• yanli$ hatirlanan hadise. pazar sabahlari voltron'dan sonra hevesle izlenen yediden yetmi$yediye programini dikkatle izleyen zihinler hatirlayacaktir ki icinde kibrit copu bulunan su ekvatorun kuzeyinde saat yonunde sonerken, ekvatorun guneyinde tam tersi yonde doner ancak tam ekvator cizgisinin uzerinde hic donmezdi.
  • hatirladigim kadariyla kibrit çöpü degil saman çöpüydü bu obje... rahmetli baris manço bir tabelanin ayirdigi kuzey yarim küreye ve güney yarim küreye ayri ayri geçtiginde bu çöp farkli yönlere dönüyodu su dolu bir kabin içinde...
  • bugün bile ayni netlikte hatirlandigina göre o dönem çocuklarinda büyük bir psikolojik travma yaratmis oldugu kesin görüntü.

    yanilmiyorsam benzer bir deneyi yakin dönemde acun da tekrarlamisti.

    (bkz: 7den 77ye vs acun firarda)
  • 78-83 arasi dogmus cogu cocugun tam olarak hatirlamasa da bilincaltina yerlesmis bir 7den 77ye klasigidir.*

    programin gezi bolumunde o hafta icin baris manco afrikada ekvator cizgisi uzerinde olan bir koye gider. once koydeki enteresanliklari ve farkli toreleri turk izleyicisine gosterir, daha sonra baslikta adi gecen ilginc deneye gecilir.

    ekvator cizgisinin bulundugu noktada (ki burda gercekten de tebesir ya da benzeri bir seyle beyaz bir cizgi cekilmistir, turist kapani olsa gerek) 3 ayri deney yapilir.

    deney 1: ekvatorun ustunde (kuzey yarim kure) ici su dolu bir kaba bir kibrit copu birakilir ve ne tarafa dogru dondugu izlenir.

    deney 2: ekvatorun altinda (guney yarim kure) ici su dolu bir kaba bir kibrit copu birakilir ve ne tarafa dogru dondugu izlenir.

    deney 3: ekvator cizgisinin tam ustunde su dolu bir kaba bir kibrit copu birakilir ve ne tarafa dogru dondugu izlenir.

    kameralar tarafindan kaydedilen goruntuler dogrultusunda su sonuclar ortaya cikar

    sonuc 1: kuzey yarim kurede kaba atilan kibrit copu saat yonune dogru doner.

    sonuc 2: guney yarim kurede kaba atilan kibrit copu saat yonunun ters yonune dogru doner

    sonuc 3: ekvator cizgisinin uzerinde kaba birakilan kibrit copu sopa yutmus gibi durur, hicbir yere kipirdamaz!!!!

    bunu izleyen cocuk turk izleyicileri holy grail bulmuscasina etkilenmis ve pazartesi sabahi okulda arkadaslarina anlatacak inanilmaz karizma bir olay ogrendikleri icin pek sevinmislerdi (en azindan ben oyle yapmistim)

    gel zaman git zaman magnetik enerji, manyetik alan gibi konseptleri kitaplarda okuyup fizik sorulari cozmusuzdur, ama ben bu sorulari cozerken hep her parmaginda sovalye yuzugu tasiyan baris manconun yuzundeki gulucukleri dusunup daha bir mutlu, daha bir cocukca cozmusumdur bu sorulari...
  • dünya dönüyor oldugu için kuzey yarim kürede gerçeklesen bir hareket yerden onu izleyen kisiye göre saga dogru sapma gösterir. (güney yarim kürede sapma sola dogru olur.) bu sapmanin nedeni coriolis kuvveti diye bilinen gizemli güç yüzündendir.(isim babasi: fransiz matematikçi gustave gaspard coriolis 1792-1843). kuzey yari kürede hareket eden bir partikülün saga sapmasi anlasilir gelmeyebilir. demir yolu raylarinin bir taraftakileri daha erken eskimesi bu yüzdendir!.nehir yataklari da bir tarafta bu yüzden daha derindir!(hangi taraf oldugu yariküreye bagli). kuzey yarikürede rüzgar bile düsük basinç alanina dogru ilerlerken saat yönünün tersine burkulur (yukaridan bakildiginda). güney yari kürede rüzgar düsük basinç alani etrafinda saat yönünde rotasyon yapar. suya birakilan çöp ile coriolis kuvvetinin alakasi ancak suyun içinde oldugu kovanin dibi delik ise olabilir. su da kovadan asagi akarken içeriye kendi birakacagi boslugu doldurmak üzere hava girmelidir. bu iki yönlü hareket fizik yasalari çerçevesinde kolay yolu seçerek yani dünyanin dönüsü nedeniyle olusmus olan coriolis kuvvetinin rehberliginde gerçeklesecektir. tipki küçük rüzgar hortumlarinin dönmeyi tercih ettikleri yönlerdeki aslinda tesadüfi olmayan yariküreye özel seçicilik gibi.
  • cok detay olacak ama bahsi gecen hadisede dikdortgen seklinde ve beyaz bir kap kullanilmistir. ayrica kabin dibinin delik oldugunu ve su akarken bu farkli yonlerde donme olaylarinin gerceklestigini saniyorum...
  • umut sarıkaya'nın bir karikatüründe ele aldığı mevzudur: cencinin teki almıştır eline bir bidon su ile bir sopa, etrafına toplamış olduğu diğer cencilere numara yapmaktadır. izleyicilerden biri, bir yandan arkadaşını izlerken bir yandan da "ulan ekvator halkı olarak ne bir oturma grubu almışlığımız var, ne bir kooperatife girmişliğimiz, anasını satayım, oyuna verdik kendimizi bir çöpün peşinde"* diye içten içe muhasebe yaparak okuyucuyu yarar.

    bir an için sanki bu cencinin aklından geçenler afrika'daki yokluğun, açlığın, geri kalmışlığın izahatıymış gibi bir his uyanır okuyucuda (yalnızca bir an için...)
  • hafızam beni yanıltmıyorsa, bahsi geçen hadise bariş manço'nun kenya'ya yaptığı bir gezi esnasında vuku bulmuştur ve tetkik edilmiştir.
  • ekvatorla değil, tesisatla alakalı olaymış. hayallerim yıkıldı.

    http://www.livescience.com/…_drain_03.jpg&cat=myths
hesabın var mı? giriş yap