fenikeliler

• isimleri fenike; grekçe phoinix, phoinos sözcüklerinden türemiştir ve mor, erguvan veya kırmızı anlamına gelir (yalnız kızıl insanlar değil, doğrudan bir renk adı olarak mor veya kırmızı). ayrıca fenike, fenikeliler'in kendilerine verdiği orijinal isim değil, yunan topluluklarının onlara verdiği isimdir. fenikeliler'in kendileri için kullandığı asıl isimse kenan'dır. kinnahu veya kenahu.
  
  kenan sanılanın aksine, manası vaad edilmiş toprak veya tüccar olmayan eski ibranice bir sözcüktür. eski ahit'te ismi geçen ve manası konusunda en çok hata yapılan kelimelerden biridir. doğu akdeniz'deki roma döneminin bitişinden hemen sonra, yaklaşık milattan sonra. 5. ve 6. yüzyıldan beri suriye kıyılarından sina yarımadası'na kadar olan kıyı şeridi için kenan ülkesi tanımı daha sık kullanılmaya başlanmıştır. yine sanılanın aksine eski ahit'in anlattığı klasik dönemlerde ibrani toplumu ülkelerini tanımlamak için daha çok kenan kelimesini değil, israeli veya yahuda ismini kullanmıştır. kenan ismi daha çok arami toplulukları ve fenikeliler tarafından kullanılmıştır.
  
  anlamına gelecek olursak, kenan akadca ve ibranice'de mor anlamına gelir. evet, bir renk ismi olarak mor. veya mor boya. bildiğimiz gibi mor renk, m.s. 9. yüzyıla dek sadece bir çeşit deniz kabuğu olan murex adlı hayvandan elde edilirdi. murex'in bütün akdeniz'de en çok bulunduğu bölge de doğu akdeniz kıyılarıdır. dolayısıyla, tunç çağı'ndan itibaren doğu akdeniz kıyılarında yaşayan her kültür, murexten elde edilen mor boya ve mor boyalı kumaş ticaretiyle uğraşmıştır.
  
  bölgenin alameti farikası olan bu renk, zamanla bölgeye ismini vermiştir. akadca'da kırmızı, erguvan ve mor renklerini karşılamak için kullanılan kinnahu, sami nüfusun doğu akdeniz'de iktidarı ele geçirmesinden daha önce burada yaşamaya başlamış olan hurri kültüründe de kinahhu olarak aynı anlamda kullanılmıştır. zamanla kinahhu şeklinden kenahu ve kenanu, kenan şekline bürünmüştür. öyle ki grek kaynaklarında çok önemli bir yer kaplayan ve dünya tarihinin en önemli kültürlerinden biri olan fenikeliler'in ismi de, doğrudan doğruya kenan kelimesinin grekçe'ye çevrilmesi ile türetilmiştir. fenike ismi, grekçe kırmızı, mor anlamındaki phoinix, phoinos sözcüklerinden türemiştir.