ecloga

• latincedeki karşılığı ecloga, türkçede eklok, eski yunan dilinde eidyllion olan kelime. (eidos'un, diminutifi, kisa, yani dramatik diyaloga sahip siir)
• vergilius 'un 10 adet yazdigi siirlerdir. ve 9 'u coban ve kir yasamiyla ilgilidir. fakat bir tanesi, yani 4. ecloga biraz farklidir;
  
  bu 4. siir latin edebiyatinin en anlasilmaz siiridir. 63 dizeden olusur. iki bolumde incelemek gerekirse;
  
  a- konu;
  
  bu siirde, diger 9 ecloga 'dan farkli olarak; coban ve kir yasamindan soz edilmemistir. vergilius kendi adina konusur. bukolika turunde dizeler yazmayarak, daha baska ufuklara kaymistir. genel konu sudur; bir cocuk dunyaya gelecek ve onunla dunya altin cagina kavusacak. demek ki bu bir tur kehanet siiridir. bu siiri daha iyi anlamak icin altin cagi hakkinda aciklamalar yapmamiz lazim. (hesiodos, theogonia adli eserinde insanligin gecirdigi degisik caglari anlatmistir. )
  
  -altin cagi: tanri kronos (saturnus) egemendir. savas yoktu, insanlar ve tanrilar baris icinde birarada yasarlardi. en mutlu cagdi. (insanlar calismaksizin ekmeklerini elde ederlerdi.)
  
  -gumus cagi; bir gerileme bir dusus cagidir. (altin cagina gore) insanlar belli bir ahmaklikla tanrilari tanimaz hale gelmislerdir.
  
  -bronz cagi; savasci insanlarin cagidir.dinsiz, imansiz, tek amaclari dovusmekti.
  
  -kahramanlar cagi; troia ve obur buyuk savaslarin yapildigi cagdir.
  
  -demir cagi; hesiodos'un icinde yasadigi cagdir. insanlarin, ahlak bakimindan dustugu, erdem ve hakbilirligin (adalet) kalmadigi, gunah kavraminin bilinmedigi bir cag.
  
  bu caglarin bir daire gibi yeniden birbirini takip edecegi gorusu mezopotamya'dan gelmistir. (efendim; tam burada f.w. nietzsche nin; sonrasiz donus fikrine bakarak, bakis acimizi bir hayli genisletebiliriz; "eger bir seytan, bir gunduz veya gece, yalnizliginin en yalnizliginda yanina sokulup deseydi sana; simdi su yasadigin ve yasamis bulundugun hayati birkez daha ve sayisizca tekrar tekrar yeniden yasayacaksin. ve bu yasayista hicbir yenilik olmayacak. ama her aci ve sevinc, her dusunce ve her ozlem, yasaminin en kucuk ve en buyuk her seyi, senin icin yeniden donup gelecek, ayni sirada ve ayni duzende ve su orumcek de agaclar arasindan gorulen su ay isigi da, yasadigin su an da yeniden gelecek. tukenmek bilmeyen varlik kum saatinin daima alti ustune gelecek, - sen de birlikte, ey tozlarin tozu." -sen bilgi- adli eserinden. ve zerdust boyle diyordu'dan bir parca sunmak gerekirse; " su kapiya bak, cuce! iki yuzu var, iki yol birlesiyor burda. daha hic kimse sonuna kadar izlemedi onlari. arkamizdaki su uzun yol bir sonrasizlik kadar surer; onumuzdeki su uzun yol da baska bir sonrasizlik; birbirine karsittir bunlar. ve iste burada, su kapida karsilasirlar. kapinin adi yukarisinda yazili, an derler ona. ama biri cikip da bu yollardan birini tutsaydi, daima daha uzaga giderek, inanir miydin bu yollarin birbirine ters dusecegine? cuce, yukaridan bakarak; -her dogru olan sey yalan soyler, diye mirildandi. ehr gerceklik egiktir, zamanin kendisi bile bir cemberdir. yurumesini bilen her insanin , daha once gecmis olmasi gerekmez mi bu yoldan? gelebilen her seyin daha once gelmis ve gecmis olmasi gerekmez mi?" ) bu donus fikrine gore; demir cagini yine altin cag izleyecektir.
  
  vergilius, iv. ecloga'nin baslangicindaki dizelerde, altin cagi'nin cok yaklastigini ve hatta asinius pollio 'nun konsullugu sirasinda bir cocugun dogacagini ve bu iki donemin (demir-altin caglari) birbirinden ayrilacagini belirtir. (asinius pollio, vergilius'u siire ilk basladigi zamanlarda, korumus, desteklemisti.) siirin daha sonraki bolumu, cocugun buyumesi ile altin caginin gelismesini ve ozelliklerini anlatir. insanlarin eski kusurlarindan, gunahlarindan, suclarindan (scelus) kurtulup arinacaklarini soyler. bu cocuk bir tanri gibi dunyayi barisa kavusturacaktir.
  
  b- iv: ecloga ile ilgili sorunlar;
  
  vergilius, bu siirle ne demek istemistir?
  
  * asinius pollio'nun oglu, caius asinius gallus yillar sonra, vergilius'un sozunu ettigi kisinin kendisi oldugunu iddia eder.ve hatta o dogdugu zaman, vergilius'un bu siri, babasi, asinius pollio'nun hosuna gitmek icin yazdigini bile iddia olarak sunar. (fakat gallus i.ö. 42'de dogmustu. onun icin bu varsayim dogru olamaz. cunku verilen tari; i.ö. 40 tır. -asinius pollio nun konsulluk zamani-)
  
  * hristiyanligin ilerlemesiyle, bazi ilahiyatcilar, bu cocugun, hz. isa oldugunu ve hatta sairin soz ettigi buyuk gunahin, adem ile havva nin ilk gunahi (prisca fraus) oldugunu ileri surmusler. (sirf bu yuzdendir ki; orta cagda, vergilius bir kahin olarak taninmisti. ve hatta victor hugo 'nun gaipten gelen sesler, dante 'nin ilahi komedya si vergilius'un bu kimliginden (!) sozeder. bu teoriyi curuten noktalar; 1- vergilius, cocugun i.ö. 40 tarihinde dogacagini soylemisti. 2- bu siir, ruh bakimindan tumuyle romali ruhunu tasir. ibranilikle, tevratla hicbir iliskisi yoktur. 3- bu bakire meryem ana olmayip bir yildiz kumesinin adi "virgo" veya altin caginda geri gelecek adaleti "astraea= dike " simgeliyor olabilir.kaldi ki vergilius, bu bakirenin, o cocugu doguracagini soylemez.)
  
  * "o sirada doguda, dogaustu bir cocugu bekleme olgusu, vergilius'u etkilemistir" iddiasi da soz konusudur. bir kurtarici, dunyanin egemeni bekleniyordu. (soter.-grekçe-) bu fikri paylasanlara gore; inanis, iskenderiye'den roma' ya giden museviler araciligiyla oraya varmisti ve vergilius'u da etkilemisti. bu teori curuktur. zira, sair, bu cocugun dogmasinin yeni bir cagi acacagini soylemez, bu dogumun tesaduf olarak bu cagda dogacagini (buraya dikkat!) belirtir.
  
  * bu ecloga'nin roma kaynakli oldugu iddiasi da gundemdedir. bu cocuk belirli bir kimse, soylu bir ailenin bilinen bir cocugudur. ama kim? bazi bilginlere gore; i.ö. 41' de yazdigi 1. ecloga'da octavianus'u ovdugune gore 40'ta yazilan iv. ecloga daki bu cocuk octavianus tur. asinius pollio, antonius yandasiydi. vergilius ona adadigi bir siirde onun dusmaninin cocugundan soz edemezdi. bu gorus de curutulebilirdir.
  
  not: iv. ecloga 'nın ingilizcesi:
  http://www.sacred-texts.com/…a/virgil/ecl/ecl04.htm
  
  latincesi:
  http://www.sacred-texts.com/…/virgil/ecl/ecll04.htm
• j. w. mackail 'in vergilius'tan çevirdiği şiirler bütünü.
  
  şu adresten ulaşılabilir:
  http://www.sacred-texts.com/…a/virgil/ecl/index.htm
• (bkz: tanri kral kultunun dogudan batiya yolculugu)