einfühlung

• almanca empati anlamina geliyor. daha dogrusu empati kelimesinin kokeni. ein feeling, feeling in, feeling into, ic duygu, birinin icini hissetmek gibi bisey.
• (bkz: einfühlungsvermögen)
• ahmet cemal tarafından türkçe karşılığı "duyumsama" olarak bulunmuş almanca kavram. sanatla ilgili yazılmış cumhuriyet devri muhafazakar metinlerin çoğunda görmek mümkündür.
  sabri ülgener, nurettin topçu, beşir ayvazoğlu gibi isimler islam sanatını kavrayışta bu kavrama yer yer müracaat ederler.
• insan sanatsal ve doğal formlardan neden bu kadar çok etkilenir sorusuna cevaben yapılan psikolojik araştırmalar sonucu doğmuş bir olaydır sanırsam.dik,yatay,eğri çizgiler,düz ve solid geometrik cisimler,renkler,optik oyunlar vb. insanın duygularını ne yönde etkiler diye.henry van de velde bu konuda yaptığı araştırmalar sonucu oluşturduğu metodoloji ile einfühlung'u art nouveau'nun teorik dayanaklarından biri haline getirmiştir.1902 yılında yazdığı bir yazıda çizginin gücünü doğadaki ateş,su,rüzgar gibi diğer güçlerle açıklamıştır.akışı bir taşla kesilen ırmak nasıl kollara bölünüyorsa,dağların doruklarına çarpan rüzgar nasıl farklı yönlere dağılıyorsa ve taşların altında yakılan bir ateş nasıl aralarından yukarılara dallanıyorsa öyle doğanın her yerinde çizgi hakimdir demiştir ondan sonra gelsin dallar,çiçekler...
• ing. intropathy.
  
  husserl, fenomenolojisinde bu kavramı benim yaşayan bedenimin (leib) başkasının bedenini algısal olarak yaşamasını ima eden başkasını (veya ötekini) tanımaya veya kabul etmeye işaret etmek için kullanmıştır. ayrıca merleau-ponty'nin de beden meselesi üzerinde dururken kullandığı kilit kavramlardandır.
• türkçeleştirmede özdeşleyim ile karşılanma eğilimindeki bir kavram.
• almanca olan kelime; eşduyum, sempati, kendini başkasının yerine koyma, olayları yaşayarak öğrenme anlamlarına geliyor. ilk defa 1869 yılında rudolf hermann lotze adında bir filozof alman estetik tarihi isimli eserinde kullanmış.daha sonra 1897'de alman psikolog tpeodor lipps tanımlamış ancak yalnızca nesnelerin algılanışında ortaya çıktığını söylemiş. bu tarihten sonraki çalışmalarında nesnelerin yanı sıra insanların algılanmasında da einfühlung'un ortaya çıktığından söz etmiş. 1909 yılındaysa titchener terimi ingilizceye emphaty olarak tercüme eder. bu tarihten sonra da empati günümüze kadarki seyrini sürdürürüyor. günümüzde empati denince ise akla gelmesi gereken isim carl rogers oluyor.
• sanat yapıtlarının alımlanmasına ve psişik etkisine ilişkin burjuva kuramı. felsefi olarak öznel idealizme dayanan ‘‘einfühlung’’kuramına göre, sanatın imge özelliği önemsizdir. bu görüşün ilk belirtilerine romantizme rastlanmakla birlikte, ilk kez (19. yüzyılın sonlarıyla 20. yüzyılın başları arasına başlıca t.lipps tarafında ) psikolojik burjuva estetik eğilimi içinde kuram olarak geliştirilmiştir.
• 19.yüzyılda almanya'da estetik teorisiyle ilgili bir kavram olarak kullanılmıştır. empati, estetik bir nesnenin gözlemleyen kişide uyandırdığı duygu karşılığında kullanılan ve içinde hissetme şeklinde almanya'dan türkçe'ye çevirebileceğimiz bir kavramdır.
• kendini şeyin yerine koyma anlamından ziyade doğrudan o şey olma hali.