ernst reuter

• 1939 - 1945 yillari arasinda turkiye’de yasayan alman sosyal demokrat partisi lideri ve bati berlin’in ilk belediye baskanı ernst reuter 30 eylul 1953’de oldu. 1889’da dogan ve munih ve munster universitelerinde tarih, cografya, iktisat ogrenimi goren reuter, i. dunya savasi’nda ruslara esir dusmus (1916), donusunde bir sure komunist parti’de calısmıs, sonra sdp’ye gecmisti. hitler iktidara geldiginde magdeburg belediye baskaniydi. 1935’te ulkesinden ayrilmak zorunda kaldi; bir sure ingiltere’de yasadi, sonra turkiye’ye geldi. 1939 - 1945 yillari arasinda ankara universitesi siyasal bilgiler fakultesi’nde sehircilik dersleri verdi. bu arada turkçe kitaplari yayimlandi: komun bilgisi - sehircilige giris (1940), belediyeler bankasi (1943), belediye maliyesi (1945, necmettin ergin ile birlikte), mesken meselesinin hal careleri (1946). 1946’da berlin’e donen reuter sdp’yi yeniden orgutledi; 1948’de berlin ikiye bolunuce bati berlin belediye baskani oldu. 1951’de alman kent meclisleri’nin baskanligina getirildi...
• oğlu edzard reuter, 1987-1996 yıllarında daimler benz'in ceo'luğunu yapmıştı.
• charlottenburg'da kendi ismini taşıyan büyük bir meydan vardır. straße des 17. juni ve hardenbergstraße tarafında tu berlin yerleşkeleri bulunur.
• mülkiye bünyesindeki iskân ve şehircilik araştırma ve uygulama merkezi'ne, mülkiye'ye yapmış olduğu katkılar nedeniyle ismi verilmiş olan büyük bilim insanı.
• "kent planlaması ve belediyecilik alanında döneminin en ünlülerinden olan ernst reuter, alman parlamentosunda komünist parti milletvekiliyken tutuklanıp toplama kampına atılmış, oradan kaçarak türkiye'ye sığınmıştı. iktisat ve ulaştırma bakanlığı'nda uzmanlık ve mülkiye'de kent yönetimi profesörlüğü yapan reuter, 1945'ten sonra almanya'ya dönmüş ve batı berlin belediye başkanı seçilmişti."
  [aktaran: metin aydoğan - türkiye üzerine notlar]
  
  atatürk döneminde türkiye'ye gelen bilim insanlarındandır.
• ölümünün 58 inci yıldönümünde mülkiyeliler birliği tarafından şu şekilde anılmıştır:
  
  "1889 danimarka / apenrade doğumlu olan reuter hocamız, münih ve münster üniversitelerinde tarih, coğrafya, iktisat öğrenimi görmüştür. 1. dünya savaşı'nda ruslara tutsak düşmüş, bu dönemde rusça öğrenmiş ve bolşevik hareketine katılmıştır. almanya dönüşünde komünist parti'de çalışarak, berlin seksiyonu 1. sekreteri seçilmiştir. hitler’in iktidara geldiğinde magdeburg belediye başkanı olan reuter hocamız, 1933’te nazi yönetimince istifaya zorlanmış ve ardından lichtenburg toplama kampına, oradan da 1935'te sürgün cezasıyla “serbest” bırakılınca ingiltere'ye gitmiştir.
  
  bu dönemde, siyasal bilgiler okulu (sbo) müdürü prof. mehmet emin erişirgil hocamız, dr. ernst reuter’i, siyasal bilgiler okulu’nda şehircilik, yerel yönetimler ve belediye maliyesi gibi dersleri vermek üzere çağırmıştır. türkiye’de hiçbir okulda kent yönetiminin ekonomik ve toplumsal yönleri ayrı bir ders olarak okutulmadığı o yıllarda ülkemizde “şehir planlaması” kavramını yerleştirmiş ve mülkiye’de bu disiplinin akademik düzeyde örgütlenmesini sağlayan prof. reuter, 1939–1945 yıllarının mülkiye’de hocalıkla geçirirken aynı zamanda çeşitli hükümetlere danışmanlık da yapmıştır.
  
  prof. dr. reuter, bir yandan okulda derslerini verip araştırmalarını yaparken bir yandan da iskân ve şehircilik enstitü’nün kurulmasına ilişkin çalışmalara başlamıştır. enstitü’nün türkiye’de kentbilime en büyük katkısı, kentsel sorunların, siyasal-toplumsal boyutları ile birlikte ele alınması olmuştur. hazırlık sürecinde büyük emekleri geçen reuter, 1945’de türkiye’den ayrıldığı için bugün de varlığını sürdürmekte olan sbf ernst reuter iskân ve şehircilik araştırma ve uygulama merkezi enstitü’nün kuruluşunu görememiştir. fakültemizdeki hocalığı sırasında kendi dilimizde kitapları ise aşağıdaki gibidir:
  
  - komün bilgisi-şehirciliğe giriş, ankara: siyasal bilgiler okulu, 1940
  - belediye iktisadi ehemmiyeti ve problemleri, istanbul: güven matbaası, 1941
  - beledî vakıfların modern şehir idaresindeki ehemmiyetleri, istanbul: güven matbaası, 1942
  - belediyeler bankası, istanbul: istanbul üniversitesi. iktisat fakültesi, 1943
  - şehirlerimizin gelişme problemleri, ankara: türk tarih kurumu basımevi, 1943
  - belediye maliyesi (necmettin ergin ile), ankara: içişleri bakanlığı, 1945
  
  1946’da berlin’e dönen prof. reuter spd'yi yeniden örgütlemiş ve 1948’de berlin ikiye bölününce batı berlin belediye başkanı seçilmiş daha sonra da 1951'de alman kent meclislerinin başkanlığına getirilmiştir. fakültemizin kuruluşunun 93. yılında, 4 aralık 1952’de dekanımız prof. dr. yavuz abadan’a çektiği telgrafta dr. reuter, şu satırları kaydetmektedir:
  
  “sayın öğretim üyesi arkadaşlarımızla eski mülkiyelilere ve fakültemizin bilgili, çalışkan ve ideal aşkı yüreklerinde yanan öğrenicilerine bu târihî günü candan kutlar; onlar için dâima en iyi dilekle çarpan yüreklerimizin bütün sevgi ve saygılarını sayın dekan'ın delaletiyle kendilerine yollarız”.
  
  prof. dr. ernst rudolf johannes reuter hocamız, 29 eylül 1953’de berlin’de vefat etmiştir.
  hocamızı bir kere daha saygı ile anıyoruz.
  mülkiyeliler birliği yönetimi
  http://www.mulkiye.org.tr/…ernst reuter'i anyoruz[1.pdf 29 eylül 2011]"
• iki defa berlin belediye baskanlığı (bürgermeister) yapmış kişidir. hitler döneminde yahudi kökenli olduğu için ülkesini terk edip türkiye'ye sığınmıştır.
• (bkz: reiner möckelmann) tarafından yazılan (bkz: ikinci vatan türkiye-ernst reuter'in ankara yılları) kitabı iş bankası kültür yayınlarından çıkmış, alman siyasetçi ve şehir planlamacıdır. kitabın daha ilk sayfalarında nazilerle politik mücadeleye girenlerin, -bunlar aryan ırkından almanlar da olsa- nasıl kıyıma uğradıklarını okumak dehşet vericidir. en dehşet verici olanı ise; faşizm yükselirken en büyük ihanetin direnmeyerek her makam ve mevkiyi onların emrine sunan tatlı su yaratıklarından geldiğini anlarsınız.
  
  1932 de hızlanan nazilerin iktidara gelme süreci, 2017 lerde türkiye'de yaşananlarla inanılmaz derecede benzerlikler gösterir. güncellenen tek şey, o günün toplama kamplarının, bugün hapishanelerine, lince, işsiz bırakılmaya ve hatta ülkeyi terk etmeye evrilmesidir.
  
  bu kitabı okuyunca ülkemizin nereye gittiği açısından önemli bir ders çıkarmamak mümkün değil.
  
  edit:#hayır
• nazi döneminde savaştan kaçıp ailesiyle türkiye'ye sığınan berlin'in savaş sonrası ilk belediye başkanı ernst reuter'in oğlu ve mercedes otomobil devinin eski yönetim kurulu başkanı edzard reuter , “biz mülteciyken türkiye tüm misafirperverliğiyle bizi ağırladı. türkiye'nin o dönem mültecilere gösterdiği ilgi bugün almanya'dakiyle kıyaslanamayacak kadar çok iyiydi” dedi
• (bkz: nazi) döneminde türkiye'ye sığınmış ve kalmış (bkz: profesor). türkiye'de kaldığı yılları değerlendirirken “ türkiye'de önemli adamlar değersizdir, değersizler ise önemli konumdadır. “ sözünün sahibi.