elmalı hazinesi

• elmalı hazinesi, antalya'nın elmalı ilçesinde bulunmuş yüzyılın definesi olarak adlandırılan hazine.
  
  m.ö. v. yüzyılda persler'in yunanistan'ı istila etmelerinden sonra atina şehir devleti'nin önderliğinde akdeniz çevresi şehirlerinden oluşan bir birlik (ati-delos deniz birliği) kurulmuştu. bu birliğin bir merkezi ve bütçesi vardı. her ülke kendi bastığı gümüş sikkeden kendi gücü oranında bu birliğe katkıda bulunuyordu.
  
  1984 yılında elmalı'nın bayındır köyü'nde yapılan kaçak kazılar ile bulunan yüzyılın definesi elmalı sikkeleri, o bölgede bulunan bütün şehir devletlerinin paralarını içeriyordu. söz konusu sikkelere yüzyılın definesi denilmesinin en önemli nedeni de yunanlılar'ın persler'i yendikleri için bir anı parası çıkarma kararı almalı ve normal olarak o zamanın para birimi için en fazla 4 drahmi değeri biçilirken; anma nedeniyle 10 drahmililk paranın çıkarılmış olmasıydı. (10 drahmi'lik para=dekadrahmi)
  
  ince işçiliği ve dünyadaki azlığıyla değeri artan dekadrahmiler, elmalı definesi'nin bulunmasıyla hem dünyada bilinen dekadrahmi sayısı iki katına çıkmış hem de insanlık tarihinin bilinmeyen önemli bir bölümü aydınlatılmıştır. çünkü 1984 yılına kadar tüm dünyada yalnızca 13 adet dekadrahmi'nin varlığı bilinirken, elmalı definesi'nde bunlardan 14 adet bulunmuştur.
  
  oldukça önem taşıyan böylesi değerli bir kültür mirası kaçak kazılar sonucunda amerika birleşik devletleri'ne kaçırılır. ardından geçen uzun süreler sonucunda ve yoğun diplomotik girişimler ile hazine tekrar ait olduğu anadolu topraklarına geri dönmüştür. bi süre ankara anadolu medeniyetleri müzesinde sergilenen elmalı sikkeleri 27 ekim 2009'da yapılan törenle antalya arkeoloji müzesinde ziyarete sunulmuştur. 1679 parça sikke antalya müzesi'nin sikke ve mühürlerin sergilendiği ikinci katta bulunmaktadır.
  
  1900 parçadan oluşan elmalı definesine ait 1679 sikke antalya arkeoloji müzesinde sergilenmeye başlamıştır. elmalı sikkelerinin türkiye'ye iade edilmesiyle ilgili mücadele 1988 yılında los angles ve zürih'te çeşitli müzayedelerde 16 elmalı sikkesinin satışa çıkarılmasına karşı türk hükümetinin avukatları aracılığıyla satışı durdurmasıyla başlamıştır. 1993 ve 1996 yıllarında birer elmalı sikkesinin türkiye'ye hibe edilmiş, definenin büyük bir bölümünün ise amerikalı işadamı william koch ve şirketlerince satın alındığının belirlenmesi üzerine abd'nin macahussets eyalet mahkemesi'ne açılan dava sonucu türkiye'ye getirilmiştir. 29 haziran 1999 tarihinde 1661 sikkenin türkiye'ye teslim edilmiştir ve “böylece yüzyılın definesine ait 1679 sikke türkiye'ye gelmiştir. ama defineye ait 15- 200 kadar sikkenin nerede olduğu şu an bilinmiyor.
  
  elmalı sikkelerinin 1348 adedi anadolu, 287 adedi orta ve kuzey yunanistan, 44 adedi de ege adalarında basılmış örnekleri içeriyor. elmalı sikkelerinin en özgün parçasını ise dünyada atinalılar'ın persler'i bozguna uğrattığı savaşların anısına bastırdığı ve her biri 43 gram civarında ağırlığa sahip dekadrahmi denilen sikkeler oluşturuyor. bu 14 dekadrahmi sikkesinden sadece 6'sı türkiye'ye getirilebildi.
• anadolu medeniyetleri müzesinde muhafaza edilmekte iken 15.10.2009 tarihinde antalya müzesine nakledilen 1679 sikkenin, 1348 adedi anadolu, 287 adedi orta ve kuzey yunanistan, 44 adedi ise ege adalarındaki yerleşim merkezlerinde basılmış örnekleri içermektedir. defineye ait bir veya birkaç adet sikkesi olan merkezler hariç tutulursa elimizdeki mevcut definenin genel içeriği aşağıda görüldüğü üzeredir.
  anadolu
  lykia 962 adet
  kamirus (rhodos) 283 adet
  samos........ 41 adet
  ephesos.-milet..... 12 adet
  greek
  athena......... 165 adet
  bisaltai......... 59 adet
  akanthus..... 31 adet
  abdera......... 15 adet
  thasoz......... 8 adet
  ege adaları
  paros...... 44 adet
  kaynak
• kaynak 17 tanesi daha yurda getirilmiştir.
• elmalıda yaşayan bir televizyon tamircisinin yapmış olduğu ilkel dedektör sayesinde, bayındır köyü muhtarı ve bir köylüden oluşan 3 kişilik ekip tarafından bulunmuştur. aynı ekip tarafından istanbulda bir simsara 650 bin dolara satılmıştır.