doğu hint deniz akını

• pearl harbor baskını'nın ingiltere'ye yönelmiş muadili. pearl harbor kadar ilgi uyandırmamasının nedeni amerikalıları pek de o kadar ilgilendirmiyor oluşu herhalde. halbuki winston churchill bu baskın hakında "ikinci dünya savaşı'nın en kaygı verici anlarıydı" demiştir.
  
  japonya pearl harbor'dan 4 ay sonra malakka harekatı'na destek olmak amacıyla harekete geçen uçakgemisi filosubengal körfezi'nden seylan'a kadar olan bölgede tabiri caizse korsan gezmiş ve bulduğu tüm ingiliz hedeflerini vurmuştur.
  
  ilk saldırılar 1 mart günü taktik uçakgemisi ryujo ve beraberindeki destroyerler tarafından bengal körfezinde gerçekleştirildi ve toplamda 28 yük gemisi batırıldı. bu ilk saldırılar sonrası ingiliz hint okyanusu donanması komutanı james somervile uçak gemileri hermes, indomitable ve formidable'ı maldivler'e doğru geri çekti.
  
  bundan sonraysa tüm pasifik savaşı boyunca işe yarayan tek japon aldatmacası gerçekleşti ve uçakgemisi faaliyetleri durdu. bengal körfezi'yle seylan arasında dört gün boyunca dikkat çekmeden seyreden japon filosu ancak 4 nisan günü fark edilebildi. bu arada amiral sommerville uçakgemilerinden birini beraberindeki eskortlarla birlikte seylan'a geri göndermişti.
  
  hermes, 4 nisan sabahı keşif seferinden dönerken tamamen hazırlıksız yakalandı. sonuçta pike ve torpido olmak üzere 40 isabet alan hermes doğu hint deniz akını'nın en değerli avı olarak hemen orada battı. birkaç dakika sonra eskort gemiler de batırılmıştı. enteresan bir ayrıntı olarak kraliyet donanmasının ilk uçakgemisi olan hermes vaktiyle japon pilotlarının eğitim gördüğü ve uçakgemisine iniş kalkış yapmayı öğrendiği gemidir.
  
  doğu hint deniz akını, tıpkı pearl harbor gibi bir vur kaç operasyonudur. japonların seylan veya başka bir hedefi işgal gibi bir planları yoktu. tek amaç doğu hint denizi'ndeki ingiliz üstünlüğüne son vermek ve çinhindi'deki kara operasyonlarının güvenliğini sağlamaktı.
  
  ancak ingilizler bunun daha kapsamlı bir işgalin ön adımı olduğuna inanıyor ve ona göre hazırlanıyorlardı. seylan'daki kayıplardan sonra üssün komutanı amiral layton askerlerine japon filosunun yakıt ikmali için singapur'a döndüğünü kendisininse üsteki eksiklikleri gidermek ve gerekli takviyeyi sağlamak için adadan ayrılacağını söyledi ve adadaki askerlerin japonları durdurmak için kanlarının son damlasına kadar savaşmaya hazırlıklı olmasını isteyen bir konuşma yaptı. bu konuşmadan sonra amiral layton askerleri arasında satışçı layton diye anılmıştır.