enderuni vasıf bey

• çözülme zülfüne ey dil-rübâ dil bağlayanlardan
  kaçınma âteş-i aşkınla bağrın dağlayanlardan
  düşer mi ictinâb etmek seninçün ağlayanlardan
  sirişk-i çeşmimin bak farkı var mı çağlayanlardan
  
  gelüb vakt-i bahar âlem saf â-yı gül-şen etdikde
  nevâ-yı bülbülü gûş-i gül-i ra'nâ işitdikde
  uyub ahbâba sen de seyr-i sa'd-âbâd'a gitdikde
  sirişk-i çeşmimin bak farkı var mı çağlayanlardan
  
  senin bir reng-i zîbân var ki gül-berg-i izârmda
  bulunmaz gül-sitân-ı âlemin bâğ-ı baharında
  otur ihrama ârâm et bir az havzın kenarında
  sirişk-i çeşmimin bak farkı var mı çağlayanlardan
  
  hevâ-yı perçeminle başka bir hâlet olur serde
  yeni başdan misâl-i vâsıf uğratdın beni derde
  gamınla gerçi çokdan ağlarım amma bugünlerde
  sirişk-i çeşmimin bak farkı var mı çağlayanlardan
• ben göz açmam habdan bidardır gönlümdeki
  gerçi ben mestim veli huşyardır gönlümdeki...
• enderunlu vasıf diye de anılır. istanbul'da doğmuştur. türkçe divan'ı vardır. şiirlerinde nedim'in etkisi açıkça bellidir. bu yüzden olsa gerek mahallileşme akımının da önemli bir temsilcisi olmuştur.
• (bkz: o gül endâm bir al şâle bürünsün yürüsün)
• enderunlu vasıf bey, ne zaman doğduğu bilinmeyen,18. yüzyıl sonunda, 19. yüzyıl başında yaşayan divan edebiyatının şairlerindendir. asıl ismi vasıf osman'dır.
  
  divan edebiyatında ikinci sınıf şairlerden sayılmasına rağmen zamanının birinci sınıf şairlerindendir. şair nedim 18. yüzyıl başında ne ise, şair vasıf da 18. yüzyıl sonunda ve 19. yüzyıl başında odur. devrinin boğaziçi, göksu, kağıthane alemlerinin tadını çıkara çıkara yaşamıştır. şarkıları boğaziçi yalılarında, göksu, çamlıca ve kağıthane alemlerinde çalınmış, okunmuştur. şairin sağlığında devrinin belli başlı musikicileri enderunlu vasıf osman beyin şiirlerine besteler yapmıştır. hacı sadullah ağa, tahir ağa, tanburi numan ağa, kömürcüzade hafız şeyda efendi, padişah üçüncü selim, padişah ikinci mahmut ve sadullah efendi, vasıf'ın güftelerine besteler yapanlar arasındadır. şair öldükten sonra yetişen musikicilerden zekai dede, hacı arif bey, tanburi ali efendi, nikoğos ağa, nuri bey, şevki bey, şemsettin ziya bey, bimen şen, ruşen kam vasıf'ın güftelerini bestelemişlerdir.
  
  pek ün salmış ama şiir değeri olmayan, yarı ciddi yarı şaka, biraz da açık saçık sözler içeren, 165 mısralık bir muhammesi vardır. anası ağzından kızına söylenen bir öğüdü anlatır. bir bölümü şöyledir:
  
  kız dinle, nush u pendimi, kavlinde sâdık ol,
  gözle rızâ-yı kaynanayı kul halâyık ol.
  kim der sanâ ki bir çamura var, bulaşık ol,
  ne kesret ile zâhide,ne pek de âçık ol,
  olma sokak süpürgesi, kaadın kadıncık ol!
• ...
• "nazar et hâl-i perişânıma bir kerre benim
  yanıyor nâr-ı firâkınla serâpâ bedenim."
• kim olur zor ile maksûduna reh-yâb-ı zafer
  gelür elbette zuhûra ne ise hükm-i kader
  
  (kim zorla amacına ulaşabilir dünyada. elbette gerçekleşir neyse kaderin hükmü.)
  
  hakka tefviz-i ümûr et ne elem çek ne keder
  kıl sözüm ârif isen gûş-i kabûlüne güher
  
  mihneti kendine zevk etmedir âlemde hüner
  gam ü şâdî-i felek böyle gelür böyle gider
• dil harâb-ı aşkınım sensin sebep berbadıma
  bir teselli ver gelip bari dil-i nâşâdıma
  taş mıdır bağrın ki gelmezsin benim imdadıma
  dini ayrı kâfir olsa rahmeder feryadıma