*

  • türkiye'de de üretilmiş olan otomobildir. fiat doblo marka otomobile elektrik motoru takılmıştır.
  • tarihi içten yanmalı motorlardan eski olmasına rağmen içten yanmalı motoru taşıtlar tarafından alt edilmiş otomobil türü.

    elektrik ile tahrik edilen ilk taşıtların ortaya çıkması 1830’lu yıllarda olmuştur. bu tarihten önceki önemli olaylar ise elektrik enerjisini depolanmasını sağlayan elektrik pillerinin 1800 yılında volta tarafından bulunması ve faraday’ ın elektrik motorunun prensibini bulmasıdır. ilk elektrikli taşıtların bulunmasından yaklaşık 20 sene sonra tekrar şarj edilebilir kurşun-asit bataryalarının bulunması elektrikli taşıtların önünü açmıştır. fakat aynı zamanlarda carl benz ‘ in içten yanmalı motor ile tahrik edilen ilk taşıtı 1885 yılında çıkarması ile 30 sene sürecek olan rekabet başlamış bulundu. ilk içten yanmalı motorlar, elektrik motorlarının aksine çok gürültülü taşıtlardı. fakat menzilleri elektrikli taşıtlara göre fazla olması avantajlarıydı. tabii bu arara buharlı taşıtlar ise bu iki tahrik sistemine üçüncü alternatifi oluşturuyordu. hatta 1900 yılında amerika birleşik devletlerinde üretilen 4222 aracın 1684 ‘ü buharla, 1575 ‘i elektrik ile ve 963 ‘ü de benzinli motor ile tahrik edilen araçlardı. ayrıca bu sene itibari ile hız rekoru bir elektrikli taşıta aitti.

    1900 yılından 1912 tarihine kadar elektrikli taşıtlar altın çağlarını yaşadılar. bu süre içinde içten yanmalı motorlar da büyük gelişme gösterdi. yine de 1903 yılında londra’ da içten yanmalı motorlardan daha çok elektrikli taşıt vardı. fakat 1906, 1909’da ford’ un model k ve model t ‘ si yaklaşık olarak 40 sene süren yarışı kimin kazandığını ilan ediyordu.

    içten yanmalı motorların bu yarışı kazanmasındaki ana etken fiyat avantajlarıydı. öte yandan içten yanmalı motorla tahrik edilen bir aracı kullanmak zordu. o zamanlar motor kendisi çalışmaya başlamıyor, vites – debriyaj ikilisini sorunsuz kullanmak bugünkünden daha çok tecrübe istiyor ve motor çok sık arızalanıyordu. buna mukabil elektrik motoru hemen çalışmaya başlıyor, reosta yardımıyla (menzilden fedekarlık ederek) hız ayarı çok kolay yapılıyordu. fakat yine de iki taşıt arasında maliyet farkı çok yüksekti. 1912 yılında the century electric roadster $1750 ‘ a satılırken, model t sadece $550 ‘ a satılıyordu. ayrıca elektrikli taşıtların menzilinin azlığı diğer önemli bir faktördü.

    1916 yılında ise ilk benzinli – elektrikli hibrit taşıt ortaya çıksa da bu taşıtın maliyeti elektrikli taşıtlardan bile daha fazla olduğu için üretimde fazla kalamadı. günümüzde de hibrit taşıtların maliyet dezavantajları olduğu gibi devam etmektedir.

    1925 ile 1960 arası, elektrikli taşıtlar için tam bir karanlık çağ oluyordu. sadece japonya’da, savaş yıllarında yaşanan petrol sıkıntısı sebebiyle elektrikli taşıtlar kullanılıyordu.

    1960 yılından itibaren gündeme gelen hava kirliliği konusu elektrikli taşıtları tekrar gündeme getirdi. fakat 30 yıl boyunca bir çok firma yeni araçları halka tanıtsa da bu araçların büyük kısmı maliyetlerinin yüksek olması sebebi ile üretimden çıktı. menzilden, hız ve konfordan feragat edilerek maliyetleri düşük tutulan araçların ise diğerlerine göre daha başarılı olması otomobil alıcısının ne denli maliyete önem verdiğinin göstergesiydi.

    1990 yılına gelindiğinde carb yeni bir düzenleme yaparak, 1998 yılı için californiya ‘da 35.000’ den fala hafif taşıt satan her otomobil üreticisi o seneden itibaren sattığı toplam taşıtın 2 %’ si kadar sıfır emisyonlu araç satmasını zorunlu kıldı. 2001 için bu oran 5 % ‘ e, 2003’te ise 10 %’a çıkartılacaktı. ve aynı yıl (2003) 35.000 olan limit 3.000’ e düşürülecekti. her ne kadar daha sonra bu zorunluluk 1998 ve 2001 seneleri için gevşetildiyse de, 2003 senesi için hala 4 % zorunluluğu mevcuttur. bu da söz gelimi gm için californiya’ da 14.000 elektrikli araç satma zorunluluğu demektir.

    elektrikli araçların kronolojik tarihi

    1800 volta ilk pili ve bataryayı icat etti.
    1821 faraday elektrik motorunun prensiplerini açıkladı.
    1834 davenport ilkel batarya ile çalışan ilk elektrikli aracı yola çıkardı.
    1859 planté defalarca şarj edilebilecek pil ve batarya icat etti.
    1869 gramme bir beygirden daha güçlü ilk dc motoru üretti.
    1881 trouvé şarj edilebilen pille çalışan elektrikli araç yaptı.
    1885 benz içten yanmalı motorlu taşıtı üretti.
    1887-98 elektrikli araçların menzili giderek arttı.
    1899 jenatzy kara hız rekorunu elektrikli aracı ile kırdı. 105,9 km/h.
    1900 amerika’ da eşit miktarda buharlı, elektrikli ve benzinli araç satılmakta.
    1900-12 elektrikli taşıtlar altın çağını yaşıyor. fakat benzin motorlu araçlar zamanla piyasayı ele geçiriyorlar.
    1921-60 benzin motorlu araçlar piyasayı tamamen ele geçiriyor.
    1960-90 elektrikli araçlar çok az sayılarda tekrar ortaya çıkıyorlar.
    1990 carb sıfır emisyonlu araç üretimini zorunlu kılması, elektrikli taşıt üzerine araştırmaları ateşliyor.
    1990- artan sayıda elektrikli taşıt yeni batarya teknolojileri ile ortaya çıkıyor.

    herhangi bir yol taşıtın performansı ağırlığından direkt olarak etkilenir. elektrikli taşıtlarda bu önemli bir problemdir çünkü ana enerji kaynağı olarak özgül enerjileri düşük, hantal bataryalar kullanmaktadırlar.

    günümüz otomotiv piyasasında yer edinebilecek bir elektrikli taşıtın menzilinin en düşük 100 km olduğunun düşünürsek, tipik küçük bir elektrikli taşıt 400 kg kurşun-asit, 200 kg metal-hidrit veya 120 kg lithium-ion bataryasını şasi üzerinde taşımak zorunda kalacaktır.

    kurşun-asit bataryası kullanan bir taşıt göz önüne alırsak, bu taşıtın batarya, kontrol ünitesi ve elektrik motorundan oluşan toplam tahrik sistemi ağırlığı, benzer benzin motorlu taşıtın iki misli kadar olacaktır. buna ek olarak, taşıt şasinin taşıdığı ağırlığın artması, şasinin güçlendirilmesi gereğini ortaya çıkartır. bu ise taşıtın daha da ağırlaşması demektir. genel bir kanaat olarak, şasiye ek olarak yüklenen her bir kg yük için şasi ağırlığı 0,3 kg artırılmalıdır. bu gereklilik, taşıt şasinin en aşağı 20 % daha ağır olması demektir. bu bakımdan elektrikli taşıtlarda daha yüksek özgül enerjisi olan gelişmiş bataryaların kullanılması zorunludur. bunun dışında elektrikli taşıtlar, üretimde kullanılan kompakt mazlemeler, gelişmiş aerodinamik yapı ve elektronik enerji kontrolleri sayesinde performaslarını artırabilirler.

    elektrikli taşıtlarda diğer bir problem ise bataryaların kapladığı geniş hacimdir. içten yanmalı motorlarda kullanılan benzin, konvansiyonel bataryaya göre 40 misli daha fazla özgül enerjiye sahip olduğu gibi yine 20 misli daha fazla enerji / hacim oranına sahiptir. bu pratikte, çoğu elektrikli taşıtın neden iki kişilik olduğu sorusunu cevaplar. gelişmiş nimh bataryaları ise 40 %, li-iyon bataryaları 60 % daha az hacim kaplarlar. ayrıca li-iyon bataryaları yapılarının esnekliği sebebiyle, şekil elastikiyetine sahiptir.
    bütün bu sebeblerden dolayı elektrik taşıtların dizaynı yapılırken taşıt ağırlığını azaltmak için her türlü imkan kullanılmalıdır. örnek olarak honda, ticari piyasaya sürdüğü insight modelinde, taşıt ağırlığını azaltmak için çelik yerine alüminyum kullanmıştır. bu yöntemle taşıtın ağırlığı 40 % azaltılmıştır.

    fakat bütün bu ağırlık azaltma çalışmaları, elektrikli taşıtın yüksek olan maliyetini daha da artırmıştır.

    elektrikli taşıtlar diğer zayıf tarafları ise çarpışma performanslarıdır. çarpışma esnasında ağır bataryaların kabini sıkıştırmaları dışında elektrik kaçağına sebep olma ihtimalleride mevcuttur.

    bataryalar taşıt içinde özel korumalı bir kabin içine yerleştirilmeli, çarpışma esnasında patlamaları, kaçak yapmaları veya çok sıcak olabilecek eloktrolitlerinin akmaları engellenmelidir.

    batarya içinde gaz oluşumu var ise, oluşan gazın emniyetli bir şekilde havalandırılması gerekmektedir.

    elektrik akımını araç içinde taşıyan kablolar dikkatlice yalıtılmalıdır. aksi takdirde yüksek gerilim araç içindeki bütün yolcuların ölümüne sebebiyet verebilir. öte yandan elektrikli taşıtlarda yüksek gerilim kullanılması verim açısından şarttır. ileride üretilecek elektrikli taşıtların 500 v üzeri gerilimler kullanacak olması sebebiyle kaza anında elektrik kaçaklarının kesinlikle engellenmesi gerekir. aksi takdirde aracın bataryası boşalıncaya kadar kazazedeler elektrik akımına maruz kalacaklar aynı zamanda yardım ekiplerinin müdahalesi zorlaşacaktır.
  • yakin zamanda piyasaya surulecek bir japon harikasi daha :

    "japonya'daki keio üniversitesi'nin geliştirdiği elektrikli araç dünyanın en hızlı otomobillerinden biri olmaya aday. 8 tekerleğinin her birinde 100 beygir gücünde motor bulunan eliica, o'dan 100 km. hıza 4 saniyede çıkıyor.

    saatte 370 kilometre hız yapan eliica, 220 voltluk bir prizde 10 saat şarj edilerek yeniden sürüşe hazır hale geliyor. 5 yıl sonra piyasaya sürülmesi planlanan aracın fiyatı ise 250 bin dolar olacak"

    http://www.nethaber.com/?h=40568

    (bkz: otomobil/@asfaltina)
    (bkz: ellerimin hastasiyim copy paste da ustayim)
  • tesla roadster'dan once general motorsun 1,5 milyar dolar harcayarak piyasaya surdugu benzinsiz calisabilen arabalardir. ve fakat gecen hafta gundeme gelen bir haberde sirket, urettigi butun arabalari piyasadan toplatip imha etmis. sattigi arabalar icinde 4 yilligina ozel bi kontrat imzalatan firma musterilerinin elinden bagirta cagirta sattigi arabalari alip yok etmis. firmanin sozcusu arabalar icin gerekli yedek parcalarin imal edilmediginden dolayi arabalarin yok edildigini soylerken, firmaya karsi amansiz bir savas acmis eski sekreteri, guclu zenginlerin paraciklarini kaybetmemek icin bu yeni sistemi meta zoru kapattirdiklarini soyluyor. elektrik motorlu arabasini cok sevdigini soyleyen uzgun bir bayan ise, arabanin yakit masrafnin ayda sadece kendisine 2 dolara mal oldugunu belirtirken, gozlerine biriken yaslari zor tutuyordu.
  • bu konuda uzun yıllardır çalışan bir firma için (bkz: nikko)
  • http://www.pcmag.com/…rticle2/0,1895,2136457,00.asp

    tesla roadster'dan sonra piyasaya sürülmüş ve ses getirebilmiş diğer bir elektrikli araba daha. ssangyong'dan aldıkları şaşi üzerine kendi aksamlarını koyarak üretmişler. bataryalar 10.000 kez şarj edilebiliyormuş (yaklaşık 27 yıl). 200 km'nin az üstünde bir menzili var. özel şarj istasyonlarında 10 dakika içinde, normal şehir cereyanı ile 4 saat içinde tam olarak şarj edilebiliyor. firma aracı satmayı planladığı kaliforniya eyaletinde söz konusu hızlı şarj istasyonlarından zincir halinde açmayı planlıyormuş. aracın fiyatı ise 45.000 $. aynı modelin iym ile tahrik edilen halinin 30.000 $ olduğu gözönüne alınırsa bir miktar pahalı gibi duruyor. fakat oldukça az olan yakıt maliyeti ve bakım masrafları düşünülürse araç çok da pahalı gibi değil.

    biz yakıt pili diye beklerken klasik bataryalar da gelecek vaat etmeye başladılar. bakalım geleceğin elektrikli otomobilinin güç kaynağı ne olacak ? yakıt pili mi, kimyasal bataryalar mı ?
  • (bkz: toyota prius)
  • carrera gt'yi ya da modena'yı çıtırdak çerez niyetine yiyen bir örneğine aşağıdaki gugıldan ulaşabileceğiniz kavram:
    http://video.google.com/…?docid=7352118104883452737
  • (bkz: otomobillerde alternatif enerji kaynaklari/#10894709)
  • sadece 5 dakilık şarjla 800 km menzile çıkabilen bir prototipin zenn motor tarafından tanıtılması sonucunda büyük bir sıçrama yapmasına kesin gözüyle bakılan otomobil türü:

    http://abcnews.go.com/…logy/story?id=3547157&page=1

    not: buradaki esas devrim, eestor adlı bir firmanın geliştirdiği ve pile alternatif olarak görülen bir teknolojide. araştırmak isteyebilecekler için genel adı da "ultracapacitor".
    (bkz: kapasitör)
    (bkz: süper kapasitör)
hesabın var mı? giriş yap