filoksera ^*

• güzel türkçemizde filoksera zararlısı olarak tanınan, bilimsel makalelerde dahi böyle söz edilen insekt. tür adı dactylosphaera vitifoliaedir.
  terör örgütlerinden söz ederken dahi ismin sonuna böyle bir eklenti yapılmazken, neden zavallı böceklerin "zararlı" diye afişe edildiğini anlamak güç. ya da niye etkisiz canlıların adının sonuna oeehh, faydalılara da yararlı eklentisi yapmıyoruz?
  (bkz: arı yararlısı)
  (bkz: süne zararlısı)
  (bkz: kelebek oeehhi)
• filoksera (hemiptera: phylloxeridae )
  viteus vitifolii
  filokseranın köklerde yaşayan formuna radisikol yapraklarda yaşayan formuna ise gallikol denir.
  kök formu: oval sarımsı yeşil, esmer sırtında koyu leke vardır. hortum uzun emici ve abdomenin sonuna kadar uzanır.
  yaprak formu: sarı renkte, sırt kısmı lekesiz, hortumu daha kısadır.
  dişiler 4 tip yumurta bırakırlar.
  1.tip: kökte yaşayan dişilerin çiftleşmeden bıraktığı yumurtalar.
  2.tip: topraktan çıkan kanatlı dişilerin çiftleşmeden bıraktığı yumurtalar.
  3.tip: döllenme sonucu meydana gelen kışlık yumurtalar.
  4.tip: gallikoller tarafından çiftleşmeden bırakılan yumurtalar.
  radisikoller kışı asma köklerinde nimf olarak geçirir ve yılda 4 ya da daha fazla döl verirler. gallikoller ise asma gövdelerinin kabukları arasında yumurta olarak geçirir ve yaz boyunca 6-7 döl verirler.
  1. dölden meydana gelen bireyler %100 gallikol 2. dölden meydana gelen bireyler %90 gallikol %10 radisikol olur. köklerde birçok döl verdikten sonra kanatlı bitler meydana gelir bunlar yumurtalarını asmanın yeşil aksamına bırakır.
  zararı:
  sürgünlerde durgunluk, asmada zayıflık, yapraklarda küçülme ve sararmalar görülür. boğum araları daralır.
  salkımlarda taneler seyrekleşir, tat ve renk olmaz.
  kök filokserası köklerde emgi sonucu şişlikler, nodosite ve tüberozite görülür. böylece çürümeler olur ve asmanın toprak altı organları kaybolup asmanın kurumasına neden olur.
  mücadelesi:
  monofag bir zararlıdır.
  amerikan asma anacı kullanılmalıdır.
  kumlu topraklarda filoksera hareketsizleşeceğinden yeni kurulan bahçeler bu bölgelere kurulması gerekir.
  kimyasal mücadele etkili değildir. karantina önlemleri alınmalı, çubuk ve fidan sevk ederken fumigasyon yapılmalıdır.
• 1894 yılında, osmanlı hükümetinin, bağcılıktan alınan tüm vergileri 10 yıl süreyle kaldırmasına ve tahrip ettiği her dönüm için bağ sahiplerine 10 lira tazminat vermesine sebep olan hastalıktır. filoksera hastalığı, alman bağcılık şirketi müller suppa’nın almanya’dan getirttiği asma fidanlarında görülmüştü.
  filoksera, fransa’nın kuru üzüm ithalatından aldığı gümrük vergisinin yükselmesine varan olumsuzluklara sebebiyet vermiştir.
  edit: tashih.
• nam-ı diğer "asma biti".
  
  ingilizlerin punch dergisi 1890 yılında bu haberi şöyle duyurmuş;
  "the phylloxera, a true gourmet, finds out the best vineyards and attaches itself to the best wines."
  
  görsel
  
  "gerçek bir gurme olan phylloxera, en iyi bağları bulur ve en iyi şaraplara dadanır." diye çevirebilirim yukarıdaki cartoon'u. böylesine büyük zayiat verdiren bir canlı için fazla tatlı bir gösterim.
  
  1800'lü yılların sonlarında kuzey amerika'dan avrupa'ya getirilen bağlardan avrupa'nın şarap piyasasını alt üst eden bu minik canlı, esasen kuzey amerika'daki bağlarda uzun dönemler var olan ve oradaki bağların bağışıklık geliştirdiği bir canlıdır. avrupa'ya ilk geldiğinde asma bağlarına ciddi zararlar vermiştir.
  
  günümüzde italya'da özellikle etna çevresinde bazı bağlar hastalık öncesi yani pre-filoksera dönemine ait bir şekilde ilaçsız, katkısız ve pür olarak üretim yapmaya devam etmeyi başarmışlardır. bu bağlarda üretilen şarapların, şarap tarihi için çok farklı bir önemi vardır ve tahmin edileceği üzere fiyatları da oldukça yüksektir.
  
  yolunuz etna'ya düşerse, mutlaka bu bağları bulup uğrayın.
  
  edit: böyle eminönü'nden kuru fasülyeci tavsiyesi vermiş gibi olduk ama neyse idare edin artık.^*