devlet bakanı

• kirmizi plaka, makam sahibi olsunlar diye bulunan ki$iler.
• başında bir bakana ihtiyaç duyulmayan bazı kurumların^** bağlı olacağı, parti içindeki dengeleri gözetmek adına tayin edilen, kimi mahfillerde siyasi güç sahibi odaklara verilen makamdır. buna birçok örnek verilebilir tabii ama aykırı uygulamalar da vardır. mesela sırf kabinede bir kadın bakan bulunsun diye de devlet bakanlığı^* makamı ihdas edilebilir^*. akp ^* hükümetindeki tek kadın bakan güldal akşit'in konumu buna benziyor örneğin. ama zaten başlı başına bir icracı bakanlık olması gereken kurumlar da devlet bakanlarına bağlanabiliyor memlekette. yıllardır üç tarafı denizlerle çevrili olduğu beynimize nakşedilen ülkemizde bir denizcilik bakanlığı yoktur, denizlerden yararlanabileceğimiz tüm olanaklardan yoksun oluşumuzun nedenlerinden biri budur örneğin, ulaştırma bakanlığı hangi biriyle uğraşsın, hava, kara, demiryolları... elin tunus'unda hem denizcilik hem de balıkçılık bakanlıkları var ayrı ayrı. bizde balıkçı tarım bakanlığına bağlı, soğancılık, hayvancılık gibi algılanıyor, bir deniz ülkesi olmamıza rağmen en pahalı balığı, tüm akdeniz ülkeleri arasında biz yiyoruz bu yüzden. ufuk yok kardeşim bunlarda. maksat sandalye sağlam dursun...
• devlet adaminin buyumus serpilmis hali. saygin olurlar, vip olurlar. gittikleri yerde kurban kesilir, oyle mubarek insanlardir.
• kanuni niteliği itibariyle başbakanlığa bağlı olan kamu kurumlarının üst yönetiminde, başbakan'ın üzerine yüklenen sorumluluğu hafifletmek için ihdas edilmiş bulunan organizasyonun başındaki kimse..
• 61. hükümet itibariyle kaldırılmış mevki. iyi de olmuş bence kaldırıldığı, kelime olarak abuk bir şeydi zaten. mevcut 11 devlet bakanlığının yetkileri farklı bakanlıklara dağıtılmış, bazı yeni bakanlıklar ihdas edilmiş.
  buraya da not düşülsün, en son var oldukları kabine olan 60. hükümet'te şu devlet bakanlıkları mevcuttu:
  
  bakanlıklar arası koordinasyon, insan hakları ve kıbrıs'tan sorumlu devlet bakanı
  vakıflardan ve trt'den sorumlu devlet bakanı
  ekonomiden, bankalardan ve hazineden sorumlu devlet bakanı
  bilgi ve teknoloji ile medeniyetler ittifakı projesinden sorumlu devlet bakanı
  yurtdışı müteahitlik ve dış ticaretten sorumlu devlet bakanı
  kadın ve aileden sorumlu devlet bakanı
  gap ve dap'tan sorumlu devlet bakanı
  diyanet işleri ve türk dünyasından sorumlu devlet bakanı
  gençlik ve spordan sorumlu devlet bakanı
  avrupa birliği'nden sorumlu ve başmüzakereci devlet bakanı
  gümrükler, istanbul 2010 avrupa kültür başkenti ve sosyal yardımlaşma'dan sorumlu devlet bakanı
• türlü muz cumhuriyetlerinde şu niteliklere dayanılarak atanır.
  
  "partide ağırlığı olan ama icracı olup uzağa gitmesin, orda burda işi olmasın, arada pişpirik oynayacağı zaman başbakanın yakınında olsun" melekelerine haiz, başbakanın kankası kontenjanı'ndan meclise girmiş zat.
• cumhuriyet tarihinde ilk defa onbesinci hukumet zamaninda (1946) gorulmus kabine uyesidir. o gunden beri (mevcut hukumet disinda; ki zaten onda bu sifat anilmaz olmus; ancak basbakan yardimciligi sifati yalin olarak korunmustur) toplamda 419 kez devlet bakani atamasi yapilmis ve 290 farkli isim bu sifati tasimistir. sifatin ilk ihdas edildigi peker hukumetinde yalnizca iki kisi bu sifatla anilirken, ellinci (i.ciller - 1993) ve elliyedinci (v.ecevit - 1999) hukumetler 35'er devlet bakani atamasiyla bu alanda rekor elde etmislerdir. cumhuriyet turkiyesi'nde, en uzun sureli olarak devlet bakani olarak arz-i endam etmis kimsecikler sunlardir:
  
  1. mehmet aydin - 8 yil 7 ay 18 gun - (3 donem)
  2. cemil cicek - 7 yil 8 ay 1 gun - (4 donem)
  3. ali babacan - 6 yil 11 ay 15 gun - (3 donem)
  4. kursat tuzmen - 6 yil 3 ay 20 gun - (3 donem)
  5. ilhan oztrak - 5 yil 4 ay 8 gun - (4 donem)
  6/7. abdullah tenekeci - 5 yil 3 ay 17 gun - (2 donem)
  6/7. kazim oksay - 5 yil 3 ay 17 gun - (2 donem)
  8. seyfi ozturk - 5 yil 3 ay 5 gun - (3 donem)
  9. ahmet mesut yilmaz - 5 yil 2 ay 10 gun - (2 donem)
  10. mehmet kececiler - 5 yil 1 ay 4 gun - (2 donem)
  
  bir donemde en uzun sure devlet bakanligi yapanlar ise soyle:
  
  1-5. abdullatif sener - 4 yil 5 ay 15 gun
  1-5. mehmet ali sahin - 4 yil 5 ay 15 gun
  1-5. besir atalay - 4 yil 5 ay 15 gun
  1-5. ali babacan - 4 yil 5 ay 15 gun
  1-5. mehmet aydin - 4 yil 5 ay 15 gun
  6. kursat tuzmen - 4 yil 3 ay 21 gun
  7-9. ismet kaya erdem - 4 yil 8 gun
  7-9. abdullah tenekeci - 4 yil 8 gun
  7-9. kazim oksay - 4 yil 8 gun
  10-11. nevzat cihat bilgehan - 4 yil 6 gun
  10-11. mustafa kamil ocak - 4 yil 6 gun
  
  bunlar da donemi en kisa olanlar:
  
  1. sadettin tantan - 1 gun
  2. sukru sina gurel - 3 gun
  3. ahmet sener - 4 gun
  4. ali mesut erez - 8 gun
  5. ibrahim etem menderes - 15 gun
  6. refik sevket ince - 21 gun
  7-18. mehmet selim ensarioglu - 25 gun
  7-18. isilay saygin - 25 gun
  7-18. refaiddin sahin - 25 gun
  7-18. ali munif islamoglu - 25 gun
  7-18. ayvaz gokdemir - 25 gun
  7-18. mehmet batalli - 25 gun
  7-18. omer barutcu - 25 gun
  7-18. cavit caglar - 25 gun
  7-18. abdullah aykon dogan - 25 gun
  7-18. necmettin cevheri - 25 gun
  7-18. abdul baki tug - 25 gun
  7-18. esat kiratlioglu - 25 gun
  
  toplamda en kisa devlet bakanligi gorevi ustlenmis olanlar ise (hepsi de 1'er donem olmak uzere):
  
  1. sadettin tantan - 1 gun
  2. ali mesut erez - 8 gun
  3. ibrahim etem menderes - 15 gun
  4. refik sevket ince - 21 gun
  5. abdul baki tug - 25 gun
  6. muharrem ihsan kiziloglu - 28 gun
  7-8. yusuf kenan bulutoglu - 1 ay
  7-8. turan gunes - 1 ay
  9. beytullah mehmet gazioglu - 1 ay 4 gun
  10. fethi celikbas - 1 ay 20 gun
  
  atanmis soz konusu 419 bakandan secilmis olanlarin secim bolgelerine gore dagilimi soyle (isimleri tamamen orjinal birakiyorum. o yuzden hem icel hem mersin goruyorsunuz; ya da hem afyon hem de afyonkarahisar):
  
  adana - 12
  afyon - 1
  afyonkarahisar - 2
  agri - 3
  aksaray - 2
  amasya - 3
  ankara - 35
  antalya - 6
  aydin - 3
  balikesir - 3
  batman - 1
  bilecik - 1
  bingol - 1
  bitlis - 4
  bolu - 2
  burdur - 2
  bursa - 12
  canakkale - 7
  cankiri - 3
  corum - 4
  denizli - 2
  diyarbakir - 10
  edirne - 1
  elazig - 3
  erzincan - 3
  erzurum - 6
  eskisehir - 5
  gaziantep - 21
  giresun - 2
  hatay - 4
  icel - 7
  isparta - 3
  istanbul - 54
  izmir - 25
  kahramanmaras - 1
  karaman - 2
  kars - 2
  kastamonu - 4
  kayseri - 7
  kirklareli - 1
  kirsehir - 1
  kocaeli - 2
  konya - 13
  kutahya - 2
  malatya - 4
  manisa - 12
  mardin - 4
  mersin - 1
  mugla - 3
  nevsehir - 2
  nigde - 4
  ordu - 3
  osmaniye - 1
  rize - 3
  sakarya - 4
  samsun - 10
  sanliurfa - 4
  sirnak - 2
  sivas - 5
  tekirdag - 1
  tokat - 6
  trabzon - 12
  van - 2
  yozgat - 3
  zonguldak - 12
  
  bunlarin parti dagilimlari da sudur:
  
  once milletvekilleri:
  ------------------------
  adalet ve kalkinma partisi - 32
  anavatan partisi - 89
  adalet partisi - 33
  cumhuriyetci guven partisi - 5
  cumhuriyet halk partisi - 38
  cumhuriyetci koylu millet partisi - 2
  demokrat parti - 28
  demokratik sol parti - 27
  demokrat turkiye partisi - 4
  dogru yol partisi - 67
  milliyetci hareket partisi - 13
  millet partisi - 1
  milli selamet partisi - 6
  refah partisi - 10
  sosyal demokrat halkci parti - 15
  yeni turkiye partisi - 3
  
  senatorler:
  --------------
  adalet partisi - 3
  cumhuriyet halk partisi - 4
  kontenjan - 2
  tabii - 1
  
  ayrica alti bagimsiz milletvekili ve otuz da meclis disi bakan vardir.
  
  terennum: resmi degil bu rakamlar, ben saydim ve yazdim. nasil saydim? bir yilda 12 ay var ve her ay (istisnasiz) 30 cekiyor. bir de; sayim, 60.hukumetin sonlandigi, 06 temmuz 2011 tarihine dek yapilmistir. vekaletler saylanmaz. donem demek, kabine degisimi ya da bakan degisimi sonrasi oturmak ve bakanlarin en buyugu kalk ya da yeniden basla diyene kadar (bazan en buyuk bakanin sepetlenmesi de ayni kapsamdadir zagar) orada kalmak demektir. ana kaynak turkiye buyuk millet meclisi'nin hukumetlerimiz baslikli internet sayfalaridir. ne cokmus bunlar be yaaa!
• uluslararası alanda bir devleti temsil eden, dış ilişkilerle ilgilenen en önemli bakanlıkken bizde hatırlı milletvekillerini tatmin amacıyla oluşturulmuş tırt bir makamdır.
• aziz nesin'in meşhur hicvinde fuzuli işler bakanı olarak geçen unvan. hükümetler tabii böyle ismen fuzuli işler bakanı diyemediklerinden manen ona karşılık gelen genel bir ''devlet bakanı'' isimlendirmesini tercih ediyor.
  olası millet ittifakı iktidarında en az 35 bakan olacak. tüm o ortak akıl, genişletilmiş parlamenter sistem, ''liderler kabinesi'' zırvalarının temeli budur. chp, iyip, deva, gp, dp, sp, hdp yani en az 7 partiden 4'ü kabinede temsil edilse rahat 35'ü bulur rakam.
  anasol-m hükümetinde tam 14 devlet bakanı vardı. 57. hükümet yekun olarak 58 bakan gördü.
  ondan birkaç yıl önce kurulan 55. hükümet yani anasol-d ise kısacık ömründe 42 üye gördü.
  
  bir de cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine bakalım mı? 26 bakan vardı, 16'ya indi. gerçi sonra 18'e çıktı ama gene makul.
  ''cumhurbaşkanlığı kurulları, başkanlıklar, ofisler var onları ekle'' diyecekler olabilir. buyursunlar:
  başbakanlı sistemde kurul, komisyon, komite adında 65 idari birim vardı. bu, yeni hükümet sisteminde 9 kurulda birleştirildi.
  ofis sayısı zaten 4, normal.
  son olarak başkanlık sayısını ele alırsak başbakanlı sistemde başbakan veya başbakan yardımcısının sorumluluğuna tevdi edilmiş bağlı, ilgili, ilişkili kurum olarak var olan kurumlar yeni sisteme adapte edildi o kadar. toplam 11 adet: başkanlıklar, ddk, mgk, varlık fonu dahil.
  asıl ucube sistem hangisiymiş şimdi söylesinler bakalım...
• partizanlıktan sorumlu dövlet bakanlığı (bkz: bakanlıklar/@ibisile)
  
  (bkz: devlet bakanlığı)