etik
-
onca yoksulluk varken mutlu olmak etik midir?
mutlu olmak direnmektir. sonsuz sürmesini ummak değil. direnmek mutluluğa giriş. mutsuz direnmek etik değil.
ilk kendisi mi buldu bilmiyorum, adli psikiyatri şefi rahmetli dr. niyazi uygur şöyle dermiş: "etik etek gibidir; kimine uzun gelir kimine kısa."
en iyi standart etik yanıt/tepki "sen bilirsin"dir. veya, "düşün, sen bilirsin." bu kalıp etiğin ahlaktan farkını da sezdirir.
etik olarak suç cezayı getiriyorsa, pratik olarak önden verilen ceza da suçu getirmelidir. suçuyla dengelenmeyen ceza şeytani, zulümden başka şey olmayabilir.
etik üstünlük yanılsaması: sevmediğin dünyaya ortak değilsin, sevdiğin dünyaya ortaksın, belki de ana hissedarsın.
en azından bir düzeyde, 'hayat ilişki ve ilişki sorunlarıdır,' mı demeli. ilişki dengesizliklerinde, ilişki sorununda sınırlarını ve kendini bilmek, içinde açmaza veya güçsüzlüğe izin vermek, kararını yönünü seçimini fark etmek, kahretmemek, aşırı alacak biriktirmemek, batık alacakları tanımlamak önemli. alacaklı olan eylemeyen, sadece etik üstünlükle* idare eden biridir, saçını süpürge eden anaya dönüşür. (bkz: ilişki/@ibisile)
son pişmanlıktan önce sonuna kadar umut varsa ahlak-etik/iyilik/olgunlaşma hatta aşkınlık sadece doğuşsal (verili) olamaz, sadece eğitsel olamaz, sadece kültürel olamaz. hepsinden olanak ve olasılık dahilinde beslenmeler oluyor, ötesi kimliksiz kişi olarak yaşama, yaşam -insan etkileşimine kalıyor. ölmeden bir gün önce iyi/doygun/huzurlu/bilge hale gelsek tekneyi limana getirebilmiş, muhasebeyi denklemiş, tüccar olarak kâra geçmiş oluyoruz. yaşam acı doludur*, ama olanak ve fırsat doludur da.
son anda gelen yüzleşme ve yaşamını toparlama umudu lev nikolayeviç tolstoy'un bir romanında işlenmişti galiba ama kitabı okumadım, adını da unuttum.
sevdiği ve yetenekli olduğu şeyin profesyoneli değil de delişmeni, keyfine göre takılanı olmak çok özel bir eyleme-nefes alma alanı. belki işte veya hayatta tek etik olan, sevmediği işin şeyin hakkını vermek, saygıyla katlanmak. sevdiğin veya ustası olduğun şeyden para kazanmak da etik soru işareti sayılabilir.. gerçi yeteneğimden, sevgimden para veya ün yapabilsem etik sorunlarını gayretle yükleneceğimi tahmin edersiniz. (bkz: sevdiği işi yaparak para kazanmak)
büyüyüp gelişmesi, her şeyi değiştirmesi gereken solcular yerine atılım yapıp, canlılık gösterenler sağcılar; durağan, yakınmacı ve kaygılı değer bekçileriyse solcular. solcu, istemek ve yakınmaktan yapmaya geçmiyor, haklılığın ekmek yerine geçmesini umuyor. aşılacak sorunları, gerçekçilik ve eylemsellik bölgesinde. sağcı genç, anasının vermeyeceği memeye karşılık, suç kabahatından öldürülmeme umuduyla eyleme geçiyor. sağ çocuğun eksiklik alanı düşlem ve etik.
eski yani orta çağlarda rüyalar yargılandığına göre, ölümünde d. h. lawrence'ın kendisi değilse bile, sons and lovers kitabı, etik ve kriminalite bakımından ağır ceza sanal mahkemesinde yargılanmalı, ve kitap veya karakter ötanazi/mercy killing'ten aklanabilir mi bakılmalı. kahramanı paul morel ötanazi yapamayan doktorun yerine, sağalmaz kanser olan annesinin beslenmesini kısıtlıyor, sulandırıyor, merhametiyle anne ölümünü kolaylaştırıyordu. ve bu mahkeme turnuvası 10 yılda bir her ülkede yinelenmeli, ki nereden nerelere doğru gidiyoruz, bizi de göstersin.
(ilk giri tarihi: 4.6.2017)
(bkz: etika), ethics
(bkz: etik değil)
(bkz: minima moralia/@ibisile)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap