• http://www.dkbud.org/

    şahanedir. de, bu derneğin ne işe yaradığını özetleyecek ve sitelerinde de yayınladıkları "faydalı bilgiler"den bazılarını buraya da yapıştırıyorum.

    sesletim (artikülasyon) bozukluğu nedir?

    sesletim, havanın ses tellerinden geçerek dil, dudak, damak, dişler ve burun tarafından biçimlenip ses, hece ve kelimeler halinde işlenmesidir. sesletim sorunu olan kişi, konuşma seslerini yanlış üretir. yanlış üretilen konuşma sesleri ne kadar fazla ise konuşma anlaşılırlığı o kadar düşüktür.

    sesbilgisel (fonolojik) bozukluk nedir?
    sesbilgisi, konuşma seslerini dilbilgisi kurallarına uygun kullanma becerisidir. sesbilgisi dilbilimin bir parçasıdır ve zihinde konuşma seslerinin nasıl organize olduğunu açıklar. sesbilgisel bozukluklar ise dilin kendisine özgü dilbilgisi kurallarının temelini oluşturan sesbilgisini edinme güçlüğü olarak tanımlanmaktadır. sesletim ve sesbilgisel bozukluğun ayrımını bir dil ve konuşma terapisti yapabilir.

    sesbilgisel sorun bebek konuşması gibi midir?
    küçük çocuklar içinde yaşadıkları toplumun dilini öğrenmeye ve konuşmaya başladıklarında kendilerince bazı basitleştirme işlemleri yaparlar. söyleyemedikleri seslerin yerine kendilerine daha kolay gelen başka sesleri koyabilirler (örneğin "r" sesinin yerine "y" demeleri gibi). seslerini yanlış kullandıkları zaman konuşmaları "bebek konuşması" gibi algılanabilir. bu sorunlar düzeltilmezse yetişkinliğe kadar devam edebilir.

    sesletim sorunlarının sebebi nedir?
    sesletim sorunları serebral palzi, yarık dudak-damak, işitme kaybı ya da ağızla ilgili diğer sorunlar (diş sorunları) gibi fiziksel nedenler sonucu gözlenir. bununla birlikte birçok sesletim sorunu herhangi bir belirgin fiziksel özür olmadan da ortaya çıkabilir. bunlara işlevsel sesletim bozukluğu denir.

    bazı sesletim ve sesbilgisel hatalar nelerdir?
    sesletim ve sesbilgisel hataların çoğunluğu şu üç kategoriden birine girer:
    - yerine ses kullanma ("kapı" yerine "tapı")
    - ses veya hece atma ("havuç" yerine "avuç")
    - sesi bozarak kullanma (peltek konuşma: /s/ sesini, dilini, diş arasına koyarak söyleme gibi )

    sesletim veya sesbilgisel sorun düzelebilir mi?
    çocuğun büyüdükçe konuşması daha anlaşılır hale gelir, ancak okul dönemine kadar sesletim ve sesbilgisi sorunu çözülemediyse bu sorun akademik başka sorunlara da neden olabilir. bu nedenle anlaşılır sesletime sahip olabilmeleri için yardım edilmesi gerekir.

    aksan bir sesletim sorunu mudur?
    bazı kişiler için olabilir. ülke içinde birçok aksan vardır. kişinin günlük hayatındaki amaçlarını etkiliyorsa sorun olabilir.

    bebeklik dönemindeki kulak ile ilgili sorunlar daha sonra ses gelişimini etkiler mi?
    çocuklar konuşma seslerini çevrelerindeki konuşmaları dinleyerek öğrenirler. bu öğrenme, hayatın çok erken döneminde başlar. eğer, bu önemli dönemde, çocukların işitme ile ilgili sorunları sık oluyorsa (orta kulak iltihabı gibi), bazı konuşma seslerini öğrenmede sorun yaşayabilirler

    dil edinim süreci içinde bütün sesler aynı anda mı öğrenilir?
    hayır. sesler, art arda gelen bir sırayla öğrenilirler. bazı sesler, örneğin /p/, /m/, /b/ bir yaş civarında öğrenilirken, örneğin /r/ sesi okul çağına kadar tam anlamıyla edinilemeyebilir.

    çocuk, hangi yaşa kadar bütün sesleri doğru olarak üretir?
    bütün sesler en geç 6 yaşına (anasınıfına) kadar doğru olarak üretilmelidir. birçok çocuk konuşma seslerinin tamamını daha erken üretir. ancak 3 yaşında anlaşılır konuşması olmayan çocukların bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır.

    çocuğa sesleri doğru üretmesi için nasıl yardımcı olabilirim?
    iyi model olarak. konuşmasını bölmeyin ya da sürekli düzeltmeyin. arkadaş ve akrabalar da dahil olmak üzere kimsenin çocukla alay etmesine izin vermeyin. bunun yerine iyi bir model olun. yanlış sesletilen kelimeyi doğru şekliyle ifade edin. eğer çocuk, "sayı güneş" derse "evet, sarı güneş, büyük sarı güneş bizi ısıtıyor" gibi tekrarlayarak düzeltin.

    yetişkinlerdeki sesletim sorunlarına yardım edilebilir mi?
    birçok sesletim sorunlarına kişinin yaşına bakmaksızın yardım edilebilir. fakat sorun sürdükçe, uzadıkça yanlış sesi değiştirmek zorlaşır. bazı sorunlara yardım süreci (sesletim kaslarını uyaran sinirlerdeki sorunlar gibi), sesbilgisel sorunlara yardım süresinden daha uzundur. işitme kaybı, ağız yapıları (dişler), ne sıklıkla yardım aldığı, zekası ve işbirliği düzeyi gibi çeşitli etkenler de bu süreci etkiler.

    sesletim ve sesbilgisel sorunları düzeltmek önemli midir?
    sosyal, duygusal, akademik ve/ya da iş hayatını etkileyecek duruma gelmişse bu sorunun çözümü daha önemli hale gelir. konuşmamız bizim bir parçamızdır. yaşam kalitemiz, konuşmamızın yeterliliğinden etkilenir. dolayısıyla bu sorunlar acilen ele alınmalıdır.
hesabın var mı? giriş yap