• roma'nın "refik" sınıfı, başta diocletianus'un olmak üzere ardından gelen tüm batı roma imparatorlarının yoldaş'ları olan soyluları.

    (bkz: refik)

    ortaya çıkış süreçlerini ve neden "refikiyye" şeklinde çevirmeyi seçtiğimi anlamak için #83314067'ye bir bakmanızı öneririm.

    ilgili yazımda belirttiğim üzere diocletianus, meşrutiyet'i lağv ve equites'lerin gücünü yok ederken kendilerine güvenip sırtını yaslayabileceği yeni bir soylu sınıfı yaratmayı uygun bulmuştu. bu sınıfa eques yani sipahi* sınıfının zıt isimlisi olarak comes*, kuracakları müstakbel sınıfa da comestrian yani "refikiyye" sınıfı demeyi seçti (bu yüzden bazen pedes* veya pedites* ya da pedestrian olarak da anılırlar). aynı sipahiler gibi, refikler de isimlerinin latince çoğul çekimli halleriyle yani comites olarak anıldılar ve diocletianus'a hem eski düzeni hem de o düzenin soylu sınıflarını tasfiye ederken tam da istediği gibi güvenebileceği refikleri oldular.*

    diocletianus'tan sonra mutlakiyet'in ilk kararlı yönetimini kurmuş olan birinci constantinus ise, refikleri hem kendi iktidarının bekası için yükseltmeye devam etti hem de onları imparatorluk çapında yükselmekte olan yeni din olan hıristiyanlık mensubu kişilerden seçti. böylece refikler, roma'nın bildiğimiz "katolik hıristiyan" haline dönüşmesinde de öncü ve güçlendirici roller üstlendiler.

    kimi zaman diocletianus'a kimi zaman da birinci constantinus'a mâledilen mutlakiyet dönemi ikili askeri teşkilat** ıslahında dahi, bir yenilik olarak hudut birlikleri* dışında ve hudutların iç kısmında teşkil edilen taşra ordusuna* onların isimleri verildi. komutanları comites'ten yani refiklerden seçildi. imparator adına taşra birliklerine komuta eden kişi bir refik'ti.

    hatta bugün avrupa feodalizminde kullanılan count sözcüğünün menşesi bile bu comes'lerin italyanca varyantı olan comte'nin fransızcaya girmiş şeklinden ibarettir ve refik demektir.

    zamanla refiklerin da sayıları enflasyona uğradı ancak batı roma, her yerini kanser hücresi gibi sarmış refiklerin nüfuzunu ıslah edebilecek kadar uzun yaşayamadan 476'da ostrogot reisi odoacer'e devredilerek son buldu.
hesabın var mı? giriş yap