deniz hakimiyet teorisi

• "denizlerin clausewitz"i olarak anılan alfred thayer mahan ( 1840- 1914 ), abd'nin 20. yüzyıl deniz stratejisinin kurucusu, ingiltere, almanya ve japonya deniz güçlerinin gelişiminin de büyük ölçüde etkileyicisidir. ingiltere'nin dünyaya hükmettiği bir dönemde, ülkesi abd'nin dünya gücü olması amacı ile jeopolitik düşünceler üreten mahan'ın stratejileri, önce deniz kuvvetleri komutan yardımcısı daha sonra da devlet başkanı olan ve abd'nin lider deniz gücü olmasında ciddi katkıları bulunan `theodore roosevelt'i büyük oranda etkilemiştir.
  
  mahan, kitaplarında deniz gücünün unsurlarını 6 olarak belirlemiştir. bu unsurlar; coğrafi konum, fiziki yapı, toprakların genişliği, nüfus sayısı, milli karakter, hükümetin karakteri ve politikasıdır. bu unsurlardan en önemli olanının ise milli karakter olduğunu söylemistir. o'na göre bir ülkenin coğrafi konumu her ne kadar deniz gücü için avantajlı olsa da üzerinde yaşayan insanlar denizci bir karaktere/ruha sahip değilse deniz gücü harekete geçirilemez ve kullanılamaz. bu bağlamda mahan'ın katı bir coğrafi determinist olmadığını söyleyebilir, coğrafyanın harekete geçirilmesinde üzerinde yaşayan insanların etkili olduğu yorumunu yapabiliriz.
  
  amiral mahan'ın "denizlere hakim olan bir devlet tüm dünyaya hakim olur " jeopolitik tekerlemesi şeklinde özetlenebilecek olan deniz hakimiyeti teorisi amerikan dış politikasını en çok etkileyen teorilerden biridir ve belki de en önemlisidir. abd'nin bugün dünya üzerinde tek süper güç olarak bulunuyor olması amerikan devletinin denizler üzerindeki gücünün başka bir güç ya da güç blokları tarafından dengelenememis¸ olmasına bağlanabilir.
  
  mahan’ın söz konusu deniz hakimiyet teorisinin diğer teorilere göre etkisini arttırarak sürdürdüğünü gelişmelere bakarak söylemek mümkündür. arktik bölgesi, güney çin denizi, körfez, kızıldeniz ve elbette akdeniz özellikle de doğu akdeniz donanma güçlerinin gösteri merkezleri haline gelmiş gibidir. devlet ve devletaltı güçlere ait denizüstü ve denizaltında asimetrik sistemler dahil her türlü deniz harp silah ve araçlarının açık veya gizli bayrak gösterdikleri, kendilerine göre tanımladıkları hak ve menfaatlerini korumak için bulundukları bu coğrafyalarda güç mücadelesi artarak sürmektedir. sadece devletlere ait değil nato ve diğer güvenlik örgütlerinin de çeşitli maksatlarla sürdürdükleri misyonlarına ait deniz güçleri de bu sahalarda yer almaktadır.
• f-244 borda numaralı tcg barbaros fırkateynimizin sloganında da yazdığı gibi "denizlere hakim olan cihana hakim olur" sözünün doğruluğunu test etmek için amerikan donanmasına bakabilirsiniz.