• eski bir girit destansı şiiri.

    yazıldığı tarih tam olarak bilinmemekle birlikte giritli vitsentzos kornaros’un, “erotokritos” adlı destansı şiirini 17. yüzyılın başlarında yazmış olduğu tahmin ediliyor. yazar, sitia doğumlu, ancak hayatının büyük bölümünü venedik krallığı egemenliğindeki handaka’da ( kandiye- iraklion) geçirmiş. destanın tarihsel arkaplanı, handaka’nın (kandiye) henüz osmanlı imparatorluğunun topraklarına dahil olmadığı bir döneme işaret ediyor.

    “erotokritos” destanı ilk kez 1713 yılında venedik’te kitap olarak basılmış. sonra başta yunanca olmak üzere çok çeşitli dillerde birçok kez baskısı yapılmış.

    vitsentzos kornaros’un, konusu kahramanlık ve aşk olan bu uzun şiiri homeros’un “ilyada ve odissea”sı gibi, ingilizlerin “beowolf” u, fransızların “roland’ın şarkısı” gibi evrensel nitelikli destan şiir örneklerinden biri. bu nedenle çok geniş bir coğrafyada bilinmiş, terennüm edilmiş, incelemelere ve resim sanatına konu olmuş. bunlardan biri de, 19. yy. sonlarında yaşayan midilli’li ünlü naif ressam mihail teofilos’un “erotokritos ve aretussa” adlı tablosu.

    “erotokritos” isimli bu lirik uzun şiiri, akdeniz halklarının çoğu gibi giritli müslüman türkler de bilir ve ezbere söylerlermiş. lozan mübadilleri vakfı'nın giritlilerle ilgili yaptığı alan çalışmalarında birçok yaşlı giritli bu destandan parçaları ezbere okumuş.
    “erotokritos” un dili 17. yy girit rumcası, özellikle de sitia ağzı. birçok sözcük bugün sadece bazı girit köylerinde ve halen giritli müslümanlar tarafından kullanılıyor.

    erotokritos, prof.dr. hakkı bilgehan çevirisiyle lmv yayınlarından çıktı ve türkçeye kazandırıldı.
    http://www.lozanmubadilleri.com/…m/destan_kapak.jpg
  • efsane bir enstrümental şarkı.

    ross daly
  • girit rönesansının şaheserlerinden sayılan ve 16. yüzyılın sonlarında viçencos kornaros adında venedikli olması muhtemel bir şairin yazdığı kabul edilen destan. efsanevi.

    ''...18. yüzyılda kitap halinde basılan bu ünlü destan, on bin dizeden oluşuyor ve 'rotokritos' adlı genç ile kralın kızı prenses arethusa’ nın serüvenlerle dolu aşk hikayesini anlatıyor.

    girit diyalektiyle yazılan bu lisan şaheseri destanı hıristiyan olsun, müslüman olsun bütün giritliler biliyor ve bazıları ezbere okuyorlar.

    mübadil giritliler arasında da hayli popüler olduğu anlaşılan destanı bugün ezbere okuyan kişi sayısı herhalde yok denecek kadar azdır.

    biz büyük bir şans eseri söke’de bu kişilerden birine rastladık. girit/ kandiye doğumlu birinci kuşak ali uğurel bize ‘erotokritos’ destanını okudu, bir kısmını kitabımıza aldık.''

    müfide pekin/ önsöz eylül, 2007

    belleklerdeki güzellik girit maniler, atasözleri, deyimler, tekerlemeler…
    editör: müfide pekin / istanbul, 2007, 176 sayfa
  • bahsi geçen destana atfedilen tesseris dromoi gia ton erotokrito isimli bir de albüm bulunmakta. özellikle şu şarkı dinleyeme değer.
  • ege üniversitesi mikrobiyoloji kürsüsünün kurucusu ve kandiye’den göçmüş bir ailenin çocuğu olan prof. hakkı bilgehan tarafından türkçeye de çevrilmiştir. ege üniversitesi yayınlarından çıkmış sanırım zamanında. ilgilenenler nadirkitap.com benzeri platformlarda bulabilir.
hesabın var mı? giriş yap