cahız

• arap mütefekkiri
• türklerin üstün özellikleri kitabının yazarı imiş.
• müslüman bilim adamlarından biri.
  
  * ilk defa kurulan destilasyona tabi tutmak suretiyle hayvan gübresinden amonyak elde etmeyi başarmıştır.
  
  * avrupa bilginleri, milletlerarası ilmi toplantılarda, teneffüs faaliyetinin sadece akciğerlere mahsus olmadığını, teneffüsün ciltteki delikler vasıtasıyla da yapıldığını ilk ortaya çıkaranların kendileri olduğunu söylerler. fakat bu arada cahiz, asırlar önce bu hakikati ortaya koyan tek alimdir. el-hayvan isimli eserinde şöyle demektedir:
  "her kıl dibinde, bedenin teneffüsünü temin eden delikçikler mevcuttur. şayet bunlar olmasaydı, insan ilk anda ölürdü"
  
  * cahiz, kendi düşüncelerini, eserlerini, hayvanları konuşturmak suretiyle ortaya koydu. bu durum daha önce doğu edebiyatlarında kelile ve dimne ile hint'te, 13. asırda mesnev-i şerif ile mevlana'da görülür. cahiz'den tam sekiz asır sonra dünyaya gelen
  18. asır fransız edebiyatçısı la fountaine, onun hayvanları konuşturma üslubunu taklit ederek üne kavuşmuştur.
• 776-868 yılları arasında yaşamış olan, basralı cahiz olarak da bilinen arap edip. hayvanlar kitabı isminde bir kitabı vardır.
• viii. yy. 'ın ikinci yarısından 870'e kadar 100 sene veya 100 seneden fazla yaşadığı söylenen mutezile filozoflarından biridir bu zat. kendini daha çok tabiî ilimlere vermiş olan septik yani reybî bir islam alimidir.
  basra 'da doğmuş, orada ölmüştür. abbasi devleti 'nin en parlak devrinde yaşamıştır.
  cahız 'ın reybiliği, mütereddid ve şüpheli bir dimağın mahsülü değildir. onun reybiliği, şimşek gibi çakan alaycı bir zekanın ürünü olmakla beraber, eserleri bugün dahi zevkle okunur imiş. yunan aristoteles 'e karşı durarak, yılan hususunda ilginç reybi mütalaaları vardır.
  
  eseri; kitab-ül hayvan
  
  edit: entiriyi girdikten sonra net aleminde şöyle bir tarama yaptım üstünkörü ve birkaç linke ulaştım belki yararlı olur;
  
  http://www.sadabat.net/alim/cahiz.htm
  http://www.psikoloji.gen.tr/…s&file=article&sid=225
  http://www.davetci.com/…yografi/biyografi_cahiz.htm
• tam adı `ebu usman amr bin mehbub el-kenani el-leysi el-basri`'dir.
  arap ülkelerinde el-cahiz, acem diyarında cahiz diye bilinir.
• darwin'den yaklasik bin sene once, hayatta kalma mucadelesi ve evrim uzerinde uzun uzun dusunmus ve yazmis islam alimi. bugun seyh ozentilerinin doldurusuna gelip "evrim curudu" diye atip tutan angut muslumanlarin torunlari yarin "evrimi ilk once muslumanlar kesfetti" diye ovunup iman tazeleyecekler. icime sikintilar basiyor...
• yunan filozoflarından gördüğü evrim teorisini uyarlayarak hayvanlar üstüne yazdığı kitabında yeniden yorumlayan,darwinin teorisine en yakın olan evrim teorisini ortaya koyan kişidir
• kendisine kitaptan müteşekkil bir ev oluşturan bu zat, kitaplardan müteşekkil duvarın üzerine devrilmesi sonucu 90ı aşkın bir yaşta ölmüştür. eşşek yüküyle okumuş ve yazmıştır. nitekim islamcılar her fırsatta medeniyetin doğudan ve islamiyetten feyz aldığını söylerler ama neredeyse 13. yydan beri elle tutulur bir islam bilgini de yetişmemiştir. benim gözümde el biruni son halkasıdır o zincirin. cahız da zaten mutezile mezhebine mensuptur. bugün yaşasa "biliyorsunuz cahız mutezile" diyecek bir erkle karşılaşacaktı. halbu ki evrimle ilgili terennümleri ilk ortya atan kişi olarak bilinir.
• zamanında kavmiyetçi araplara sağlam türk propagandası yapmış elemandır. sanırım abbasi derin devletinin teşvikiyle.