don giovanni

• once bir konu ozeti verelim: don giovanni, tecavuz etmeye kalkistigi ve babası commandatore'yi pervasızca cattadanak oldurdugu donna anna tarafindan danalar gibi kovalanmaktadir. kendisi ayrica, terkettigi, fakat usagi leporello’nun ona giovanni’nin dunyanın her yanindan binlerce sevgilisi oldugunu ve kendisinin ona hicbir sey ifade etmedigini acikladigi felegi sasmis donna elvira tarafindan da aranmaktadir. libidosu arsizca tavana vurmus, tecavuzcu coskun ve erol tas karisimi bir mutanta donusmus bir cinsel kendine guven haliyle giovanni bir koylu dugunundeki gelini, zerlina’yı bile bastan cikarmaya calisir. durumdan haliyle rahatsiz olan ar ve namus yanlisi dogaustu gucler kendine dogru bittin olm sen demeye baslayinca, commendatore’nin heykelinin kendisine sabahtan once susturulacagini soylemek icin bulbul gibi dile geldigi bir mezara siginir.. buna yanıt olarak giovanni blof yaparak (konusan heykele mi? vay salak) heykeli yemege davet eder. o aksamustu, heykel gercekten giovanni’nin evinde belirir ve genc namus dusmani asilin gunahlarını itiraf etmesini ister. giovanni reddeder ve cigliklar icinde cehennem atesleri tarafindan yutulur ve mustehakini bulur.. kalan bas karakterler tarafindan soylenen son nasihat, her karinin kizin namusuna goz diken pustun sonu boyle olur seklindedir..
• simdi gelelim bu mustesna opera hakkindaki bazi ayrintilara: bestesi muzik dehasi ve metasi mozart'a ait olup, libretto ise lorenzo da ponte tarafindan yazilmistir..unlu ispanyol hovardasi don juan'in hayatini konu alir temelde..iki perdedir.. komedi ve trajedinin ince birlesimi, karakterlerin zeki tasarimlari ve muzigin parlak canliligi bu operayi tum repertuarin en populer eserlerinden biri yapar.. belki de en cok merak uyandiran yon don giovanni'nin kendisinin guclu portresidir. kisa süre oncesine kadar bir ahlaksız, seytani ama cekici basibos bir ozgur ruh ve tabii ki zayif ama nihayette meydan okuma dolu, son dakikalarinda bile kahramanca olarak ciziliyordu. fakat herhangi bir cesit cinsel tacizin kesinlikle komik olmadıgı simdiki zamanlarda, modern yonetmenler giovanni'yi tamamen kotu bir tecavuzcu ve katil olarak resimleme ve son hareketlerini bile bir korkakliga donusturme egiliminde oldular..
• don giovanni'nin vaktiyle gönlünü çaldığı kadınlardan birisi de donna elvira'dır. donna elvira, don giovanni'nin peşindedir ve bu takip sırasında onun uşağı leporello ile karşılaşır. leporello, efendisi don giovanni'nin gerçek kimliğini donna elvira'ya "madamina" adı ile bilinen aryası ile tanıtır.
• gunes gurle bu sene akm büyük salon'da bu rolü oynuyor. iyi de söylüyor kerata... (zerlina ile duet 'la chi darem la mano', ikinci perdedeki serenad 'deh vieni a la finestra' ve finaldeki yemek sahnesine dikkat)(bkz: gunes gurle)
• bu operadan bazi aryalar ve düetler:
  
  "la ci darem la mano", "deh, vieni alla finestra", "batti, batti, o bel masetto", "madamina, il catalogo e questo"
• don giovanni nin özü sözü bir, dürüst bir kimse olarak tanıtılması, yolumdan dönmem havaları insanı ister istemez hayran eder. zira operanın diğer karakterlerinin karakteri karaktersizliktir.
  bir donna elvira sıyrılır bu haysiyetsizlerin arasından. zaten don giovanni onu kendisine benziyor diye terketmiştir muhtemelen.
• ozellikle final bolumundeki (26 numara) contrast nuanslar tam olarak calinirsa agiz suyu akarak dinlenir...
• don giovanni, leporello ve il commendatore'nin^* heykeli^*nin sahne aldigi final, opera tarihinin gelmis gecmis en dramatik sahnesidir. mozart'in müzigiyle gök kubbeyi sarstigi anlardandir.
  
  librettosunu lorenzo da ponte'nin yazdigi operanin italyanca tam adi "il dissoluto punito, o sia il don giovanni"ymis.
• don giovanni'nin 1995 yılında derek bailey tarafindan yönetilmiş bir versyonu da vardır ki, dogville benzeri dekoru ve daha önce operada görmediğim bir oyunculuk, inandırıcılık içerir. hayret verici güzelliktedir.
• (bkz: lacileri cektim elini ver bana amanin amman)
  (bkz: volkan ammadeyyus morzar)