da te nije alija

• aliya izzetbegoviç hakkında dino merlin'în söylediği inanılmaz derecede insanı hüzne daha da ötesinde derin felsefik düşüncelere boğan şarkıdır.
  
  bir de;
  
  ve herkes aynı şeyi düşündü, ya sen olmasaydın alija…
• aliya belgeselinin sonunda vardır bu şarkı. dino merlin kendisi söyler. ve dino merlin ile birlikte biz de sorarız bu soruyu: aliya sen olmasaydın?
• gerçi şarkının adının tercümesi^* anlatıyor çok şey, yine de biz isterdik ki bir yerlerde şarkının sözlerinin tam tercümesini de bulabilseydik. bulamamış mahzun halimizle şöyledir dinlediğimiz:
  
  tamo gdje je sunce, tamo gdje su zvijezde
  tamo gdje je nebo bez oblaka
  gdje se ciste duse gnijezde
  gdje se oci odmicu od mraka
  
  na tu stranu ja okrecem glavu
  u te dvore glas sve zove
  sklapam oci, pruzam ruke
  pustim snove da zaplove
  sklapam oci, pruzam ruke
  pustim snove da zaplove
  
  ne bi sjala ovako jako
  ova moja lijepa avlija
  ja bi svjetlo zvao mrakom
  da te nije alija
  
  slutio sam rijeci, slutio sam pjesme
  mislio sam grijeh je, da se ne smije
  mislio sam nema ko da slusa
  ima kako nema, slusa moja dusa
  mislio sam nema ko da slusa
  ima kako nema, cuje moja dusa
  
  ne bi sjala ovako jako
  ova moja lijepa avlija
  ja bi svjetlo zvao mrakom
  da te nije alija
• edin dervishalidoviç ya da bilinen adıyla dino merlin'in bilge kral aliya izzetbegoviç için yaktığı bu boşnakça ve boşnak'ça ağıtın sadece ismi bile aslında her şey anlatıyor: aliya sen olmasaydın. sözlerini anlamayan biri de pakâlâ anlayabiliyor ağıtın acısını. yine de yazmalı türkçesini...
  
  merlin, korkunç bir savaşın ortasında, içinde, göbeğinde; savunmasız, silahsız, techizatsız ve en önemlisi yapayalnız kalan boşnakların bu savaştan ahlak ve adaletle çıkmalarını sağlayan aliya'ya belki de vefa borcunu ödüyor. evet boşnakların bu savaşta silahı yoktu buna karşın da sırp siyasetçilerinin, askerlerinin, çetniklerin ve onların utanmaz yardakçısı avrupa siyasetinin bilmediği bir şey vardı: savaşı silahlar kazanmıyor.
  
  da te nije alija / aliya sen olmasaydın
  
  orada, güneşin doğduğu, yıldızların olduğu o yerde
  orada, gökyüzünün o bulutsuz yerinde
  temiz ruhların yuva kurduğu o yerde
  gözlerin karanlıktan uzak olduğu o yerde
  
  o tarafa çeviriyorum başımı
  o meydanlarda, ses çağırmakta herkesi
  ben gözlerimi kapayıp kollarımı açıyorum
  ve rüyalarımı, yüzsünler diye bırakıyorum
  
  bu kadar ışıltılı parlayamazdı
  bu benim güzel avlum
  ve ben karanlığı ışık bilirdim
  aliya sen olmasaydın
  
  kelimelerde, şarkılarda hep seni geleceği gördüm
  sonra bunun günah olduğunu düşündüm
  ve beni dinleyecek kimsenin olmadığını düşündüm
  ama var, nasıl olmaz, benim ruhum dinliyor
  
  ve beni dinleyecek kimsenin olmadığını düşündüm
  ama var, nasıl olmaz, ruhum beni duyuyor
  
  bu kadar ışıltılı parlayamazdı
  bu benim güzel avlum
  ve ben karanlığı ışık bilirdim
  aliya sen olmasaydın
  
  * tercüme için magnificent'e teşekkür.
• boşnakça bilmeme rağmen şarkıdaki hüzün ve dino merlin söyleyişindeki inanılmaz içtenlikten olsa gerek, her dinleyişimde gözlerimi dolduran enfes eser..
• söyleyecek bir şey bulamayıp da sustuğumuz anlarda, beraber bir şarkı söylemek gerektiğinde söylenebilecek şeydir. bir şarkıdan daha fazlasıdır. kendi kendine söyleyecek bir şey bulamayınca tek başına da söylenilebilir. boşnakça bilmek gerekmez, şüphesiz boşnak olmak da gerekmez. ben derviş abiye eşlik ederken boşnakmışım gibime geliyor. aliyanın dua eden posteri duvarda asılı duruyor. şarkıyı başa alıyorum kesmiyor. insanların beraber söylediği videolar arıyorum, bir de oralardan dinliyorum. sonunda baya baya boşnak oluyorum. biz boşnakların aliya hakkında hissetiğimizin şarkısıdır bu diye bitirecek kadar...
• alija'nin^** vefatinin 7.yil donumu vesilesiyle^* dinlenilip , onun olmadigi bi bosna-hersek nasil olurdu diye dusunulesi dino merlin sarkisi.
• dino merlin'in bazı şarkıları vardır ağıt gibidir, bazıları da ağıttır. bir ağıdın en iyi şekli stüdyo kaydı değildir, binlerce kişi önünde ağıt yakılan kişi anısına söylenen şeklidir.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=7zq7mrsm2is
• eldin huseinbegovic canlı yorumu da yabana atılamayacak olan şarkı.
  
  oğlu bekir de izliyor.
  
  http://www.youtube.com/…gjpn93kqft8&feature=related