini ,rum kiliselerindeki ayinleri anlayamadıklarını ileri sürerek osmanlı devletine müracaatla kendi dillerinde ibadet etmek istediklerini bildirdi. bu arada rusya sefareti de onları destekledi ve fener semtinde bir ibadethane ve papaz evi yapmaları gerekli olan arsayı kendilerine vereceklerini bildirdi. osmanlı devleti de bulgar cemaatinin fener patrikhanesinden ayrılmasının patrikhaneyi biraz zayıflatacağını düşünerek bu öneriye son derece olumlu baktı ve stefan bogoridi’nin hibe ettiği,mürsel paşa caddesi üzerindeki sveti stefan kilisesinin karşısındaki arsaya “metoh” adı verilen bir papaz evinin yapılması ve ibadetin orada yapılmasına sultan abdülmecid izin verdi ve 1850 de inşaat tamamlandı. bulgarlar 1860 da devlete tekrar müracaat ederek rum patriğini kendilerine dini lider olarak tanımayacaklarını bildirdiler. 11 mart 1870 de sultan abdülaziz’in fermanı ile bağımsız bulgar kilisesinin kurulmasına izin verildi ve cemaatin başına da patrikten aşağı metropolitten yukarı bir rütbe olan ” eksarh” getirilmesi karara bağlandı. böylece yeni kurulan kilise bundan sonra “bulgar esarhlığı” olarak tanındı ve patrikhane de bunu onayladı. şişli’deki bina da bundan sonra inşa edildi. ibadet mekanı ve lojmanların bir arada olduğu ahşap karkaslı bu bina iç sofalı plân tipindedir. ibadet mekânı dikdörtgen bir salon şeklinde olup ikonastasis in iki tarafındaki yuvarlak kemerlerden arkadaki kutsal eşyaların korunup muhafaza edildiği mekana geçilir. ikonastasisde isa ve azizlerin yağlıboya resimleri vardır. bahçede bulunan anıtın üzerinde 16 eylül 1872 de fener patrikhanesi sen sinodu’nun bulgar kilisesi ile bir bağının kalmadığını belirten kitabesi vardır. bu anıtın üzerinde 1901 de pınarhisarlı mihail isimli bir ustanın döktüğü çan bulunmaktadır. eksarhhane 1989 da önemli bir tamir geçirmiştir. istanbulda eksarhhane’den başka biri feriköy mezarlığınin içinde diğeri de demir kilise olarak bilinen sveti stefan olmak üzere üç bulgar ortodoks kilisesi vardır
  
  kaynak :[http://sanattarihi.net/…orum/index.php?topic=1181.0 http://sanattarihi.net/…orum/index.php?topic=1181.0]
• demir kiliseden sonra, bulgaristana taşınmışsa da türkiyede de şişlide bir yeri mevcuttur.
  
  (bkz: patrikhane ile mücadelem)
  
  http://wikimapia.org/…&lon=28.9863968&z=17&l=36&m=b
  http://www.facebook.com/bulgar.eksarhligi