cahiliye devri

• kısa zaman öncesine kadar ''cahiliye devri'' dendiği zaman arabistanda yaşayan cahil,edebiyattan ve sanattan anlamayan medeniyet sopasında otlamamış arabistan'ın vaha şehirlerinde çadırlarda bedevi hayatı süren kavruk insanlar gelirdi aklıma.ama kazın ayağı öyle değilmiş.
  
  peki niye ''cahiliye devri'' denmiş ?
  
  bunun 2 sebebi var diye düşünüyorum.birincisi islam zuhur ettikten sonra araplar geçmişlerindeki müslüman olmayan ataları islamla şereflenmediği için ''cahil'' sınıfında görmüşler.
  
  diğer sebep ise siyasi.bunu gayet güzel bir şekilde açıklayan tanınmış ortadoğu tarihçisi bernard lewis,ortadoğu adlı kitabında şöyle açıklamış:
  
  ''iran ve roma barışının sürdüğü 384(3.şahpur ile roma arasında yapılan ve ortalama 250 yıl süren barış antlaşması) yılından 502 yılına kadarki uzun sürede her iki imparatorluk da arasbistan'a,vahalardan ve çöllerden geçen pahalı,uzun ve tehlikeli ticaret yollarına ilgi göstermemişti.ticaret yollarının yönü değişmiş,teşvik yardımları sona ermiş,kervan trafiği durmuş ve şehirler terk edilmişti.vahalarda yaşayanlar bile başka yerlere göç etmiş ya da göçebeliğe geri dönmüşlerdi.ticarretin son bulmasıyla kültür ve yaşam standartını da düşürmüş ve çok uzun süreden sonra ilk kez arabistan'ı uygar dünyadan soyutlamıştı''
  
  ticari ve ekonomik yaşam durgunluk gösterdiği muhakkak ama sosyal ve kültürel yaşamdan pek kopmamışlardır araplar.en azından arabistan coğrafyasında düzenlenen bazı panayırlarda geleneklerini sürdürmüşlerdir.
  
  bu cahiliye devrinde birçok şair ruhlu kişiler vardı. (bkz: züheyr bin ebi sulma) , (bkz: imruu'l kays) , (bkz: tarafa bin el-'abd) , (bkz: amr bin kulsüm) , (bkz: antera bin şeddad) bunun yanı sıra kalemi kuvvetli kadın şairler de vardı. (bkz: amru'l harise bin el-şarid) , (bkz: selma binti amr). birde muhammed peygamber'in ilk eşi hatice binti huvayilid var şair olduğunu bilmiyorum ama toplumda kendi ayakları üstünde durabilen,kervan sahibi bir iş kadını olduğunu biliyoruz.
  
  bu kadınlar şair olmalarının yanı sıra toplumda sosyal statüsü olan insanlar ve kendi eşlerini seçebiliyor, anlaşamadıkları zaman boşanabiliyor,mirastan pay alabiliyorlardı.belki 21.yüzyılın kadın haklarıyla kıyaslanamaz ama bize öğretilen din kültürü derslerinin de ''kız çocuklarını diri diri toprağa gömerlerdi'' lafının eskimiş bir propaganda olduğu anlaşılıyor.zaten bu kız çocuklarını toprağa gömenlerde arabistanda sadece 1-2 kabile hepsine has bir gelenek değil.
  
  bu kadınlardan selma binti amr,muhammed peygamber'in dedesi abdülmüttalip bin hişam'ın annesidir.nedense muhammed peygamber'in soyu,şeceresi öğretilirken bu kadından hiç bahsedilmez.bahsedilse bile 1-2 kelimeyle geçiştirilir.
  
  bu şairlik müsabetiyle hep merak ettiğim bir konuyuda öğrendim.kuranda bazı surelerin başında ''ya-sin'',''ta-sin'', ''elif-lam-mim'' gibi harfler vardır.sure bu harfler ile başlar.bu da cahiliye devrinde şairlerin meydanlarda şiirlerine başlamadan önce bazı arap harflerini söyler ''elif-lam-ya-sin vs '' bu harfleri söylemedeki kasıt ben okuma yazma biliyorum,bu bölgede aydın entellektüel bir kişiyim gelin beni dinleyin demekmiş.tabi 7.yy arabistan coğrafyasında okuma yazma bilmek aydın olma alametlerinden sayılması pek doğal.
  
  arap panayırlarıda bir çok etkinliğe sahne oluyormuş.13 tane arap panayırı var.en bilineni ''ukaz''.bu panayırlara dünyanın çeşitli yerlerinden insanlar geliyor çin,hindistan,şam,habeşistan vs.bu panayırlarda şiirler okunuyor(birinci seçilen şiirler kabeye asılırdı),ticaret yapılıyor,(tiacaret demişken cahiliye devrinde muhammed peygamber'in kurmaylarından ebubekir ve osman'ın anadolu içlerine kadar geldiği ve buralarda ticaret yaptığını da bazı islam kaynakları rivayet etmiş)ibadet yapılıyor.çeşitli kültürlerdeki insanlar birbirleriyle tanışıyor,kültür alışverişi oluyor,dil öğreniyor.yani bu adamlar hiç kör cahil insanlara benzemiyor.
  
  işin sonucuna gelirsek her hafta,her ramazan televizyonlarda ağlak bir ses tonuyla ''muhammed peygamber açlıktan karnına taş bağlardı'' diye zırlayan prof.ünvanı almış ilahiyatçı akademisyenler millete neden hiç bunları anlatmazlar ?