ermenistan sineması
-
sayat nova / parajanov.. (bir ermeni başyapıtı)
kafkasya'da kendi ulusal dillerini, estetiğini arayan ermenistan ülke sineması. ermenistan ile ilişkilerdeki mesafe, bu ülkenin kendi sine kültürüne bir şekilde uzak durmamıza sebebiyet verse de, ermenistan'ın içinden çıkan değerli isimler vardır. işin politik boyutu bir yana, sinema bazında değerlendirdiğimizde, gürcistan sineması ile paralellik göstermiş olup, erivan'daki film stüdyolarında ve bundan bağımsız bir şekilde yeryüzüne dağılmış (abd, fransa, lübnan vb) ermeni sineastlarla, 1990'lardan sonra daha da şeklini alabilmiştir. sovyetler birliği dönemindeki tiflis, erivan hattında yine kıpırdanmalar olmuştur. (bkz: sovyet sineması)
ermenistan'ın çıkardığı ünlü yönetmenler arasında tiflisli bir ermeni olarak sergey parajanov'u gösterebiliriz. (bkz: sayat nova) gürcistan'daki gruziafilm'in ermenistan'daki tezahürü diyebileceğimiz haykino (armenfilm) (stüdyo) bu ülke sinemasının tabanında önemli bir yere sahiptir. filmlerin dilinin ermenice olmasında rusçayı kullanan yönetmenler de vardır. örnek verelim: henrik malyan (bütünlüğün kaybı, özünde ermenistan kalan ülke, özsel dönüşüm..) sineastların erivan'daki, tiflis'teki kurgu/montaj diyebileceğimiz unsurlarının bir çoğunu moskova'da yaptığını da hatırlatmamız gerekir.
en yenilikçi yönetmenler arasında artavazd peleshyan'ı şerh düşmeliyiz. (mevsimler, 1972 - başlangıç, 1967) kendi içinde farklı estetiklere yönelen ermeni yönetmenlerin, sovyet sineması içinde ya da daha doğru bir tabirle sscb içinde etkilediği çok isim/kitle pek yoktur.
dikkate şayan yönetmenler
* sergey parajanov
* armand manarian
* henrik malyan
* frunze dovlatyan
* artavazd peleshyan
* bagrat hovhannisyan
* edmond keosayan
* dmitri keussian
* mikhail vartanov
dikkate şayan yapımlar
* sayat nova (narların rengi)
* nahapet
* parajanov the last spring
* tini zabutykh predkiv
* surami kalesi efsanesi (ambavi suramis tsikhisa)
* tejvejik
* güz güneşi
* yeşil üzüm
* saz şairi kerib (ashiki keribi)
* biz dağlarız (we and our mountains)
* ermeni günlerinin tarihi (chronicle of yerevan days) -
"- sayat nova'nız pasolini'den etkilenmiş gibi duruyor.
- çoğu insan moda olan şeyleri taklit etmeyi sever. ancak bir şeyi taklit etmeye başladıkları anda sefalet çeken, fakir ve perişan yaratıklar oldukları ortaya çıkar. yine de insanlar bir başkasının ayak izlerini takip eder. eğer biri “filmleriniz pasolini filmlerini andırıyor” derse ben kendimi muhteşem hissederim. daha kolay nefes alabilirim. çünkü pasolini benim için bir tanrı gibi. estetik tanrısı, bir tarzın efendisi, bir devrin patolojisini sunan kişi… o kıyafetlerde kendini aştı, o mimiklerde kendini aştı. onun oedipus rex (1967) filmine bir bakın. bence kesinlikle usta işi bir çalışma. onun oyuncuları, onun kadınlık ve erkeklik hakkındaki hisleri."
bkz: sergey parajanov röportajından... -
(bkz: hakob hovnatanyan)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap