evrensel sabit

• hersey icin ayni değere sahip sabit deger (mi acaba).
• büyük patlama (diğer teorilere de göz kırparak evrenin başlangıcı diyelim) anında sabitlenmiş, evrenin her yerinde aynı olan değerlerdir. oyunun kurallarını, aşılamaz sınırları belirler, kırmızı çizgileri çeker.
  
  1) ışık hızı (c) = 299 792 458 m/s
  2) kütle çekim sabiti (büyük g) = 6,67x10^11
  3) planck sabiti (h) = 6.626 070 040(81) × 10^-34
  4) dirac sabiti/indirgenmiş planck sabiti (çubuğu çizik h) = 1.054 571 800(13) × 10^-34
  
  1* evrenin hız limiti. durgun kütlesi sıfır olan parçacıkların (foton, gluon, saptanabilir ve hesaplara uyarsa graviton *parantez içi parantez* geçen seneye değin nötrinolar da kütlesiz parçacıklara adaydı, çok küçük/sıfıra yakın olsa da nötrinoların da bir kütleye sahip olduklarını kanıtlayan arthur mcdonald ve takaaki kajita 2015 fizik nobel ödülünü kazandılar. zaten dört farklı senenin fizik nobelini nötrinolar üzerine verdiler. ballı konu. *parantez içi parantez sonu*) vakumda (kırılma indisi 1 olan, maddesel olmayan ortam) yol aldığı hız. şu anki bilgilerimize göre, evrenimizdeki bir hareketlinin ulaşabileceği maksimum hız.
  2* newton tarafından keşfedilen ve newtonyen kütle çekim hesaplarında çarpım durumunda (f=m_1.m_2.g/r^2) yazılan, aynı şekilde einstein tarafından da genel görelilikte kullanılan (g_uv+deltag_uv=8pig.t_uv/c^4) çekim, nam-ı diğer uzay-zaman bükümü sabiti.
  3* bir fotonun frekansı ile çarpıldığında enerjisini vereceği sabit. max planck tarafından keşfedilmiştir. e(enerji)=h(planck sabiti).v(frekans) formülündeki h idir.
  4* paul dirac'ın marifetidir, indirgenmiş planck sabiti denmesinin nedeni planck sabitinin göreli fonksiyonlara uyarlanışı olması ve değerinin h/pi olmasıdır.