dalyarakoğulları beyliği

• beyliğin başına bi ibnenin geçmesiyle dalyarakoğulları geyliği adını alan, eski zamanın yumuşak gücü.
• 200 yıl kadar önce cemal kutay'ın (o dönemde olgunluk dönemlerini yaşamaktadır) yoğun psikolojik baskısı sonucu parçalanma sürecine girdiği bilinen bu beylik, yeniden yapılanmaya giderek kahve sektörüne yönelmiş, kurukahveci dalyarak efendi ve mahdumları adıyla varlığını halen sürdürmekte, "iyi kahve zencilerin anavatanından gelir, dalyarak kahve" mottosuyla ve "müşteri götünü istese vereceksin" anlayışıyla hizmet vermektedir.
• dalyarakogullari beyliginin kokenini ogrenmek icin once osmanli ordusundaki dalyarak sinifini tanimak gerekir. bu sinif, dusmanin gotunu once hupletip sonra gumletmek uzere kahramanca bir edayla ilerleyen osmanli ordusunun karsisina cikan ormanlarda yollari kapatmis sık dallar tarafından yolunun kesilmemesi ve dolayisiyla karizmasının gömülmemesi için tedbir alma görevini üstlenmiştir. bunlar ellerindeki keskin kiliclarla bu dallari kesip bicerler, adeta yararlarmis, böylece ordunun yolunu açarlarmış. bir gün bunlar bilinçlenmişler (bkz: bilinclenmek): "yeter lan burda dalyarak halimizle bir bok olacağımız yok eşeğin kuyruğu gibi ne uzuyoruz ne kısalıyoruz bari ayrılalım beylik kuralım adımız da dalyarakogullari beyligi olsun" demisler. ama dusunmemisler ki dalyaraklik karin doyurmaz...silinmis gitmis garipler. iste bu dalyarakogullarinin hazin öyküsüdür. (bkz: yarakli kuvvetler)
• güneyde karagötverenoğulları beyliği, batıda ve kuzeyde malakemzirenler, doğuda ise miryokefalon pompacı beyliği ile çevrili beyliktir.
• göttürkler'in soyundan geldikleri söylenir.
• tarihciler dalyarakogullarinin kokeni hakkinda fikir birligi etmislerse de, beyligin aci sonuna nasil ulastigi konusu tartismalidir. bilindigi gibi dalyarakogullari
  osmanlinin kurulus yillarinda daha sonra deliler ya da diger adiyla delibaslar tarafindan ustlenilecek olan onden gidip orduya yol acma, onune gelene bin tekme sallama isini yapiyorlardi. bu tarihcilerce malumdur.
  
  ancak bu durumdan sikilip kendi beyliklerini kurmalarindan sonra gelisenler dalyarakogullarinin dalyarakligindan olsa gerek tam olarak bilinmemektedir.
  bir kisim tarihci icin dalyaraklar zamanla silinip gitmislerdir. oysa cok gizli belgelere yakindan bakarsak fetret devrinin bitisinden sonra hem 2. muratin hem de fatih sultan mehemetin dalyarakogullarini
  ele gecirmek icin cok cabaladikalrini ama bunu yavuz sultan selim zamanina kadar basaramadikalrini goruruz.
  
  lise kitaplarinda yer almaz bu. netekim heybetli osmanlinin dalyaraklara dis gecirememesi
  soz konusu bile olamaz degil mi? oysa gercek sudur: 2. murat o zamanlarda moda olan sekilde kiz alip vermek yoluyla bir bir beylikleri osmanli bunyesine katmaktadir.
  dalyarakoglu siksallandirin guzeller guzeli kizi bademkuku hatunu ise genc fatih israrla babasindan istemekte ve devlet
  icin de iyi olacagi konusunda israr etmektedir. lakin tutucu bir adam olan 2 murat realist bir devlet adami gibi davranmaz ve
  osmanli dalyaraklardan kiz aldi dedirtmem diyerek oglunun istegine karsi cikar. fatih bunu icine atar ama madem oyle ben de
  istanbulu alip bizans sarayina bademkukuyu oturtmazsam diyerek and icer. yillar gecer. fatih sultan olur ilk is gidip istanbulu
  fetheder. sonra sira bademkukuyu almaya gelir. fakat 3.dalyarakoglu siksallandirin bademkuku'yu safevi hukumdari harzemsaha verigini
  ogrenir. sinirden kuduran fatih sipahileri toplamaya girisir ama donemin alimi ve fatihin danismani aksemseddin
  tam da gavur hristiyan alemine karsi zaferler ust uste gelmeye baslamisken, macar ovalari ayagina serilmisken osmanli hukumdarinin
  dalyaraklarla isi olmayacagini, ugursuzluk getirecegini soyler. fatih ofkesini icine gomer ama oglu bayezide dalyaraklari
  tasaklarindan kaziga baglamazsan gozum acik gider diye vasiyette bulunur. bayezit kifayetsiz ciktigi icin isi bitirmek yavuz'a kalir.
  o gunden bu gune kalan izler ise bu gun anadoluda gelenekler icerisinde yasamaktadir. ic egede ruyada dalyarak gormek ugursuzluktur.
  orta anadoluda bazi yorelerde kizi birisine soz verip baskasi fazla baslik parasi verince ona vermek dalyaraklik etmek olarak bilinir.
  balikesir yoresinde dalyaraktan kiz alacagina araptan yarak al deyimi meshurdur.
• vizigot^*lar ve ostrogot^*larda oldugu gibi yine aslan turk tarihcileri tarafindan dağyasakoğulları gibi dalga gecilmeyecek bir formata sokulacagi garanti beylik.
• sanılanın aksine, selcuklu hukumdarı alaeddin keykubat a uzattıkları zeytin dalının yanlış yorumlanması sonucu boyle anılagelen efsanevi beylik. o tarihlerde tesbih i belig henuz icad edilmediginden olsa gerek tamamiyle barıs yanlısı ve naif bir tutum sergilemelerine ragmen tarihin tozlu sayfalarına yaranamamıslardır. ayrıca o donemlerde zeytin dalının hallice kalını makbul oldugunu da dip not olarak belirtmek gerekir.
• sanılanın aksine amın oğlu 3. esteban tarafından domaliç'te kurulmuş olan beyliktir.
  
  (bkz: amın oğlu esteban)
• dalyarakoğlu haşmet bey'in ölümünden sonra oğulları arasında taht kavgası başgösterdi. beyliğin sonunu hazırlayan asıl sebebin ise daltaşak himmet bey'in iktidar hırsı olduğu konusunda tarihçiler fikir birliğine varmıştır. iltifat devletleri safında ikinci yenidünya savaşı'na giren dalyarakoğulları beyliği, ostrogotlar yenilince yenilmiş sayılacak, tatarofça antlaşması'yla toprakları kaputya prensliği, dübüristan dükalığı ve fenerbahçe cumhuriyeti arasında paylaştırılacak, tahkim kurulu'na yapılan itiraz geçerli sayılmayacaktı.