döviz kuru

• bir ulusal paranin, yabanci para cinsinden fiyati
• bir para biriminin başka bir para birimi cinsinden fiyatı^*, veya bir ülkenin kendi parabirimi ile nominal değer kullanarak iki ülke arasındaki bir servis ya da ürünün^* fiyatlarının karşılaştırılması^* ile elde edilen değer.
• (bkz: dolar kuru)
• nominal doviz kuru parasal bir kavram olarak iki para biriminin goreli fiyatini gostermektedir. buna karsilik reel doviz kuru ise yabanci ulkelerde uretilen mallarin yurticinde uretilen mallar cinsinden goreli fiyatini yansitan ve uluslararasi rekabeti olcmek icin yaygin bir sekilde kullanilan gostergelerden birisidir. ^*****
• dövizin ıslak olmadığını belirten yargı cümlesi^*.
• (bkz: http://www.tcmb.gov.tr/yeni/kurlar/kurlar_tr.html?)
• tcmb tarafindan konvertibl ilan edilmeyen kurlarin degerini ogrenmek icin
  http://www.ft.com/ financial times in sitesi. burdan tum currency lerin usd uzerinden exchange rate lerine ulasilabilir.
• http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/today.html
• döviz kurundaki düşüş ulusal parayı değersizleştirir. bundan dolayıdır ki döviz kuru düşüşü ülkenin yurtdışına ihracatını ucuz hale getirir. ithalat ise daha pahalı hale gelir. ödemeler dengesi açıklarının kapanması için bilinçli ve istekli olarak uygulanan para politikaları tam da buna hizmet eder. şimdi bu işin hayrı nerdedir? şöyle ki ihracat ve ithalat talebinin fiyat esnekliklerinin toplamı eğer birden büyükse, döviz kurundaki bir düşüşü ödemeler bilançosunda yerli paranın değersizleşmesinden kaynaklı bir iyileşme takip eder. bu düşüş ithalat üzerinde de caydırıcı bir etki yaratacağından (ve eğer üretim esnekliğine sahip olan bir ülke ise ve ihracata dış talep de esnekse) bilanço dengeye gelir. ama bu iş sadece teoride böyle olur (ne? şaşırdınız mı yoksa?). zira öyle döviz kuru değişti diye hemen yabancılar ihracat taleplerini yükseltmez. bir de bu işin kotası, tarifesi falan var tabi.... ooo bu mevzu böyle uzuyor gidiyor işte.
• bir birim ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden fiyatına, değerine denir ayrıca rekabetçi piyasa koşulları altındaki bir mal gibi , döviz piyasasında arz ve talep güçlerinin işleyişine bırakılmıştır.
  
  döviz kuru sistemi ; sabit döviz kuru sistemi ve serbest değişken (tam esnek) döviz kur sistemi olarak ayrılır.tabi bu iki zıt sistem arasında da bazı alternatif sistemlerde bulunmaktadır.
  
  tam esnek kur sisteminde merkez bankası müdahalesi en aza indirgenmektedir ve bağımsız para politikası uygulamasına olanak tanınmaktadır.bu sistem döviz kuru değişimleri ile içsel ve dışsal şokların gerektirdiği ayarlamaların hemen tümünü yansıtmaktadır.sistemin getirdiği esnekliğin maliyeti daha yüksek enflasyon ve kredibilite kaybıdır.
  
  sabit kur sistemi ise uygulamada daha yüksek kredibilite ancak daha az esneklik sağlamaktadır.sistemden çıkış yapılmadığı sürece gerçekleşen makroekonomik disiplin olumlu bekleyişler yaratacak ve bu sayede enflasyon oranı daha düşük seviyede gerçekleşebilecektir.
  
  bu iki zıt kur arasındaki sistemleri belirtmek gerekirse ;
  *serbest dalgalanma (free float) ; serbest dalgalanan kur sisteminde ülke parasının değeri piyasa tarafından belirlenir.hiçbir ülke tam esnek kur politikası uygulamamaktadır.geçmiş uygulamalarda göz önünde bulundurulduğunda abd,almanya, ve isviçre bu uygulamaya en yakın örneklerdir
  *gözetimli dalgalanma (managed float) ; bu sistemde parasal otorite döviz kurlarına müdahale etmektedir.önceden belirlenmiş kurallara göre yapılmayan bu hareketteki amaç ülke ekonomisinin hareket alanını genişletmektir.kanada ve avustralya gibi gelişmiş ülkelerde uygulanmaktadır.meksika 1994-95 krizi sonrası benzer sistemi uygulamıştır.
  *aralık içinde dalgalanma (floating within a band) ; kurların belirlenen aralıklar çerçevesinde serbestçe dalgalanmasına izin verilir.kurların belirlenen bu aralıklarda dalgalanmalarındaki amaç dışsal şokların etkisini azaltmaktır.1992-93 erm krizinin tanık olduğu gibi sistem öenmli spekülatif baskılara maruz kalabilir ve merkez bankası belirlenen aralığı korumada kararsız kalırsa sistem çökebilir.
  *ayarlanabilir sabit kur sistemi (fixed but adjustable exchange rate) ; bretton woods sistemi olarak bilinen bir sistemdir.kur sabittir ve uygulanan ekonomik politikalarla tutarsız ise istenilen yönde değiştirilebilmektedir.amacı ise dış ticaret üzerindeki kur belirsizliğini azaltarak ekonomik istikrara katkıda bulunmaktır.bretton woods sisteminin 1973 yılında çöküşünden sonra pek çok gelişmiş ülke benzer uygulamaları izlemeye devam etmiştir.
  *para kurulu (currency board) ; ülke parasının seçilecek olan yabancı bir para ile sabit kurdan değişimini öngören ve belirli yasal düzenlemeleri gerektiren bir sistemdi.bu sistemin uygulanacağı ekonomide güçlü bir kamu finansmanı, sağlıklı bir finansal yapı ve yeterli miktarda döviz kaynakları gerekli görülmektedir.
  *tam dolarizasyon (full dollarization) ; para kurulu sisteminin en uç formudur ve uygulaması yoktur. bu sistemi uygulayan ülke parasal bağımsızlığına son vermekte ve başka bir ülkenin para birimini kullanmaktadır.parasal disiplini artırması nedeniyle güvenirliliği fazladır.panama ve san marino en yakın uygulamalarıdır.